PASALṬHA THANGNGHILHLOVA BUNG 11 NA
PASALṬHA THANGNGHILHLOVA
.......M. Lusei Palian.......
BUNG 11 NA
......... ........ .........
Chutih lai tak chuan an lam pan thawm chu an hre ta, thawm rawn chhuahna aṭang chuan Zapuia te ho an nih an ring nghal a. Thawm an rawn dim ve hle a ni, mahse pasalṭha Chala bulah erawh Bengbung khawn ang vel a ni tlat thung si! Pasalṭha te hian a hmun leh a hun a zirin an hriatna hi an hmang chak ṭhin viau hi an chungchuanna khuanu ruat sa a ni thung. Rei lo deuh hnu chuan Zapuia leh tlangval dang chu an rawn thleng nghal a, Silai hum sa pathum an rawn tel ve bawk a pasalṭha Chala chuan a lo melh ralh a. Thutam sawi ta lo chuan an silai hum tur an lo pe zung zung a. Ngawi reng chuan an ṭhu ta ṭhap a, Tualvum tlangval ho chu an lo nghak ta ṭhap mai le. An hup fuh meuh chuan an chimih thei hial ang!
Tualvum lal Laltawna ngaih reng a ṭha thei lo, a fanu Lalngovi an ngaihtuah ṭhin a nileng maia a tham ruai te, a nu a bel tlat te kha lo thlir liam loh tur a ni asin maw le! Tlangval ho liam hnu pawh chuan zanmu reng chhinna chi a ni tawh lo. A khua chu an buai mep mep a ni ber a, inkang an ṭhelh mit tawh a, Zawlbuk lah a chanve lai a kang si a. Thinrimna chuan a thinlungah hna thawkin a vilh deuh ngat ngat mai a ni. Tualvum tlangvalten a fanu an rawn hruai haw lo a nih ngat zawngin amah ngei a che chhuak duh ang. Upa Sangduna khan tlangval ho kha a dem viau tak na a, Sapui vanga zanmu an hmuh ṭhat loh zia a hre ve kar a, dem lutuk theih an ni lo tih a hre ve reng si. Sapui ruang chu an en ṭhin a, lawmna reng a nei ta lo. Khua alo var a, Vamur te chuan khawlaia tui tling chu inphih fai nan leh inkhuih pial nan an hmang a, an insul pel zut zut mai! Laltawna chuan thlir vang vangin upa ho lo chuangkai chu a lo chhawn ta zawk a. Lungngaihna leh thinrimna thlipuiin mi a nuai tak tak lai chuan bula mite hi an pawimawh ṭhin em a ni. Bula mite azir hian kan awn duaiin kan che chhuak ṭhin a lo ni!
Hetih lai hian Tualvum tlangval leh an hruaitu pasalṭha te pawh chuan Zuangawn peng an rawn pel ta! An thinrimna chuan hmalam pan turin chakna a pe a, pawisak an nei tlem tawh hle. Puklui khua chu nuai chimih a, an lal fanu laklet chu an tumruh hle chu a ni. Tunah zawng an pasalṭhate thin pawh a nem thei lova, Nekliana duhthusam hun a thleng ta! Hma hruai pawlah awmin a ṭawng lian hle tawh a, a ṭawng danah chuan ral lu sawm chuang khai a kawkvahai phun tawh a ang hle a ni.Hma hruaitu pasalṭha Khuangliana ading ta chat a, val upa Kapruma chu han melhin,
" In ṭhen hrang teh ang u, ka ngaih a ṭha hauh lo, ralrel thiam takin a ho tlat a ni. Kan hnung lam kan ven a ngai in ka hria!" a ti chhuak ta a.
Chutah Nekliana chuan, " Eh...kan pasalṭha chu i zam mai em ni? Pasalṭha Sangthanga phuba la tur leh kan lal fanu hruai haw turin a ni lo'm ni kan thawhchhuah!? Puklui tlangval tehlul in hnung lam aṭangin min hup lovang!" ring fe chuan a lo ti a. A hming ṭhat a kaltluang rih a, a thaw lian hle a ni.
Val upa Kapruma leh Khuangliana chuan Nekliana chu an melh dun nghal ngar mai a, rallu a rawn khai ve chauh a chutia ṭawng kau an chhep mai chu mak an ti a ni. Kapruma chuan,
" Neklian, min hup lovang tih hi i sawi ngam a maw? I huai viau a nih chuan hma han tawn ta che!" a tichhuak ve ta sak a.
Nekliana pawh a meng khup ve leh bai tawh a, a hawi chhuak tawh lo, pasalṭha Khuangliana chuan an thu eng vaka ngaih hmel lo chuan,
" Neklianan hma hruai se, a chanve kha kal u la, hnung lam veng pahin kan rawn zui dawn che u a nia, Kaprum...tlangval han sem teh le!" a ti zui zat a.
Nekliana chuan ṭawng sual a inti hle tawh a, tuibaw hnu ruh theih ni ta hek lo le. Val upa Kapruma chuan Silai hum tur nei hma a hruai tir a, an hnungah fei keng ho a dah leh a, hnudalah tlangval sawmthum silai hum tur nei tlem nen an awm dawn ta! Mau tluk thum velin an inhlat dawn ta! Zan lama Silai an chan hnem lutuk chu an lai ana takzet a ni. Khati taka an sapui tihhlum an lo lawm kha an inchhir hle tawh a ni. Thil dang a ni lo, Lal leh upa te hriat loh khan belpui an kuan chiam pek kha a ni, zing lama Sapui lu ai tur mai an ni a, tukhum sai ngar ngarin zupui ngei mai khan Sapui lu an lo ai lawk kha a ni. Kha thil khan a thawk ṭha phian si a, an harh thei lawk lo reng a ni. Fimkhur tak chuan Tuitun lui lam chu an pan ta zel a, Nekliana pawh a fimkhur hle mai, hlauh thawnna nen a hawi kual reng mai a ni.
