PASALṬHA THANGNGHILHLOVA BUNG 15 NA
PASALṬHA THANGNGHILHLOVA
.......M. Lusei Palian.......
BUNG 15 NA
......... ........ .........
Lungngai taka an ṭhut lai chuan Lal inah chuan mikhual an rawn dak lut ta tlat mai le! Chu mikhualpa chu han en mai pawh hian pasalṭha a ni tih a hriat hle a, a hawiher leh chezia chu a dik thlap mai. Lawiluh a rawn dil khan Tlangaupa in alo chhawn a ni, Lalnu erawh khumpui lamah a tawm rih thung a. Upa lo la ṭhu ho chuan an lo en ṭhap a, Upa Bilha chuan,
" Tlangval...kha khawi lam khual nge i nih a? Eng ti tura Tualvum khua rawn dailut nge i nih le? " hawihhawm tak lungchhe rawngkai si chuan a ti a.
Chu tlangval chuan, " Ka pu, Serthan, Thangthuia khua aṭanga lokal kan ni a, ka ṭhiante daiah khuan an awm ve mek a, kan Lal pitar a zual viau mai a, Tualvum lal hnena chin hrilh tura tirh kan ni e!" aw dam raih chuan an ti a.
Laltawna chu rawn hawichhuak vatin,
" Ka u Thangthuia khua maw in nih le, harsatna kan lo tawh lai tak a ni. Ka Ni chu ava zia lo em aw....! Ni engzat nge in rawn thang? Lo ṭhu hahdam teh! " ati bah ve nuai a. Laltawna zawng a hmel han en mai pawh hian a rilru a buai hle niin alang. Khaw chhung lam an buai viau mai a ni si!
Tlangaupa chuan hahzu a lo hlui thuai a, chutah tlangval chu han ṭawngchhuak zuiin,
" Lalpa, hei han inzawh ngawt chi a ni em tih ka hre lo na a, khawchhung hi a buai hmel hle a, ṭap thawm lah kan hre leh zauh ṭhin nen....eng thil nge inchungah thleng ta le? Ka ṭhiante pawh daiah lo awm turin ka ti ngawt kha a nia. E khai! kei lah hi i zawhna pawh ka lo chhang hauh lo. Lalpa, karkawngah zan hnih kan rawn thang e!" a ti zui zat a.
Laltawna chuan tlangaupa lam a hawi a,
" Tlangaupa, kan tlangval ṭhiante chu han koh tir teh le, an ngal tha hah tal kan lo dawm loh chuan...!" tihpah chuan upa Zikpuia chu an melh zuk a.
Chutah Upa Zikpuia chu rawn ṭawngchhuak thuaiin,
" Ni e tlangval, hei kan khua hian chhiat kan tawk a ni... Puklui mihrang rualin min rawn hup thut a, remruatna ṭha leh fing tak hmangin kan tlangvalte ruang chaicheh an lo thlak khum a ni. Tlangval tih tham kan nei ta lo mai ni lovin, kan lal fanu Lalngovi pawh an hruai tel daih mai a ni! Hei kan buai khawp mai!" a ti chuai raih a, a hmel chu a uang lo takzet a ni.
Tlangval chu han ṭhu ṭha deuh in, " Chhe hiau le ....pasalṭha Chala leh a naute an rawn che a ni maw? A va zia lo ve le... Lal fanu pawh awmze neia hruai an ni ngat ang! Puklui mihrang zawng an deh a khirh hle a nia! Mahse eng tizia nge, kan hriat ve loh tur thil erawh ka zawt hauh lo che u a,phaw khat inṭawmin kawrvai indo ho kha a ni si a!" a ti chhuak ve raih a. Zawhna chhan hrehawm tak chhan loh theih loh a ni si!
He Serthan tlangval hi pasalṭha tak Hranghluna a ni a, Serthan phaw a ni. Sa leh ralah a tlan ngai lova, Muzuk fei nen chauh Sapui hliam um ngam a ni. Far ngawpui thlang lama hming thang em em a ni. Amah erawh chu Puklui mihrang lamah chuan a chengrang a chawi duh hauh lovang, chawi lohna tur chhan ṭha tak a nei a ni. Upa Zikpuia chuan an khaw boruak chu hreh takin a hrilh ta a, sawi a hrehawm a ti hle a ni.
........ ........ ..........
