PASALṬHA THANGNGHILHLOVA BUNG 5 NA
PASALṬHA THANGNGHILHLOVA
.......M. Lusei Palian.......
BUNG 5 NA
......... ........ .........
Lal Saitluanga chuan a vaibel ek an khawng thla kauh kauh a, lalnu han pek zat pah chuan an thupui chu tihian a ṭhet ta a...
" Kan Tualvum khua te chuan an ram rawn zauh an duh a, Tuitun lui hnar kinah rawn invalh chhoh an duh a ni awm a. Laltawna hian chhawllentlang chuan hnuai lam ram pharh ṭha zet leh Darnam ram pawh a la nei si...! Keini tan lah chuan kan pasalṭha te ramchhuahna hmun a ni a, han phalsak chi-ah ka ngai lo a ni. An upa hnung rawn zuitu pasalṭha lah kha Pialralah kan lo tir ta mai bawk si a, kan lo inrin reng a ngai dawn ta. Pasalṭha nei tam zawk khua an ni a, engtia hma han lak nge ṭha intih, Lusei ṭheuh ṭheuh kan inhmelma en leh dawn niin a lang ta si...!" tiin upa ho chu an melh kual ta a.
Upa Hawla chuan aw an thian te te a, chutah rawn ṭawngchhuakin,
" Thlang kawrvai an rawn lian a, phaw khat in ṭawmin Tualvum khua nen kan do hova, Kan lo hmet mit thei a. Thihna tura ring kan rawlh tlanna te kha an va zah ta lo ve, Keini vanga tun dinhmun thleng thei hi an ni ve bawk...! Laltawna hi a upa ten a rilru an sukthlek tir ni berin ka hria a, ka lai a na hle mai! Mahse...Lalpa, kan ti leh teh ang...kan ramvalh humhalh hi kan tihmakmawh a ni, kan hrin te leh thlah te hnena ram hnutchhiah kan neih loh te chuan eng tin nge ni ang. Sawng ram ngaw te saw ram ngaw a ni satliah lo va, kan pi leh pute sah zau, an thisen luan hnan a nih saw, ruam leh tlang kara luite te saw kan hma a pasalṭha te thlan tui leh thisen far hnan a ni a, kei zawng ka hnungtawlh hauh lovang!" an ti chhuak a, pasalṭha a nihna alang chiang hle mai!
Upa Khailiana a rawn ṭawngchhuak ve leh a,
" Kan aia khaw lian zawk leh tam zawkte chalah chil kan hnawm ta a ni si a. Remthu sawi hi ṭha ka la ti fan mai! Tualvum khua zawng tlangval puanthuah khai chin pawh za rual fe an nei ngat mai si! Remthu sawi tura thawhchhuah a ṭha ka ti a, an pasalṭha kha erawh an ngaih dan tur ka hre hauh lo, kan mang vek mai ang tih ka hlau a ni!" a rawn ti fan ve raih a.
Chu thu erawh chuan pasalṭha te a nekna hle mai! Pasalṭha Hinglianan thil thleng zawng kha pasalṭha Chala a hrilh tawh bawk a,val upa Buanga a ter at mai, a meng rum al mai bawk a, pasalṭha thinlung chhungril in up lo chhuak chu a na ṭan hle a, pasalṭha Hingliana a rawn ṭawngchhuak ta,
" A eng aiah nge Remthu kan sawi ang, a tisualtu lah kan ni lova, kan cho chhuah va ni suh! Lalpa, i khua-ah hian pasalṭha hming pu leh tlangval eng emaw zat kan awm ve bawk...Thi thei lo zam thei lo kan run dawn tih lah ni hlei lo, dawihzepna thinlung tel lova kan bawh meuh chuan an hek ve nual dawn tho. Remthu dawihzep taka sawi ai chuan tlangval ho nen ṭan ral raih kan thlang e!" a thinlunga hmelma te lama Silai lek vang vang chung chuan a ti chhuak ta. Pasalṭha te aiawh a thusawi a ni bawk a, a hmel te lah chu nelawmna a awm tawh lo hial mai reng a.
