PASALṬHA THANGNGHILHLOVA BUNG 45

PASALṬHA THANGNGHILHLOVA

                    (M. Lusei Palian )

                       BUNG 45 NA

       ..........       ............     ..............

    " Lalkhuma Sailo, Chhuanpui khua leh tui ka ni ṭhin a. Ka pa hi Thangbilha niin tlangval laia thangchhuahpa a ni a, chuvanga ka laiah hmingah Thangkima sa ta hi a ni awm e. Kan Lal hian fanu hmel ṭha zet Saiziki, Ziktei a nei a, an unau a apang ber a ni nghe nghe a, nuṭa pali lai a nei a,  Bawksuih te, Lungsei te khi a nuṭa te khua a ni. Tun hma kha chuan ka pa pawh hi Chhuanpui khua a mi langsar a ni ve ṭhin a, mahse kan Lal ropui zual zel chuan a thlauh thla ta a. Zep thu awm lovin Ziktei nen hian kan inhmelduh hle a, a ni pawhin min thlahlel hle chuan ka hria. Mahse.....( a ngawi ta vang vang a) kan kar chu duhloh danin a inher ta a ni. Ziktei hian min phatsan hauh lovang tih ka ring a, kan karah hem thlaktu an awm a ni ngat mai a, kan Lal chuan min hmelma en chhunzawma. Ziktei chunga uangah min puh ta a ni ber mai... E khaih! Buichhia laih lovin ka inpuang zo ta der mai!" a ti chhuak a, a thinlung a rum tel tih chu Thangnghilhlova chuan a hrechiang hle a. A thlir vang vang a rawn ṭawngchhuak ve in,

   " A nih ngei chu, hringnun hi zawng kan dinhmun a san zawh poh leh min ertu an sang ting mai a nih hi, thu tlukna i siam fel tawhin ka ring a. Huaisen takin pen ang che. Hetianga tlan ngai khawp a, i Ziktei chu hruai tel tur lah ni! " nui huk chung chuan a ti a. A rilruah a pa Chalan pasalṭha te tlawm theitu chu hmeichhe mittui leh ṭawng insum lohna hi a ni a tih chu a hrechhuak uai uai mai! 

   

      Thangkima pawh a nui hul ve hak a, "A ni ngawt mai, amah erawh chu ka pa Sapui a beihna avanga che ṭha thei tawh lo chungah ṭuan an tum miau mai si a, kan chhungkua a pem kan tum na a, ka pa a nuam thei meuh lo nen, zanreiah ka ar kawh chhuah ta a ni!" a ti chhuak a. A rilru natna, a thinlung kaptu chu a sawi chhuak ta. Thangkima hmel a thinrimna chu a hmuh theih hial a ni. Boruak tihzangkhai a ngai tih hrethiamin Thangnghilhlova chuan, 

    " A nih pasalṭha, Thang i chhuah ṭep tawh ang chu maw? Nang zawng pasalṭha diktak zia i keng tlat a ni!" a ti chhuak a, a ngaihdan diktak a sawi a ni.

      Thangkima chuan, " Ni e, sahrang pakhat ka la bak a, e khaih! Ka uan thu lam a ni lo ania aw!" inveng tak chuan a ti ve leh a.

      Chu mi hnu chuan an ngawi dun hlek a, Thangnghilhlova chuan, " Ti teh, kan sarep saw i va vilpui ang hmiang, an khua alo har a nge! I duh hun hunah min mutzal san dawn nia!" a ti zui leh a. Thangkima pawh dingchhuak zatin, 

    

     " Ni tehlul e le! Kan Bengtawia pawh khan min rawn dil ve ka ring ngat mai! Hetiang hmunah hi chuan ṭhiante a nei ngei ang!" khi  sak chuan a ti a. Tlangvam ho sarep urna lamah chuan an inzui phei ta a.

       Thangnghilhlova chuan Thangkima chanchin chu a ngaihtuah rauh rauh a, tluk lo a inti hle mai! A hmangaih nen an karah chuan hem thlaktu an awm ngeiin a hria a, a khawngaih hle mai! Hringnun hi zawng hmangaihna avanga lungngaih nan a sei asin maw le! A hun tawnah chuan Khuanu in a remruat tidanglamin rem ṭha zawk a ruat sak ngei a ring a ni.Tin, an chanchin zawng zawng pawh kim takin chhak pawih nawr tur an nih thu te, Chawntui lal fanu an kawl thu te thleng chuan a hrilh ve ta vek a. 