Puklui lamah thung chuan tukṭhuan bar khama hranglam nghal thei turin mi tin mai chu an inbuatsaih suau suau a. Awmni kham tur a ni tih tuman an hai lo. Mipa naupang ho lah chu an pate Khawmhma chem suih tirin an buai a, hranglam na a an ken ve ngei a ngai a, hmelma te lu chu huaisen zir nan an sah ngei a ngai si, chu chu a nun kawng kal chhova thutiam lakna anga an ngaih hial a ni. Tukṭhuan pawh an hmeh neih tui ang an siam a, an chi neih chhun chuan an al a, hemi ni hian ral laka an chungnunna lantir nan chi al an liak hram ṭhin! Thangnghilhlova pawh a pa chuan thu ṭha tinreng a fah mawlh mawlh a, a farnute a unaute ho pawh chuan an lo ngaithla ṭhap mai a. Tukṭhuan ah Raltawna pa Ralsata Sakhi awh zan hnih rep chu maian nen an bai a. A rim ngawt pawh chu ril han ti ṭam vawng vawng thei a ni hial a. Vela chuan Thangnghilhlova han melh pah chuan,
" Thanga....hei tlangval tak tak in ni ve ta, nula laka awm dan chintawk te hi thiam tur, tlangval tan tlang than pui ngah a mawi ngai lo ve! Fimkhur hi a ṭha a nia, tin, tunang nikhua te hian Zupui lo lem ve chiam tur a ni ngai lo a nia, hmeithai leh pachhia te entleu hauh suh ang che!" tih pah chuan buh thar hmui hiam mai chu a ka khat tawnin an hnawh a. Chutah mau fian kum phet phawt chuan Maian Sakhi sa nena bai pawlh tui ngei mai chu an hawp ri khulh mai a. Sa in a hneh bawk a, an ri tluar tluar mai a ni. Chaw ei lai hi thu ṭha tinreng inhrilhna hun hi a ni ṭhin reng a ni.
Tukṭhuan an han bar zo ta a, Thangnghilhlova pawh Raltawna leh Buktea an rawn sawm tawh mai reng a. An phur hle tawh a ni. Mihrang inchei chuan an inchei a, an puan zinga ṭha ber chu arpui- mawihlawhin an ha a. Kawlhnam leh fungki te, pailung te an pai a. Zawngchal neiin zawngchal an khim a, ngenchiin emaw chhawngdawh hrukin chhawn an tawn ngauh mai bawk a, tuirual an tawn tel bawk a.Kawtchhuah a nulain arkeziak an lo ban kha a kim biaiin an inbel leh a. (Hetah hian rallu siala lo ai tawhte chuan Vapual chang an tawn tel bawk ṭhin) Silai nei te chuan an silai chu zen chauh thunin an lek vang mai bawk a.Thangnghilhlova han insiam vel pawh chu thlirtu a ngah hle mai! Tlangval ṭhenkhat erawh fei leh phaw nen an chhuak ve bawk a. Seifate khawvelah mihrang tan ngat chuan hei aia ni ropui hi a awm lo hial a ni.Ferehsan vel chuan hranglam tur chuan lal mual an pan ta! Milu aiah changel bula siam milu lem an hmang thung a, an ral thah takte sam khan an khuh bawk a.Pum aṭanga khai chhuakin Lal mual lam chu an pan ta.
Lalngovi pawh Saipari leh Saimawii chuan unaunu ang mai chuan an en a, an thawmhnaw te pe in an han inchei chu le, thlir nin an va har dawn tehlul em! Tualvum lal nula chuan an hmelma nia a hriat ten an lo lawm viau mai chu mak a ti hle a,sal chhawr takin an chhawr dawn emaw a lo inti hman si a. Hetih lai hian Tualvum tlangval te erawh Hrengah tawt takin an khung a,tlangval sal sarihin an veng thung a.Tualvum lal nula thinlungah chuan amah ru chhuaktu bawk kha a lo lang a, a chhingmitthla ah a cham a, tawn leh hun mawlhchu a nghakhlel a ni. Kha tlangval sakawl pian ṭha ang mai, mitmeng fim raih mai kha zawng thlir tawh tih a awmin a ring lo a ni. Mihrang ho chawimawi tur hrim hrim in tuirual leh arkeziak khimin lal nula te hi an lam ve ngei dawn a ni.
Mihrang ho chu an rawn chhuak ta, pasalṭha Chalan hma a hruai a, Raltawnan a zui a, pasalṭha Hingliana te pawh an hawi lur lur tawh a. Thangnghilhlova rawn penchhuak meuh zawng nula ho mit a tla lek lek mai chu a ni. Pasalṭha Chala chuan mi lu lem te chu mal chaw a han pe a, chhampual mihrang chauhin an chham theih, thingserh sat Tawlloh puan nena rammu te tih ngei ṭhin chuan a chham ta! Chhampual a han chham zo chiah chu Silai a rawn puak ta thawr mai le....
(Chhunzawm tur)
Zanin a tawi hle mai min lo hrethiam teh u.
.......M. Lusei Palian.......
BUNG 15 NA
......... ........ .........