Upa Hawla chuan, " A dik ngat mai! Kei zawng indo ka thlang e ka ti hauh lo na a, remthu sawi tur chu Tualvum zawk an ni, chutih rualin Chala te ho hian kan tlangvalte hi an tuaihriam khat bawk a, a namai lo tih hriat tur. Kan hmelma te rawn che tur lo sepui ruah tuar ngawt ai chuan lo lambun ka thlang e. Tih tak emah chuan vanglai tha kan la hmang dawn chauh alawm. Tlangval rual khat chu ka la ho thei lutuk e...!" ṭang et awt chuan an ti ve leh a.
Upa Talha, ṭawng sual ngai hauh lo chuan, " Lalpa, tun aṭangin tlangval ho pawh an inbuatsaih tawh alawm maw le, buhseng hma a hmalak a ngai nghal a ni a. A tisualtu lah kan ni hek lo, theihtawpin kan len per ang chu le, a ṭul leh i unaute pawh kan pun mai tur lah ni! Chamtlang khua leh Bukpui lam nen lah kan inkungkaih ṭha. Bukpui khua kan khaichhuak a, Chamtlang khua pawhin kan tha an ba ve bawk alawm le, min pui hreh hauh lovang, uicho dawih zawk anga meikhup a lo thlir kan tum hauh lo!" an ti vei khuk a.
Chutah meuh chuan le, Saitluanga chuan a ṭawng hun a ni ta tih a hria a,
" Aw le, a che hmasa kan nih a ngai dawn ta, pasalṭha te khan tlangvalte lo khawm u la, Tuitun hnar kinah riahbuk lo va siam rawh se! Tin, tlang danga ka unaute hi ṭul tawpah lo chuan tihbuai ka duh hauh lo, ka hovin ral kan rel ang a, a ṭul hunah hmatawngah ka awm ang! Kan hmelma te tam lam hi kan thlir tur a ni lova, kan theihna lam kan thlir ve tur a ni. Naktuk aṭangin inbuatsaih ila, thla de thlirin rammu turin inbuatsaih ni rawh se! Tlangaupa, kan belpui kha han chhawp tawh....kan dang a ro zo dawn!" a ti chhuak ta a.
Lal Saitluanga thusawi chu an pawm tlang hle mai! Tlangaupa chuan Lal belpui chu dawnfung nen an chhawp chhuak a, tukhum sai ngar ngarin an in birh chhawk ta! Zan a rei tual tual a, an thu a rum tial tial a, a tir lama lo kel rawl deuhte pawh kha zanrei lamah chuan ui cho huai zawk angin an rum chhar chhar tawh mai le! An sapui chimawm tak pawh ai ngei an tum ta a. Huaisen taka hmalam pan chu an tum ruh tlang hle a ni. Mahni ram chhung aia tlang dang ram hmu ṭha tlat te chungah chuan tlem zawk mah ni se samzai tia pawha tawlh an tum hauh lo! Khaw tana thih ngam lu pu mi huaisen te chuan an hmelma te lam hawiin an rilru in an silai an tin reng tawh zawk a, an fungki leh an fei te an tuaihnum ṭan ta!
Hemi zan vek hian Vela te inchhungah chuan a rik hian an ri laih laih a, Savawm sa chantute lah an hlim phian a. A ruka an titi ber chu Thangnghilhlova huaisen zia leh chhel zia chu a ni. Sa lu entu an ngah hle mai a, Thanga farnute an buai hle chu a ni. Thanga pa Vela hi pa huaisen tak a ni a, Kawrvai lian nen an indo ṭumin a ke veilamah na fe in an hliam a, a ban dinglam pawh a hmu chiangtute chuan a chet theih an ring tawh lo hial a. Mahse mi huaisen leh hmalam pan tlat mi a ni a, sa pawh ala kap nual tho. Ram hna, hna hram erawh a thawk thei tawh lo a ni. A fapa-in huaisen taka sapui a bei tih leh savawm a sat hlum tih a hriat hian a khap per sak nghe nghe a. Huaisenna thisen chuan rawn luahin a fapa chu chhuang takin a melh vang vang kha a ni. Chutah a pa Ralthatchhunga a rawn lang zui a, Vela pa Ralthatchhunga chuan a tupa chhel taka ṭhu kha pan chatin a darah a hmer vang vang reng kha a ni. Thanga pu Ralthatchhunga hi mi huaisen tak, ral lu tam tak khai a ni a, pasalṭha khawtlang muantu, mi nun ngil leh khawtlang phaw rinawm a ni a. A hming pakhat mite hriat lar dan pawh Puklui phaw-a a ni. A upa tawh hle na a, a zuan ala zangin ala hrisel hle a, a chungah khuanu in zah a ngai a ni.
