PASALṬHA THANGNGHILHLOVA BUNG 34 NA
PASALṬHA THANGNGHILHLOVA
.......M. Lusei Palian.......
BUNG 34 NA
......... ........ .........
Chutah le Silai chu han puak zawm leh zatin, Thangnghilhlova hma hruai mek chu a nghing ta dawt mai le! A bula Raltawna chu mitmeng dul tak hian an melh hram a. A khap leh sak a, Puklui tlangval chu a tlu ve ta, Daipui pasalṭha Hrangluta hliamna bulah chiah chuan ngenmu a dawng ta tlat a ni. Raltawna chuan thil awmzia a hrethiam kuar mai, a ṭhiana hian na takin a nem sawn kha a ni a a ngenmu tawrhtur chu alo dawn sak ta zawk a ni. Raltawna chu a au chhuak tuar a, rang takin Thangnghilhlova chu a ṭhutchilh nghal a, thingbul belin a hnuk sawn nghal zat bawk a. Buktea pawh a buai ve takzet ta, rei dinna chi ni hek lo, a ral chem chu hum nghet sauhin a hmatawngah a awm ta! Hmelma lamah chuan alim hian a lim lut nghal puat a, se kawlh laklawh chhuah palh ang mai a chet a tum a ni.
Pasalṭha Chala chuan Thangnghilhlova tlu lai a rawn hmu hman vuai a, rei mit laksawnna chi a ni si lo hmelma chu a pawmchilh dawn ta. A kut veilamah Bahhnukte kengin dinglamah milu lak chem a keng a, alaiah inzo takin atlan lut ta! A thinlung chuan a ralrel a sual a ni tih a pawm nghal a, thinrimna in khua a hmuh tir lo kha pawi a ti hle a. Thanga, a thi a nih ngat chuan hmelma lam chu an buzawl thleng luhchhuah a chimih a tum a ni. Duhthala chet an la chu a khaw nawta thlir a itawm hial a ni. Pasalṭha Mangvunga leh Ralkapthanga pawh an che na hle tawh a, hmelma lam hi an tam ve bawk em a, silai sawhna hun an nei bik lo nen an inpawmchilh miah miah mai chu a ni.
Chawngzama Daipui mikawl chuan an lam pana hmelma rawn tlan pian thiam tak chu a lo thlir a uluk fe chuan a silai thochuan chu a bih vang vang a, a ṭhelh ang tih a hlau hle, a rawn hnaih ta takzet tih chuan a ngenmu chu a thlawhchhuak tir ta! Hmun hla ni hek lo le, pasalṭha patuai lam pian dik fe chu ngenmu chuan a deng ta, a ding dat a hreh hmel zet chuan a tlu ta. A bula a ṭhiante chu han sai leh duh viau mahse silai a sawh zo hman dawn ta hauh lo mai. A chempui hriam phawrhin a lo hmachhawn ta zawk a, a ngenmu in pawi a khawih nasat zia erawh a hre chiang dawn chauh a ni.
Pasalṭha Chala chuan thinrim fe a au tuar tuarin,
"Zam hauh suh u, Puklui tlangval kan ni ngai e, kan dar pawh chen phalo te hi i han phekphelen tak tak ang u, kha... tlanchhuah tir hauh suh u...i chimih barh teh ang u.A ruk a rala min chimih an tum vei a!" ti chung chuan hmelma te an changel bul vai tak tak a, a len hian an leng chum chum a. Mau hmun chempui hriam taka duhthala chhuk vah aiin nuam a tih hmel zawk hial a. Thinrimna thinlung in a thisen a ti lum a, a milulak chem ngawt pawh chu a far tluk tluk thei hial tawh a. Puansen mual mawnga inpawmchilhna zawng pui tak hi a ni pui tak!
Raltawna chuan Thangnghilhlova awm chu han hup sak vatin a diar a phelh a, Thanga diar nen chuan thisen lo chhuak tam tur dan nan chuan a hmang nghal zat a. Thangnghilhlova chu a rawn thaw chhuak hawk a, harsa ti fe chuan a Bahhnukte chu Raltawna han hlan pah chuan,
" Sahlam....mawi hnawk ... tur aw ni...!"tih pah chuan hmelma te lam chu an melh ṭawk ṭawk a.