Lungngai taka an ṭhut lai chuan Lal inah chuan mikhual an rawn dak lut ta tlat mai le! Chu mikhualpa chu han en mai pawh hian pasalṭha a ni tih a hriat hle a, a hawiher leh chezia chu a dik thlap mai. Lawiluh a rawn dil khan Tlangaupa in alo chhawn a ni, Lalnu erawh khumpui lamah a tawm rih thung a. Upa lo la ṭhu ho chuan an lo en ṭhap a, Upa Bilha chuan,
" Tlangval...kha khawi lam khual nge i nih a? Eng ti tura Tualvum khua rawn dailut nge i nih le? " hawihhawm tak lungchhe rawngkai si chuan a ti a.
Chu tlangval chuan, " Ka pu, Serthan, Thangthuia khua aṭanga lokal kan ni a, ka ṭhiante daiah khuan an awm ve mek a, kan Lal pitar a zual viau mai a, Tualvum lal hnena chin hrilh tura tirh kan ni e!" aw dam raih chuan an ti a.
Laltawna chu rawn hawichhuak vatin,
" Ka u Thangthuia khua maw in nih le, harsatna kan lo tawh lai tak a ni. Ka Ni chu ava zia lo em aw....! Ni engzat nge in rawn thang? Lo ṭhu hahdam teh! " ati bah ve nuai a. Laltawna zawng a hmel han en mai pawh hian a rilru a buai hle niin alang. Khaw chhung lam an buai viau mai a ni si!
Tlangaupa chuan hahzu a lo hlui thuai a, chutah tlangval chu han ṭawngchhuak zuiin,
" Lalpa, hei han inzawh ngawt chi a ni em tih ka hre lo na a, khawchhung hi a buai hmel hle a, ṭap thawm lah kan hre leh zauh ṭhin nen....eng thil nge inchungah thleng ta le? Ka ṭhiante pawh daiah lo awm turin ka ti ngawt kha a nia. E khai! kei lah hi i zawhna pawh ka lo chhang hauh lo. Lalpa, karkawngah zan hnih kan rawn thang e!" a ti zui zat a.
Laltawna chuan tlangaupa lam a hawi a,
" Tlangaupa, kan tlangval ṭhiante chu han koh tir teh le, an ngal tha hah tal kan lo dawm loh chuan...!" tihpah chuan upa Zikpuia chu an melh zuk a.
Chutah Upa Zikpuia chu rawn ṭawngchhuak thuaiin,
" Ni e tlangval, hei kan khua hian chhiat kan tawk a ni... Puklui mihrang rualin min rawn hup thut a, remruatna ṭha leh fing tak hmangin kan tlangvalte ruang chaicheh an lo thlak khum a ni. Tlangval tih tham kan nei ta lo mai ni lovin, kan lal fanu Lalngovi pawh an hruai tel daih mai a ni! Hei kan buai khawp mai!" a ti chuai raih a, a hmel chu a uang lo takzet a ni.
Tlangval chu han ṭhu ṭha deuh in, " Chhe hiau le ....pasalṭha Chala leh a naute an rawn che a ni maw? A va zia lo ve le... Lal fanu pawh awmze neia hruai an ni ngat ang! Puklui mihrang zawng an deh a khirh hle a nia! Mahse eng tizia nge, kan hriat ve loh tur thil erawh ka zawt hauh lo che u a,phaw khat inṭawmin kawrvai indo ho kha a ni si a!" a ti chhuak ve raih a. Zawhna chhan hrehawm tak chhan loh theih loh a ni si!
He Serthan tlangval hi pasalṭha tak Hranghluna a ni a, Serthan phaw a ni. Sa leh ralah a tlan ngai lova, Muzuk fei nen chauh Sapui hliam um ngam a ni. Far ngawpui thlang lama hming thang em em a ni. Amah erawh chu Puklui mihrang lamah chuan a chengrang a chawi duh hauh lovang, chawi lohna tur chhan ṭha tak a nei a ni. Upa Zikpuia chuan an khaw boruak chu hreh takin a hrilh ta a, sawi a hrehawm a ti hle a ni.
........ ........ ..........
