PASALṬHA THANGNGHILHLOVA Bung 68

PASALṬHA THANGNGHILHLOVA

                    (M. Lusei Palian )

                       BUNG 68 NA

            ..........       ............     ..........

          Phekpui lal in aṭanga Phekpui lal leh Thangnghilhlova rawn chhuak leh chu pasalṭha ho chuan an lo thlir ṭhap a, chutah pasalṭha Tlanga chuan, 

     " Pasalṭha, hei tukṭhuan kan nau ten an  buatsaih an duh a nia, hmabak kan la ngah hle mai si nen, i hman hun kan nghak e!"  a ti nghal zat a. 

      Thangnghilhlova chu a zak hle mai, a pasalṭha zui ho a aia upa deuh vek an ni chuan a hria a, mahse a thu an ngaichang ta fo mai chu a ni. A ni ngei a, a ni zawngin ralṭitna hmunah hma a hruai tlat zel a, a ralrel a fuh em em zel bawk si, hotu ena en loh rual a ni lo, Raltawna leh Tairanga te lah chuan an dah langsar thiam em em bawk a ti  ni.Han hawi kual in,

    " Khai aw, in thu vek lah ni, kei mai mai ngaihchan ka ngai lo asin!  Ka inpeih thlap e!"  a ti chhuak ta a.Thil hriat chhuah a nei ta, pasalṭha Chala khan a ah theih ang ang Thir ṭha hawn turin a ti a ni. Thir hi Silaimu leh hmanraw siam nan an hmang ṭangkai em em mai a, chhak pawih an nawr apiang hian Thir hi an hawn nual zel a ni. Tairanga te ho chu Thir lam melh turin a ti ru ve ta bawk a. Raltawna pawh a bu ve ta nghauh nghauh mai.

         Phekpui lal chuan Dai lama Lusei tlangval te tukṭhuan bar tur chu a thlir vang vang a, hmabak a ngah hle tih a hria a. An hruaitu pasalṭha chu a ngaisang hle mai! A lunghlu ṭha mi leh Falung a hlan hial a ni. Phekpui lal chuan a khaw mite a huikhawm ṭan dawn ta, Lusei tlangval chuan an silai kawl leh an hmanraw neih ang ang an khawm sak deuh vek a, an mamawh chin zawng an la  a ni.

          Tukṭhuan bar zawha  Phekpui daia an ṭhut khawm laih lai tak chuan Vanhnuailiana pasalṭha Rala chuan, 

"  Lungbang khua hi zanhnih kal an ti kha a ni a, hahdamin kal teh ang u. Kan tlangval te an chau lutuk dawn e!" a rawn tichhuak ta a.

  Pasalṭha Thangzaa chuan Thangnghilhlova han melh ralh pah chuan, 

" Uih zawn ang vut vut in le, kan Lal Vanhnuailiana khan Hmar lam pasalṭha te pawh an liam nual a ti a, Keini lahin pasalṭha Thanglura chhantu  Serzawl lam  chauh kha kan la hmu a, lo han bawh ve tawh tak ang maw?"  a ti chhuak ta.

       An rilru a an vei ṭheuh tuma sawichhuah loh chu a rawn sawi chhuak ta. Sawi ho an chak hle mai reng a, an ri zui nak nak mai. Chhak pawih ho hi Ṭhuang nga laiin an rawn thawk a, a tam zawk chu Serzawl pasalṭha Selzama te ho khan an chimih tawh a, amaherawh chu engtianga tam leh Lal engzat nge ṭangrual an hre lo a ni. Lungbang an va nawr zawhah Khampat lamah an inbat liam anga, chet zui dan tur rel ṭhat an tum a ni. Duhtawka duhthusam an sawi zawh hnu chuan kal an rem leh ta. Tairanga chuan Phekpui rawlthar pahnih a man te chu hma a hruai tir a, Phekpui leh Lungbang khua hi intlawhpawh fo an ni a chumi an hriat vanga rawlthar te hi man an ni reng a ni. Rawlthar pahnihte pawh an lal in thu ṭha taka a fah avangin an thlamuan hmel hle a ni.

          Kawng thui tak zawh tur an ni a, an ralthuam ṭhenkhat leh an thir lakkhawmte chu thuhrukna tur an zawng ta. Tumah intibuai lo chuan hmun ṭha nia an hriat naah chuan an thukru ta vek hlawm a. Kal zai an rel leh chuan Ni pawh a vanlaizawl a pel ra, chawchhun fak hun a ni tawh a hmun remchang an melh ṭan thuai hlawm a. Pasalṭha te an fimkhurin a beng leh an mit chu a rim hle a ni. Tlangval ho lah pasalṭha hriatna ṭha tak kara rammu ta chu an thla a muang em em a ni.

         Kal an han rem leh a, Kawlphai an hnaih ta, Phekpui rawlthar te bulah chuan Thangnghilhlova pawh a kal ve a. A khaw hawi leh a thil thlir reng reng chu a fiah hmel hle a, engmah chu hmuh hmaih a tum lo ni hian a lang. Phai lam boruak chuan a tuam ṭan a, Lusei tlangram nen chuan a inthlau ta hret hret zel chu a ni. Fimkhur tak leh inring tak chuan ke an chhep na a,  hlauhawm lo thleng tur leh inlam bunna remchang tak tak ah pawh lambun an la tawk hauh lo. Ni suk chen a nih chuan riahbuk sakna tur hmun an melh ṭan a, tui hlat lohna hmun biru leh nuam an zawng ta. Ralram a nih avangin mei khu a tlem thei ang ber chhuah an duh si, hmun hma ṭha an zawng ta ngar ngar mai le.