Raltawna chuan Bahhnukte chu la in Thangnghilhlova chu rem takin an ṭhut ṭhat tir a,
" Thanga, mihrang i nih kha.... lo tuar hram hram la, chengrang rawn autirtu kha a lu ka zuk la ngei ang! Lo tuar hram hram teh aw!" hachang ṭhial rap chuan a tichhuak a.
Thangnghilhlova chu a bu nghat a, thawk harsa a tih hmel hle na a a rawn nui lui sak a. Raltawna chu hmelma lamah chuan a lim thla ve nghal a. Pasalṭha Chala ke bula ralbeih dan zir a ni bawk a, a che reng reng chu a fel thlarh a. Val upa Buanga lo hual tute chu a suk su darh nghal a.
Ramvalh humhalh nan thih ngam lu pu te an han innuai tak tak a le, Puansen mual mawng ruam chu thisen luanna hmunah a chang ta! Chu lai ruamah chuan thisen tam tak luangin mihring taksa them leh bung te chu a let rum tawh mai a. Daipui leh Serthan lam chu ding thei an awm mumal ta lo. An hruaitu pasalṭha Chawngzama chu Raltawna chuan a pan nalh a, a kawng tur chu a vai eng chawp a, pasalṭha Chala lah chuan tu mah dim tawh hek lo, val upa Buangtea nen chuan an che na dun hle zawng a ni.
Chawngzama kiangah chuan Tairanga a lo ding ve mek a, chutah Raltawna chuan chang fak hian,
" Tairang, kha chu ka chanpual a ni e. Thanga rawn kaptu ngei kha a ni! Lo kiang rih teh!" thinrim tak hian a ti chhuak a.
Tairanga pawh chuan Raltawna chu hnial mi ani lo tih hria in a kiang ta hret a, an hawi kual a, hmelma lam ding thei chu pahnih thum chauh an ni tawh tih a hmu nghal bawk a. A inthlahdul ṭan ve ta.
Raltawna chuan Chawngzama chu rum taka melhin,
" I ṭan ang hmiang!" hul hak chuan an ti a.
Chawngzama pawh chuan zam lo tak hian,
" Mi inring lo huptu Puklui tlangval hi ka dim hauh lovang tih lo hre teh!" an ti ve kher a.
Raltawna a insum zo ta bik lo, a milu lak chem leh Bahhnukte khak tir zauh pah chuan,
" Kan inring lo lai min hup tumtute lakah hian zahngaihna lantir ka ba hauh lo" a ti ve leh kher a. Chawngzama pawh chuan chhan let ngaihna a hre ta bik lo.
Khaw khat tlangval chhuanvawr ve ve te chu an inpan hnai ta. Buktea te, Upa Chala te val upa Buanga te chuan la dam chhun mi pathum te chu an lo ṭingmit mek a. An mit erawh Raltawna te lamah chuan a fu a. Pasalṭha Chala han hawi kualin Thangnghilhlova ṭhutna lam chu a pan nghal vat thung a, Ralkapthanga chuan a zui ve nghal bawk a. Midang pawh chuan an rawn zui nghal zat thung.Pasalṭha Mangvunga erawh Raltawna te hnaih thei ang ber chuan a ding thung.
Raltawna chuan a milu lak chem chu Chawngzama nghawng zawnah an vai ngheng mai a, lo indang ve mahse a tha pek a nat avang chuan Chawngzama chu a tawlh hnung hawn mai a. Raltawna chu rang taka inher nghal zatin a Bahhnukte chu an vai kul leh pup a, Chawngzama pawh a inveng hman lo ṭep a ni. Mahse huaisenna mitmeng pu chung leh tha ṭha tak chuan Chawngzama chuan a milu lak chem chu rang takin Raltawna awm zawnah an vai ve leh ta fua mai a. A tawlh hnung ve dawrh tho mai, rang tak chuan Chawngzama chuan muzuk fei bung tawh hmawr lam a chhar ve nghal zat bawk a. In hlau tawn hauh lo chuan an inveh leh ṭan ta! Chem lek leh inmal beih an thiam dun hle mai, Puklui tlangvalte pawh chuan an thlir ṭhap mai a.