Vela te tuala sa an chan laih laih lai chuan tlangaupa chuan Sapui ai tur thu chu a rawn tlangaupui ta a. An hlim tlang hle a ni, an khaw ti ralṭitu an dah ṭha ta bawk a, hmabak ngah hle mah se an hlim a nunau lam phei chu an hlim takzet a ni. Thingnawi fawm naupangte hian mau tuai leh rawtuai te hi daiah an khawrh ṭhin a. An ralṭit hnu khan Puklui khua hian mau tuai an ei khat hle tawh a ni.An sa chu an chan zawh hnu chuan an insem tlang ta a, chang tam bik nih an hlau ṭheuh a, sem sem dam dam ei bil thi thi nun a taka hmangtute an ni ngat si a. Seifate khawtlangah zawng a bil hian thil an ti ngai lo mai ni lovin thianglo ang hialah an ngai a, chu chu an kumkhaw dan a ni. Lal sachhiah tur pawh a vum hle a ni. Pasalṭha te hian sa-ah chuan Savawm thau hi a tui ber an ti a, a tuilo ber pawh Savawm tho niin Savawm cher deuh sa chu a ei hleih theih loh an ti hial a ni. Hemi zan hian Bawlpu thu angin Thanga chu zawlbuk a kai ta lo va, zan rei lamah Bawkpu hian a hliam a rawn en leh dawn a ni. Pasalṭha Mangvunga pawhin zan mut harsa a ti ve ngawt ang le.
Thim thuneihna in hmun a luah a, zan hunah meuh zawng hliam leh pemte hian zual an chhuah a, a tur hian a tur ut ut mai ṭhin a. Thangnghilhlova pawh chhel ve hle mahse mutmu tuah har a ti ngang mai le! Sapui leh Savawm hamna te chuan a tur hian a tur et et a, an mahni hian lungphu hran vek an nei emaw tihtur a ni hial reng a.Tlangval a pumpa han rum chhuah em chu a hreh si, a thaw ve leh hak ṭhin! Hetih lai hian apa Vela hian a fapa awm dan tur a hrethiam em em a, mei nun ṭha leh in zanlai arkhuan hun pawh chuan tapah ṭhutpuiin thu ṭha a hrilh kauh kauh a.Sapui beih dan leh Sa kah dawna hriat turte uluk fe chuan an inhrilh a, chung thu chu Thanga chuan a thinlung phekah a vawng nghet ngawt ngei ang le.
Khuangruahpuiin kian zai a rel ṭan a, thim thuneihna a kiang a, varṭian a nih chuan khua a thiang e tiin bawar an lo pau a. Val upa Buanga te leh pasalṭha te remruat ang chuan tlangval pasarih te chu zanriak fai nen Tuitun hnar kin an pan ta! Val upa Buanga hian a tlangval a thlang uluk hle a, han en mai pawha rinawm tak ṭhiau a thlang a. An zingah chuan Buktea pawh telin pasalṭha ve deuh tak Vanzikan a ho thung a. Kawtchhuah lungdawh aṭang chuan Tuitun hnar kin an pan ta! An ni ho hi zan nga an thang hnuah midangin an va thlak ang a, khawchhung tlangvalte pawhin khaw hungna leh ralven buk te an lo chei ṭha dawn thung a ni. Zing karah chuan Bawlpu chuan pasalṭha Mangvunga leh Thangnghilhlova chu a tlawh a, an chhel dun hle tih a hmu mai reng a. Pasalṭha Mangvunga chuan a dam chhuahpui a ring hle a ni. A damdawi siam chu a hnawih sak leh a, an hliam te pawh a lo hil duak a ni tih a hmuh chuan a hlim hle mai!
.......... . ........... ............
Lenghnawt ar khuan hun a ni ta,Tualvum lungdawhah chuan upa Bilha te ho chu an ding ṭhap a. Chutah Nekliana ngei mai chuan,
" Arsi e thlapa chawh lo,
Ralvawng zalang ka duhin e,
Hawihkawm e, thanlung ṭhawn ka do,
Rim nampa ka tlun e....."
tiin bawhhla chu chapo rilru tak chuan an chham kal ta raih mai a. A tihchian nan a Silai chu an hmet puak dur bawk a.