        Zan nuam tak a ni a, an sarep rimte lah chu a tui veng veng tawh a, han hem hmin mai a chakawm rum rum a, chutah Thangnghilhlova chuan a tam thei ang ang hem hmin tur chuan an ti a. Tlangval ho an phur hle mai! Thangnghilhlova hian an hmalam hunah a hmin sa a pai in  ṭangkai hun a neih a ring a ni. A dik reng mai, hmanhmawh taka uih zawn ang vut vut a kal an ni si a.  Chunglama arsi ten vanlaizawl an thleng ta ṭep tih chuan an thlang lam kawrte ruam aṭang chuan thawm a rawn awm ta! Thangnghilhlova chuan Thangkima thusawi kha a hrechhuak zawk mai a, an sa rim a hria a ni ngat mai le! Tlangval ho chuan thawm chu an hre ve ta ngei a, hlau hmel erawh an lu hauh lo. 

     Chutah Thangnghilhlova chuan sarep lian tak chu ṭhamin an saruh dahkhawmna lamah chuan an vawm phei a, ding vang vangin, 

   " E...pasalṭha, kan zar rawn zo teh, kha lamah khan i chanpual tur kan vawmkhawm e! Puar fan tak khan hmanhmawh lovin rawn chhim teh le!" huai aw diktak chuan a ti a. An thlang lama thawm pawh hnai zelin mei engah chuan a liam leh lai a lang zawk a, Hlaiba a ni ngat mai lian ṭha tak a ni. Thangnghilhlova sarep vawm pheina lam ah chuan a duh a hmu ta, hai rual a ni lo a ri ta bup bup mai! 

        Arsi a inher leh hret chuan Ralkapthanga te, Raltawna te chu riahbuk aṭang chuan  an rawn chhuak ve ta a.Thangnghilhlova te pawh reilote tal chhing turin riahbuk chhung an lut ve ta thung. Thangkima chu men tlang duh viau mahse Thangnghilhlovan a tihluih tlat avangin an zingah chuan a zal ve ta a. Raltawna te chuan Bengtawia a hnai hle tih an hre vat a, an fimkhurin mei pawh an chheh belh hial a. An sarep te pawh an ur ṭha hle a, hun a liam leh hret chuan tukṭhuan tur an buaipui chhunzawm ta nghal a. Sarep te chu in ah sem diat diat a, varṭiana chhuak mai thei turin  an inruahman ṭan ta.Khawvar lama thim chhah zualpui a rawn reh a, chumi hunah meuh chuan ramhnuai pasalṭha pawh a insaseng ve ta! 

           Chu lai kawrte kama  ram chhan nana Chhak pawih nawr turte pawh thawhphan awm map lo chuan an ri ta sang sang a. Upa Buala pawh a tho thang ala ṭha takzet mai! Khua a rawn var a, tukṭhuan chu an bar zui nghal mai a. Rilru hmanhmawhna nen an rei lo hle mai, rei muang tawh lovin kal an rem zui leh ta a. A hma ni khan an hun tak tehnuai avang leh an mahni umtute lo thlithlai nana zan lama ke chhep ta lo kha an ni! Chaw chhun fak hun hma chu an kal leh vang vang dawn a ni. 

           Ferehsan hun a nih chuan Thangnghilhlova bula kal Thangkima chu a ding ta dat a. Tlangval ho chu an melh kual leh ralh a, 

  " Pasalṭha te u, ka pensan rih mai ang che u. Thei ila zui che u tluka chak ka nei lo, amah erawh chu chinfel ngai ka ngah rih em a ni!" hnuai lam melh ralh chuan a ti a. 

      Thangnghilhlova chuan nui sang chuan an melh let a, 

    " Ni e, lo inchingfel mawlh ang che, dam takin kan la intawng leh ngei ang. Taka, pasalṭha....Khuanu remruat tidanglam tura Khuanu ruat hi a awm ngai a nia!" awmze nei tak chuan a ti chhuak a. Chu thu erawh a rilin  chhut tham fe a ni. 

      Rei han khawmuanna chi a ni si lova, han inmelh leh thuakin chu lai pengṭhuamah chuan an thlah ta a. Thangkima chuan Seifate tana rammu tur te chu ngaisang takin a thlir liam ta! An liam hnu chuan an hnu ngaiah letin thui fe hnuah chuan a peng ve ta. Puklui pasalṭha thusawi ' Khuanu remruat tidanglam tura khuanu ruat' chu a chhut zui a. Fimkhurna chu ṭhiana hmangin hmalam chu a pan ta. 