            .............    ..........      ............

       Tualvum lal Laltawna chu manganna chuan a tuam mup mup a, zanmu reng  a chhing thei lo. Upa Zikpuia a koh tir a, a lal inchhung chhuatpui  zau tliang hlarh ah chuan a vei tuak sek mai a, a vaibel chu pak in a khu chu a koki chhuan luih luih mai, upa Zikpuia a rawn thleng ta.

        Upa Zikpuia hian Laltawna rilru tur a hrechiang hle a, a lungngaihna chu a awmin a rilru hahna chu a ṭawmpui hle a ni.Tualvum khaw ropui tak ni ṭhin a Lal chu an melh vang vang a,

    " Lalngovi pa, eng thu hla nge ni ta? Kha i hmel pawh tla deuh ruaka kan hriat che chu le..!" a ti chhuak a. 

      Laltawna chuan, " Khai, mawng kha han hung rem te te la, kan Sa em ni nuar ta ni heti taka vanduaina in min han um ta chu le! Nge ni Puklui Lal Saitluanga khua hi an lo ropui ta viau zawk em maw ni le aw? Ka unaute tlawmngaih rawn chhuah pawh an tlangval te kir leh tur an awm ta si lo. Kawrvai leh Puklui lam hlau in khua kan dah ta mai si nen zanmut chhin a har ta hle zawng a nih tak hi!" a ti chuai ta raih a.

      Upa Zikpuia pawh chuan chhan mai na tur a haihchham hial a, a tuibur al hmuam chu an pik zauh a, aw han thianin a ṭawngchhuak ta, 

     " A mak ngawt a ni Lalpa, awm tawh lo te kan hmingchhiatna ni lo se kan Sangduna vang vek a thleng riakah ka la ngaih chu...ka lai hi ala na vawng vawng mai nia. Serthan leh Daipui min puihnaah lawmthu awm se, chutih rual chuan kan ke chheh a fuh ta lo hi zawng...Lalpa i sawi ang khan kan Sa biak a nuar ni ngatin ka hria a ni. Puklui lamah hian Khuanu aṭang tlata ka hriat ni. Han sawi tlang ta i la, khatia kan Lalngovi an kawl lai khan lal fanu chei in zu han chei daih a. Kan Lalngovi kan laklet ṭum te khan inpui aṭanga chhuak ta ang riakah ka inngai a, i lalna tlang ka selna a ni law, Kan Saitluanga saw a hma thlir a thui hle a ni! Chutih rualin Tualvum khaw Lal ropuina beltu ka ni hi hringchan chhung hi chuan ka thlang fan e." tiin a thu an bilh khut a, a fin ruk zia alang leh ta.

       Laltawna pawh han ngawi vang vangin an ṭhu ṭha leh te te a, rawn ṭawngchhuakin,

   " Kan Saitluanga sawn a unaute a pun ve ngat zawngin kan nasa lo teh ang le, kan va tihluatah kan tisual ta a ni ber e. Ngaihdam han dil ngam leh chi kan ni ta rih lo. Kut lukhuma lo tuar mai kan ngai dawn ta a ni. A reng thuah khawilam pasalṭha rualin nge maw lo pui kher kher le! Khuanh remruat meuh zawng kan dan mi a ni lo ve, Puklui pasalṭha te an rawn lawr hunah lo inpe mai ila, kan thiam lohna kan pawm ngam tur lahni! Mualpho taka tlangchang nih ai chuan kan nih nih kan ni mai tur alawm!" Chhawllen tlang thlir vang vang chung chuan a ti a. A thinlung ropuina chu fur laia ruah thinghnah a chambang, zing ni chhuak in mawi taka a chhun ang mai a ni.  Upa Zikpuia nen chuan a mawi tawk thla thumbel an kuan ta.

             ...........        ..........     ...........

       Chhuanpui Lalkhuma pasalṭha thangchhuahpa Saizama leh a naute chuan Puklui khua an chhuahsan dawn a, Lal Saitluanga chuan lawmthu a hrilh nasa hle mai! Fungki ṭha tak a pe hial a, an khua an rawn chhanhim chu a hlimin a lawm em a ni. Kawtchhuaha an han ding chu le, Chawntui lal fanu Chawngpuii chuan thlir nin har a ti hle a, a awm reng asin ....Inlungduh tak te karah hian sakhmel intawna hrui khat vawn hi a thlakhlelhawm a, a nuam a, hlimna in a chim sang ṭhin! Mahse, tawng leh tura ṭhenna ram a ni tel tlat hi a lungrunna a ni leh a, hmangaihna thinlung inchhung muk tawh pawh aphai hial em ni le. Chawngpuii chuan Chhuanpui pasalṭha Saizama chu a thlir ning lo, he Seifate pialleiah hian dam in an intawng leh a ngem? 

            Chhuanpui pasalṭha Chawngpuii melh vang vangtu chu a khi sak a, tlawm leh zah dawn thei tawh hek lo Chawngpuii chu pasalṭha kiangah chuan a tlan phei ta! Hmangaihna thinlung aṭang chuan beiseina hmuh theiha lang hlimawm zia hi seifate ṭawngkam hian a hrilhfiah chhuak zo ngut a nge maw?

     

    ( chhunzawm tur)