Khawchhung mipui chuan bawhhla an han hre ta mai chu mak an ti hle mai le, leido khua an neiin an inhre si lo, an phawk hra mai chu a ni. Zawlbuka tlangval ho lah chuan thil awmzia an man bik lo, val upa ho chuan an kut chi lo hawi ve hu hu tho! Han chhawn loh em chu niin an hre si lova, a mawiah an silai chu zen chauh sawhin an han chhawn ve ta a!
Tualvum lal Laltawna chuan an lamkal te bawhhla nena an lo haw mai chu mak a ti ve hle mai! Thu in an va insawi fel thei lo chu a ni ngat mai, Puklui khua nen ber khera inhmelmak chu a hrehawm ve kher ang le! Kawrvai rawn len laiin phaw khat inṭawmin thihngam lu pu in an lo ṭang ho tawh si a. Laltawna chu a lal inchhungah chuan a vei tawn ta sek mai, hetih lai hian Upa Suaka thinlung erawh a lo nui vur vur thung. Laltawna hian upa Suaka thurawn a zawm vang chauh a ram zauh tum a ni a, a nihna takah chuan Upa zau ram leh Saipuklui mual pawh a la pharh duai si! Tunah zawng thu a sawifel mai theih a ni tawh rih lovang, an ni ai hian te zawkin tlem zawk mahse Puklui mihrangte remhriat dan leh ralrel thiam dan kha a nghilh si lo.
Hetih hun lai hian Tualvum lamah chuan ruah hi khua tinal tawk lekin a sur cherh cherh a, zan dang ang lo takin zan lama hram ṭhin pawh an reh diak mai! Eng boruak emaw chuan a chim a ni ngat mai, ṭau meichher chhi te pawhin hmalam panin an darh leh hak ṭhin a. Lungdawh lama bawhhla chham tute va chian an tum lai chuan veng mawng lam aṭang chuan mangang au thawm an hre ta tlat mai le!
( chhunzawm tur)
.......M. Lusei Palian.......
BUNG 5 NA
......... ........ .........
Lal Saitluanga chuan a vaibel ek an khawng thla kauh kauh a, lalnu han pek zat pah chuan an thupui chu tihian a ṭhet ta a...
" Kan Tualvum khua te chuan an ram rawn zauh an duh a, Tuitun lui hnar kinah rawn invalh chhoh an duh a ni awm a. Laltawna hian chhawllentlang chuan hnuai lam ram pharh ṭha zet leh Darnam ram pawh a la nei si...! Keini tan lah chuan kan pasalṭha te ramchhuahna hmun a ni a, han phalsak chi-ah ka ngai lo a ni. An upa hnung rawn zuitu pasalṭha lah kha Pialralah kan lo tir ta mai bawk si a, kan lo inrin reng a ngai dawn ta. Pasalṭha nei tam zawk khua an ni a, engtia hma han lak nge ṭha intih, Lusei ṭheuh ṭheuh kan inhmelma en leh dawn niin a lang ta si...!" tiin upa ho chu an melh kual ta a.
Upa Hawla chuan aw an thian te te a, chutah rawn ṭawngchhuakin,
" Thlang kawrvai an rawn lian a, phaw khat in ṭawmin Tualvum khua nen kan do hova, Kan lo hmet mit thei a. Thihna tura ring kan rawlh tlanna te kha an va zah ta lo ve, Keini vanga tun dinhmun thleng thei hi an ni ve bawk...! Laltawna hi a upa ten a rilru an sukthlek tir ni berin ka hria a, ka lai a na hle mai! Mahse...Lalpa, kan ti leh teh ang...kan ramvalh humhalh hi kan tihmakmawh a ni, kan hrin te leh thlah te hnena ram hnutchhiah kan neih loh te chuan eng tin nge ni ang. Sawng ram ngaw te saw ram ngaw a ni satliah lo va, kan pi leh pute sah zau, an thisen luan hnan a nih saw, ruam leh tlang kara luite te saw kan hma a pasalṭha te thlan tui leh thisen far hnan a ni a, kei zawng ka hnungtawlh hauh lovang!" an ti chhuak a, pasalṭha a nihna alang chiang hle mai!