         Boruak awm dan aṭang chuan Tuichang lui an hnaih ṭan tih chu Chawntui valte chuan an hrethiam ta. An kawng chu an hriat ngai lah a ni hauh si lo, mak an tiin kal sawt an inti hle mai! Kawrte kam tui ṭhatna hmun chu melhin chaw chhun fakna tur an dap ṭan ta.  Lo fing hnih awmvel an kal leh hnu chuan Tuichang fintu luite chu an hmu ta, chulai luite bul zawlah chuan an chawl ta a. Puklui val rualte chuan Changel hnah an sat zui nghal zat a, an phah phei leh ta duai mai. Tukṭhuan an bar hma vei nen, an pum lam a ri leh ruih ruih tawh chu a ni. Tlangval ho chuan mei an han nun a, tukṭhuan an bawl laia an siam tawh sa ho chu an tilum zung zung a. 

         Changel hnah hlai takah chuan an chaw funte chu an han chhung vum thur a, hlui hnihah siamin an sa tihlumte chu an han bun khu vung vung a. Tairanga leh Darchhawka te chuan mauthei lo siam zung zungin Sanghal thau tui mawm hmak mai chu an thli chhuak zung zung a.Upa Buala bar hun an nghak leh ta ṭhap mai a, Upa Buala pawh chuan hrethiam  takin an buhchangrum chu ka khat tlat tur hian an bar tawn a. Sanghal tuangchhah chu an keih mawm hmak a. Satui chuan an tleng thlak tir zat bawk a, dam man hi a awm hliah hliah ni hian a lang. Chutah tlangval ho pawh chuan bar chhunzawm ve zatin insum tak si chuan taksa kaw lai chu an hnawh tlang ta mawlh mawlh a. Thawhsan har bik nih hlau ṭheuh chuan an ri ta zung zung mai a ni.

         Chaw chhun an fak zawh chuan an vaibel han phawrhin mei an la kai a, par chhuai khawpin an han fawp vang vang a. Tuichangral tlang chu an thlir ta vang vang mai le. Chutah upa Buala chu rawn ṭawngchhuakin,

    " Chawl lova kan kal chuan zanlai arkhuan hma in khua kan lut hman tawh ang. Amah erawh chu hmanhmawh vut vut a ngai lo a nia!" inthlahrung tak, khaw thlen nghakhlel tak si chuan a ti a.

          Chutah Raltawna chuan, " Ni e, ka pu, kan hnuk chau zo dawn che in ka hria, i hmanhmawh vut vut lo teh ang u. Khi lai ( a kut tikum a a chala dahin tlang chu a thlir a) Tlang bul ṭhut khi kan thlen chhoh hman chuan kan hnaih awk dawn a. I tinzawn mai ang u hmiang!" a ti chhuak a. Midang ho pawh chuan an pawm thu an chhakchhuak ve ta sap sap a. 

       

           Hmuamda vel an ṭhut hnu chuan Thangnghilhlova chu a tho ta nalh a, an hruaitu en tawh bawk nen tlangval ho pawh an tho ve nghal suau a. Upa Buala pawh chu a tho chhuak ve leh ta ṭuih ṭuih a, muangchangin kal an rem ta! Thangnghilhlova hian pasalṭha Chala ramchin hrilh leh mual dung  a kawhhmuh dan ang zelin a naute leh Chawntui upa te hi a hruai a ni. Kal an han rem leh ta a, chhuk kal a ni tawh bawk a, an kal thei leh tawh viau reiloteah chuan Tuichang lui an thleng ta! A daikaina tur an han thlir vang vang a, Ralkapthanga, tui thiam em em chuan a puan ven an sawi chhing a, Tuichang lui daikaina tur  li thuk lo lai chu a zawng ta! 

      .............         .............      .............

        Hetih mek lai hian Serzawl mihrangte leh Chawntui mikawl te chuan Pangen ngaw an pan mek a. An hma hruaitu pasalṭha, ramvachal ralrel thiam em em mai pasalṭha Selzama an tih chu a chengrang lekin a ding ta chat mai a. Hmalam chu ngun takin a thlir a, chuveleh.....

     (Chhunzawm tur)