Raltawna chuan a Bahhnukte chu hnehsawh taka han vaiin Chawngzama chu an bawh leh tak tak a, an tawlh dun hawn hawn mai a, a milu lak chem lah chu a vai chhuak ve reng mai nen Chawngzama chuan dehkhirh a ti hle a a inveng thei lo lek lek tawh a ni. Muzuk fei bung leh a milu lak chem nen a lo la indang thei hram zel a ni. Hun ṭha hmaih thiang lo ve ve an ni a, chetsual an tum lo dun hle tawh a ni. Raltawnan Chawngzama indang hlei thei lo, tawlhhnung mek a bawh lai tak chuan hrui zam a pal ta hlauh mai, a milu lak chem chu han vai mahse pawi a hawl ta lo! Chawngzama lah chuan chu hun ṭha chu bawhpelh a tum ta hauh lo, Raltawna lama rawn zuan phei pah chuan a milu lak chem chu tha tawpin an vai ve ngheng mai le! Tlangval ho pawh an lo ṭe ṭhawt mai a, vahui rual ṭhawn thut ang mai chuan an thum huk mai.
Raltawna han inpal khan pasalṭha Chala thusawi ṭhin a hrechhuak zawk a, ' Hmelma hmaah tumreng vang ni lova kan tlukin... zangthal vat a hmanrua chuh lehnghal tur...chutichuan a chetsual theih loh' tih chu a ni. Rang taka a inher pah chuan a hmanrua chu a tlukpui a, Chawngzama chem rawn vai chu a milu lak chem chuan a lo dang ṭek chhawk a, a Bahhnukte chu rang takin a vai hman tlat! Chu erawh a thlawn ta lo, Chawngzama chu vawk ril pawh thlak ang mai chuan a ṭe chhuak a, a tlu thum ta dup mai le! Chu thil thleng rang tak chu tlangval ho chuan mak an ti hle mai. Pasalṭha Mangvunga erawh a lo khi suk thung a, a hlim zia chu sawifiah zawh rual a ni lo hial ang! Raltawna chu a rawn ding chhuak a, a ner ve sak sak tho mai a, pasalṭha Mangvunga chuan,
" Raltawn, han zo fel teh le, Puklui mihrang kan ni ngai e!" ring tak chuan an ti a.
Hetih mek lai hian pasalṭha Chala chuan Thangnghilhlova chu an bel chiang a, a ner sak mai a. Khawchhung thlenpui vat a nih loh chuan beisei tur an nei dawn lo tih a hria a. Ngenmu luhna an thlir a, a pawi lai tak ni chuan a hria a. Ralkapthanga han melh in,
" Hlang siam vat rawh u, tunah, kan hmanhmawh a ngai!" a ti chhuak ṭhawt a.
Ralkapthanga pawh rang taka che chhuak nghal zatin tlangval dang an ko tel nghal zat a,an hmanhmawh hle tak mai!
Raltawna chuan Chawngzama lam chu a pan a, a ni erawh a ke pahnih a chhawk sak ṭep avang chuan a lo la ṭe ruai ruai a. Nunrawn vang ni hauh lo, a na tawrh tihtawp sak duhna thinlung zawk chuan a milu lak chem chu an vai vak a, Chawngzama lu chu a nghawng aṭangin a hrang nawlh a, a thisen chu a per chuai a. Chawngzama lu chu han banin a chhip samah a la a khai dir tluk tluk a, Khawdang hawi lovin Thangnghilhlova lam chu a pan ta nghal a. Chutih lai tak chuan pasalṭha Chala chuan,
" Hmanhmawh deuh teh u," a lo ti chhuak leh a. Aw lo chhuahna lam chu an hawi ṭhap a. An che chhuak nghal zat a, Raltawna pawh thaw huam huam in Thangnghilhlova bul a rawn thleng ta.Ring tak vin hauh si lo chuan,
" Thanga, hei le, hepa ngei hi a ni. I duh angin Sahlam a mawi ngei ang!" a ti chhuak a.