Upa Khailiana a rawn ṭawngchhuak ve leh a,
" Kan aia khaw lian zawk leh tam zawkte chalah chil kan hnawm ta a ni si a. Remthu sawi hi ṭha ka la ti fan mai! Tualvum khua zawng tlangval puanthuah khai chin pawh za rual fe an nei ngat mai si! Remthu sawi tura thawhchhuah a ṭha ka ti a, an pasalṭha kha erawh an ngaih dan tur ka hre hauh lo, kan mang vek mai ang tih ka hlau a ni!" a rawn ti fan ve raih a.
Chu thu erawh chuan pasalṭha te a nekna hle mai! Pasalṭha Hinglianan thil thleng zawng kha pasalṭha Chala a hrilh tawh bawk a,val upa Buanga a ter at mai, a meng rum al mai bawk a, pasalṭha thinlung chhungril in up lo chhuak chu a na ṭan hle a, pasalṭha Hingliana a rawn ṭawngchhuak ta,
" A eng aiah nge Remthu kan sawi ang, a tisualtu lah kan ni lova, kan cho chhuah va ni suh! Lalpa, i khua-ah hian pasalṭha hming pu leh tlangval eng emaw zat kan awm ve bawk...Thi thei lo zam thei lo kan run dawn tih lah ni hlei lo, dawihzepna thinlung tel lova kan bawh meuh chuan an hek ve nual dawn tho. Remthu dawihzep taka sawi ai chuan tlangval ho nen ṭan ral raih kan thlang e!" a thinlunga hmelma te lama Silai lek vang vang chung chuan a ti chhuak ta. Pasalṭha te aiawh a thusawi a ni bawk a, a hmel te lah chu nelawmna a awm tawh lo hial mai reng a.
Upa Hawla chuan, " A dik ngat mai! Kei zawng indo ka thlang e ka ti hauh lo na a, remthu sawi tur chu Tualvum zawk an ni, chutih rualin Chala te ho hian kan tlangvalte hi an tuaihriam khat bawk a, a namai lo tih hriat tur. Kan hmelma te rawn che tur lo sepui ruah tuar ngawt ai chuan lo lambun ka thlang e. Tih tak emah chuan vanglai tha kan la hmang dawn chauh alawm. Tlangval rual khat chu ka la ho thei lutuk e...!" ṭang et awt chuan an ti ve leh a.
Upa Talha, ṭawng sual ngai hauh lo chuan, " Lalpa, tun aṭangin tlangval ho pawh an inbuatsaih tawh alawm maw le, buhseng hma a hmalak a ngai nghal a ni a. A tisualtu lah kan ni hek lo, theihtawpin kan len per ang chu le, a ṭul leh i unaute pawh kan pun mai tur lah ni! Chamtlang khua leh Bukpui lam nen lah kan inkungkaih ṭha. Bukpui khua kan khaichhuak a, Chamtlang khua pawhin kan tha an ba ve bawk alawm le, min pui hreh hauh lovang, uicho dawih zawk anga meikhup a lo thlir kan tum hauh lo!" an ti vei khuk a.
Chutah meuh chuan le, Saitluanga chuan a ṭawng hun a ni ta tih a hria a,
" Aw le, a che hmasa kan nih a ngai dawn ta, pasalṭha te khan tlangvalte lo khawm u la, Tuitun hnar kinah riahbuk lo va siam rawh se! Tin, tlang danga ka unaute hi ṭul tawpah lo chuan tihbuai ka duh hauh lo, ka hovin ral kan rel ang a, a ṭul hunah hmatawngah ka awm ang! Kan hmelma te tam lam hi kan thlir tur a ni lova, kan theihna lam kan thlir ve tur a ni. Naktuk aṭangin inbuatsaih ila, thla de thlirin rammu turin inbuatsaih ni rawh se! Tlangaupa, kan belpui kha han chhawp tawh....kan dang a ro zo dawn!" a ti chhuak ta a.