Puklui lamah thung chuan tukṭhuan bar khama hranglam nghal thei turin mi tin mai chu an inbuatsaih suau suau a. Awmni kham tur a ni tih tuman an hai lo. Mipa naupang ho lah chu an pate Khawmhma chem suih tirin an buai a, hranglam na a an ken ve ngei a ngai a, hmelma te lu chu huaisen zir nan an sah ngei a ngai si, chu chu a nun kawng kal chhova thutiam lakna anga an ngaih hial a ni. Tukṭhuan pawh an hmeh neih tui ang an siam a, an chi neih chhun chuan an al a, hemi ni hian ral laka an chungnunna lantir nan chi al an liak hram ṭhin! Thangnghilhlova pawh a pa chuan thu ṭha tinreng a fah mawlh mawlh a, a farnute a unaute ho pawh chuan an lo ngaithla ṭhap mai a. Tukṭhuan ah Raltawna pa Ralsata Sakhi awh zan hnih rep chu maian nen an bai a. A rim ngawt pawh chu ril han ti ṭam vawng vawng thei a ni hial a. Vela chuan Thangnghilhlova han melh pah chuan,
" Thanga....hei tlangval tak tak in ni ve ta, nula laka awm dan chintawk te hi thiam tur, tlangval tan tlang than pui ngah a mawi ngai lo ve! Fimkhur hi a ṭha a nia, tin, tunang nikhua te hian Zupui lo lem ve chiam tur a ni ngai lo a nia, hmeithai leh pachhia te entleu hauh suh ang che!" tih pah chuan buh thar hmui hiam mai chu a ka khat tawnin an hnawh a. Chutah mau fian kum phet phawt chuan Maian Sakhi sa nena bai pawlh tui ngei mai chu an hawp ri khulh mai a. Sa in a hneh bawk a, an ri tluar tluar mai a ni. Chaw ei lai hi thu ṭha tinreng inhrilhna hun hi a ni ṭhin reng a ni.
Tukṭhuan an han bar zo ta a, Thangnghilhlova pawh Raltawna leh Buktea an rawn sawm tawh mai reng a. An phur hle tawh a ni. Mihrang inchei chuan an inchei a, an puan zinga ṭha ber chu arpui- mawihlawhin an ha a. Kawlhnam leh fungki te, pailung te an pai a. Zawngchal neiin zawngchal an khim a, ngenchiin emaw chhawngdawh hrukin chhawn an tawn ngauh mai bawk a, tuirual an tawn tel bawk a.Kawtchhuah a nulain arkeziak an lo ban kha a kim biaiin an inbel leh a. (Hetah hian rallu siala lo ai tawhte chuan Vapual chang an tawn tel bawk ṭhin) Silai nei te chuan an silai chu zen chauh thunin an lek vang mai bawk a.Thangnghilhlova han insiam vel pawh chu thlirtu a ngah hle mai! Tlangval ṭhenkhat erawh fei leh phaw nen an chhuak ve bawk a. Seifate khawvelah mihrang tan ngat chuan hei aia ni ropui hi a awm lo hial a ni.Ferehsan vel chuan hranglam tur chuan lal mual an pan ta! Milu aiah changel bula siam milu lem an hmang thung a, an ral thah takte sam khan an khuh bawk a.Pum aṭanga khai chhuakin Lal mual lam chu an pan ta.
Lalngovi pawh Saipari leh Saimawii chuan unaunu ang mai chuan an en a, an thawmhnaw te pe in an han inchei chu le, thlir nin an va har dawn tehlul em! Tualvum lal nula chuan an hmelma nia a hriat ten an lo lawm viau mai chu mak a ti hle a,sal chhawr takin an chhawr dawn emaw a lo inti hman si a. Hetih lai hian Tualvum tlangval te erawh Hrengah tawt takin an khung a,tlangval sal sarihin an veng thung a.Tualvum lal nula thinlungah chuan amah ru chhuaktu bawk kha a lo lang a, a chhingmitthla ah a cham a, tawn leh hun mawlhchu a nghakhlel a ni. Kha tlangval sakawl pian ṭha ang mai, mitmeng fim raih mai kha zawng thlir tawh tih a awmin a ring lo a ni. Mihrang ho chawimawi tur hrim hrim in tuirual leh arkeziak khimin lal nula te hi an lam ve ngei dawn a ni.
Mihrang ho chu an rawn chhuak ta, pasalṭha Chalan hma a hruai a, Raltawnan a zui a, pasalṭha Hingliana te pawh an hawi lur lur tawh a. Thangnghilhlova rawn penchhuak meuh zawng nula ho mit a tla lek lek mai chu a ni. Pasalṭha Chala chuan mi lu lem te chu mal chaw a han pe a, chhampual mihrang chauhin an chham theih, thingserh sat Tawlloh puan nena rammu te tih ngei ṭhin chuan a chham ta! Chhampual a han chham zo chiah chu Silai a rawn puak ta thawr mai le....
(Chhunzawm tur)
Zanin a tawi hle mai min lo hrethiam teh u.
ka first hlauh mai,ngiaihnawm ṭhin hlemai,thawnthu ngaihnawm tak min chhiartirṭhin a,kan lawm hle mai.rei deuh dam ang che
ReplyDeleteKa ning thei thawt lo
ReplyDeleteAn tawp thut chu a
ReplyDeleteZanin chu a la hma tho a, epi 1 khat chu belh hram la
ReplyDeleteA tawi tak hle mai😄
ReplyDelete