Thangnghilhlova chu chau takin a rawn meng chhuak a, Raltawna chu a nuih sak ni hian a hriat a. A khaw hmuh chu fiah lo tial tialin ṭawng ri mur mur te chu hla tak an ni ta. A mit chu men tum mahse a chakna in a tlin ta lo......, a mit chu a meng chhuak leh angem tih erawh Khuanu chauhin a hre ngei ang! Nikhua a hre lo zui ta..! Pasalṭha Chala mangan zia chu duhlian ṭawng hian a fiah zo lovang! Tlangval ho chu a tur ta et et a, amah pawh chu a che chhuak hial tawh a. An mi man te erawh pasalṭha Mangvunga kutah dahin khawchhung lam chu hmanhmawh takin an pan ta.
Thangnghilhlova ngenmu in a fuh lai vel tak hian Chalmawii bai chhuang mek chu a nghilh dup a. A nghing lawih a, a taksa chu hit chhuak nghal vekin hlauhthawnna chuan a man nghal zat a. Thangnghilhlova ngaihtuah nghal zatin a awm hle hle thei hauh lo! An inchhung leh sum hmun velah chuan a vei sek a, a thil tih engmah a tui thei ta hauh lo! Mipa te ral bawhna chin nula in lo ngaihven chiam chu thil tihchi a ni hauh si lo! Pasalṭha Chala tlangval tirh Tairanga chu tlan hlawk hlawkin chawl khawmuang lo chuan Lal in a pan ding nghal a. Chalmawii pawh chuan lo hmu reng mahse lo biak chi niin a hre lo, Tairanga chu a thlir liam ngawt mai a. Thanga chin zawh chak viau mahse upa fanu lo inrawlhna chi ni miau hek lo le!
Puklui lal Saitluanga chuan a pasalṭha te chin chu a hrechak hle a, a chhuatpui hnum hliau ah chuan a vei kual sek a. Zaluta chuan ṭi dak hian a melh leh zuk ṭhin, eng thu mah sawi ngam hek lo le! Lal fanu te pawh chuan a pa chu an thlir ṭhap a, chutih lai tak chuan an lam pana tlangval rawn tlan thawm an hre ta. Lal Saitluanga chuan sumhmun lam chu a melh vat a, chutah le Tairanga chuan thaw hlawp hlawpin chuankai a rawn dil ta a. Lalnu chuan lo chhawn zat in thlan tla han huih phawk phawk chuan Tairanga chu a rawn thaw lut huam huam a. Lal chuan thu han zawh nghal duh viau mahse mawi hawih a zawng hram hram a ni. A fanu te lam chu han melh in,
" Saii, a chhawl a hal lutuk a nge, han hnawn ta che u!" a ti zat a.
Tairanga chuan thil kal dan zawng zawng chu thlun phelh ang zar zar chuan a sawi chho ta! Thangnghilhlova huaisen zia sawiin a tluk thu an sawi kai chiah chu le....
Sutpui nghenga lo ding lal fanu Saimawii chu a nghilh dup a, " Awi ka nu!!!" ti chhuakin a rum hawk a, a awn ta ruai ruai mai le...!
( chhunzawm tur)
ngaihnawm e...
ReplyDeleteA va ngaihnawm em
ReplyDeletezanin chu asei ṭha e,ngaihnawm lutuk
ReplyDeleteNgaihnawm leh hle
ReplyDeleteTawi viau mahse ava ngaihnawm si em..👍👍👍
ReplyDeleteNgaihnawm khawp mai
ReplyDeleteNhaihnawm lutuk.
ReplyDeleteA ngaihnawm hle mai
ReplyDelete