Lal Saitluanga thusawi chu an pawm tlang hle mai! Tlangaupa chuan Lal belpui chu dawnfung nen an chhawp chhuak a, tukhum sai ngar ngarin an in birh chhawk ta! Zan a rei tual tual a, an thu a rum tial tial a, a tir lama lo kel rawl deuhte pawh kha zanrei lamah chuan ui cho huai zawk angin an rum chhar chhar tawh mai le! An sapui chimawm tak pawh ai ngei an tum ta a. Huaisen taka hmalam pan chu an tum ruh tlang hle a ni. Mahni ram chhung aia tlang dang ram hmu ṭha tlat te chungah chuan tlem zawk mah ni se samzai tia pawha tawlh an tum hauh lo! Khaw tana thih ngam lu pu mi huaisen te chuan an hmelma te lam hawiin an rilru in an silai an tin reng tawh zawk a, an fungki leh an fei te an tuaihnum ṭan ta!
Hemi zan vek hian Vela te inchhungah chuan a rik hian an ri laih laih a, Savawm sa chantute lah an hlim phian a. A ruka an titi ber chu Thangnghilhlova huaisen zia leh chhel zia chu a ni. Sa lu entu an ngah hle mai a, Thanga farnute an buai hle chu a ni. Thanga pa Vela hi pa huaisen tak a ni a, Kawrvai lian nen an indo ṭumin a ke veilamah na fe in an hliam a, a ban dinglam pawh a hmu chiangtute chuan a chet theih an ring tawh lo hial a. Mahse mi huaisen leh hmalam pan tlat mi a ni a, sa pawh ala kap nual tho. Ram hna, hna hram erawh a thawk thei tawh lo a ni. A fapa-in huaisen taka sapui a bei tih leh savawm a sat hlum tih a hriat hian a khap per sak nghe nghe a. Huaisenna thisen chuan rawn luahin a fapa chu chhuang takin a melh vang vang kha a ni. Chutah a pa Ralthatchhunga a rawn lang zui a, Vela pa Ralthatchhunga chuan a tupa chhel taka ṭhu kha pan chatin a darah a hmer vang vang reng kha a ni. Thanga pu Ralthatchhunga hi mi huaisen tak, ral lu tam tak khai a ni a, pasalṭha khawtlang muantu, mi nun ngil leh khawtlang phaw rinawm a ni a. A hming pakhat mite hriat lar dan pawh Puklui phaw-a a ni. A upa tawh hle na a, a zuan ala zangin ala hrisel hle a, a chungah khuanu in zah a ngai a ni.
Vela te tuala sa an chan laih laih lai chuan tlangaupa chuan Sapui ai tur thu chu a rawn tlangaupui ta a. An hlim tlang hle a ni, an khaw ti ralṭitu an dah ṭha ta bawk a, hmabak ngah hle mah se an hlim a nunau lam phei chu an hlim takzet a ni. Thingnawi fawm naupangte hian mau tuai leh rawtuai te hi daiah an khawrh ṭhin a. An ralṭit hnu khan Puklui khua hian mau tuai an ei khat hle tawh a ni.An sa chu an chan zawh hnu chuan an insem tlang ta a, chang tam bik nih an hlau ṭheuh a, sem sem dam dam ei bil thi thi nun a taka hmangtute an ni ngat si a. Seifate khawtlangah zawng a bil hian thil an ti ngai lo mai ni lovin thianglo ang hialah an ngai a, chu chu an kumkhaw dan a ni. Lal sachhiah tur pawh a vum hle a ni. Pasalṭha te hian sa-ah chuan Savawm thau hi a tui ber an ti a, a tuilo ber pawh Savawm tho niin Savawm cher deuh sa chu a ei hleih theih loh an ti hial a ni. Hemi zan hian Bawlpu thu angin Thanga chu zawlbuk a kai ta lo va, zan rei lamah Bawkpu hian a hliam a rawn en leh dawn a ni. Pasalṭha Mangvunga pawhin zan mut harsa a ti ve ngawt ang le.
Thim thuneihna in hmun a luah a, zan hunah meuh zawng hliam leh pemte hian zual an chhuah a, a tur hian a tur ut ut mai ṭhin a. Thangnghilhlova pawh chhel ve hle mahse mutmu tuah har a ti ngang mai le! Sapui leh Savawm hamna te chuan a tur hian a tur et et a, an mahni hian lungphu hran vek an nei emaw tihtur a ni hial reng a.Tlangval a pumpa han rum chhuah em chu a hreh si, a thaw ve leh hak ṭhin! Hetih lai hian apa Vela hian a fapa awm dan tur a hrethiam em em a, mei nun ṭha leh in zanlai arkhuan hun pawh chuan tapah ṭhutpuiin thu ṭha a hrilh kauh kauh a.Sapui beih dan leh Sa kah dawna hriat turte uluk fe chuan an inhrilh a, chung thu chu Thanga chuan a thinlung phekah a vawng nghet ngawt ngei ang le.
Khuangruahpuiin kian zai a rel ṭan a, thim thuneihna a kiang a, varṭian a nih chuan khua a thiang e tiin bawar an lo pau a. Val upa Buanga te leh pasalṭha te remruat ang chuan tlangval pasarih te chu zanriak fai nen Tuitun hnar kin an pan ta! Val upa Buanga hian a tlangval a thlang uluk hle a, han en mai pawha rinawm tak ṭhiau a thlang a. An zingah chuan Buktea pawh telin pasalṭha ve deuh tak Vanzikan a ho thung a. Kawtchhuah lungdawh aṭang chuan Tuitun hnar kin an pan ta! An ni ho hi zan nga an thang hnuah midangin an va thlak ang a, khawchhung tlangvalte pawhin khaw hungna leh ralven buk te an lo chei ṭha dawn thung a ni. Zing karah chuan Bawlpu chuan pasalṭha Mangvunga leh Thangnghilhlova chu a tlawh a, an chhel dun hle tih a hmu mai reng a. Pasalṭha Mangvunga chuan a dam chhuahpui a ring hle a ni. A damdawi siam chu a hnawih sak leh a, an hliam te pawh a lo hil duak a ni tih a hmuh chuan a hlim hle mai!
.......... . ........... ............
Lenghnawt ar khuan hun a ni ta,Tualvum lungdawhah chuan upa Bilha te ho chu an ding ṭhap a. Chutah Nekliana ngei mai chuan,
" Arsi e thlapa chawh lo,
Ralvawng zalang ka duhin e,
Hawihkawm e, thanlung ṭhawn ka do,
Rim nampa ka tlun e....."
tiin bawhhla chu chapo rilru tak chuan an chham kal ta raih mai a. A tihchian nan a Silai chu an hmet puak dur bawk a.
Khawchhung mipui chuan bawhhla an han hre ta mai chu mak an ti hle mai le, leido khua an neiin an inhre si lo, an phawk hra mai chu a ni. Zawlbuka tlangval ho lah chuan thil awmzia an man bik lo, val upa ho chuan an kut chi lo hawi ve hu hu tho! Han chhawn loh em chu niin an hre si lova, a mawiah an silai chu zen chauh sawhin an han chhawn ve ta a!
Tualvum lal Laltawna chuan an lamkal te bawhhla nena an lo haw mai chu mak a ti ve hle mai! Thu in an va insawi fel thei lo chu a ni ngat mai, Puklui khua nen ber khera inhmelmak chu a hrehawm ve kher ang le! Kawrvai rawn len laiin phaw khat inṭawmin thihngam lu pu in an lo ṭang ho tawh si a. Laltawna chu a lal inchhungah chuan a vei tawn ta sek mai, hetih lai hian Upa Suaka thinlung erawh a lo nui vur vur thung. Laltawna hian upa Suaka thurawn a zawm vang chauh a ram zauh tum a ni a, a nihna takah chuan Upa zau ram leh Saipuklui mual pawh a la pharh duai si! Tunah zawng thu a sawifel mai theih a ni tawh rih lovang, an ni ai hian te zawkin tlem zawk mahse Puklui mihrangte remhriat dan leh ralrel thiam dan kha a nghilh si lo.
Hetih hun lai hian Tualvum lamah chuan ruah hi khua tinal tawk lekin a sur cherh cherh a, zan dang ang lo takin zan lama hram ṭhin pawh an reh diak mai! Eng boruak emaw chuan a chim a ni ngat mai, ṭau meichher chhi te pawhin hmalam panin an darh leh hak ṭhin a. Lungdawh lama bawhhla chham tute va chian an tum lai chuan veng mawng lam aṭang chuan mangang au thawm an hre ta tlat mai le!
( chhunzawm tur)
Chhiar a manhla rengai
ReplyDeleteChhiar a nuam thin e
ReplyDelete