Pasalṭha Hingliana leh Huapzaua te ho chuan hmelma lo tawlh hnai hret hret chu an lo thlir reng a, duh angin an lo la hnai kim lo mai chauh a ni. Pasalṭha Hinga chuan a naute chu an melh kual a, Silai an kawl hnem bawk a an zam lo hle tawh mai! A rinai takin Tualvum tlangval chu an tlem tlatin a hria a, a hawi kual nasa hle, an hnung lamah pasalṭha Chala leh a nauten an rawn ṭan khalh dawn bawk a Tualvum hma hruai an lo hnaih leh hret chuan a chengrang rawl a autir ta. Chu veleh tlangval ho chuan an silai chu an han kap puak tak tak a le, fuihna ṭha tak dawng an ni tih alang chiang hle....an tum pum ṭhelh an awm mang tlat lo! Tualvum tlangval ho mangang in an chiau chul a, eng emaw zat chu dingchhuak tawh ngai lo turin an tlu hlen ta! Nekliana pawh a tlu hma pawlah a ṭang a, a dar ṭhuamah ngenmu sa ver vawr chuan a verh a, lung phenah a ṭhu sawp nuai ta mai!
Pasalṭha Chala leh Thangnghilhlova te ho chu rang fe in Silai puak ri an hriat ve leh awmze neiin hmalam an pan ta! Thing bul phen nghal zatin hmelma rawn tawlh tur chu an lo chang a. An lam pan a hmelma ho rawn let chu an lo kap ve leh ta, Tualvum lam chu an hek ta hle a, awm ngaihna hre lo chuan an nghalrual ṭhawn darh chet ta chiam mai le! Chuveleh hnung lam aṭang chuan pasalṭha Chala te chu Tualvum pasalṭha ten an rawn kap ve leh a, pasalṭha Chalan alo chhut kim lo ta deuh a ni a nge! An chet a buai ve ta hle mai,Puklui tlangval lam pawh panga lai an tlu ve hial mai reng a. Pasalṭha Chala chuan a naute au khawm thuaiin silai an sawh nghal zat a, Tualvum lam lahin an tamna hmachhuanin bawhchilh an rawn tum tih hriat tak hian an rawn tlan ta hum hum mai le!
Chengrang rawl hre ve pha Puklui lam pawh chuan pasalṭha Chala te hnung lamah midang an la awm ve a nih an ring a. Inpuih a harsa ta hle mai, an lam panin mi eng emaw zat an tlan kual chu an kap leh rih a. Tlangval ṭhenkhatin thingtuai hmanga an fei siam an lo khawh chhuak ve zat zat thung a. Tualvum tlangval chulai hmuna tangkhang ho chu an tlem ta kher mai! Pasalṭha thinlung diktak chu harsatna leh hun khirhkhanah alang chhuak ṭhin! Pasalṭha Chala chuan Thanga te ho chu au khawm tuarin rang fe in vei lam ngaw ah a tlan kual pui ta daih a, arpa chan an channa turin an arpa tlan ta! Tualvum lamin an tlanchhia emaw an tih tur ngei chuan a chetpui ta a.
Pasalṭha Khuangliana naute chuan Puklui lam tlanchhia chu an melh zawk a, an ṭhiante ngaihven chuan rang fe in an tlanchhuak ta a. Pasalṭha Khuangliana leh Val upa Kapruma te chuan tlangval ho an au tuar tuar na a, an ko let zo ta hauh lo, an um ve ta ngawt mai a ni.Dem theih an ni lo, ṭhiante mangang au thawm an hriat meuh chuan pan lo thei an ni bik lo. Hetih lai hian Tualvum lal fanu kha tlangval pahnihin an lo veng thung a, Silai han puak zawt zawt ri te leh mangang au thawm ri te chu a rapthlak a ti kher mai! A beng chu a hup ta ngawt ngawt a, a mittui chu a far zawih zawih mai a, Indona hian fahrah engzat tak siam ang maw tih chu a rilru luahtu a ni. Tlanchhuah chu a hnaih lo mai ni lovin a ngam hian a ngam lo hrim hrim a ni.
Pasalṭha Khuangliana te chuan Tuitun lui zawlah tlangval ho an au ding thei ta hram a, val upa Kapruma chuan an hrawk tuar tuar na a, mahse an tlai ta tlat niin a lang. Puklui mihrang rual hruaitu pasalṭha Chala chuan hmelma te an ṭhiante awmna lam pan a an tlan kha a hmuh hmaih hauh lo! Tlanchhia anga lan kha a tum tak a ni bawk a, Silai sawh zovin hmelma te hnungah an inrem ṭha ta! Thingbul phen zat zatin an leh um ṭan thung, a kah nuam tawk vel an thleng a, chutah pasalṭha Chala chuan hruaitu nih tlin takin a Silai chu hmelma lamah a tin ta vang vang a, a naute hnenah chuan thawp sat hian,
" Tuman in bitum in ṭhelh thiang lo, thih leh dam karah ngenmu hlut zia hrereng ang che u, in inring em!?" tih pah chuan a Silai an kap puak ta dur a. Chutah Thangnghilhlova Silai pawh a puak ve nghal zat a, Puklui mihrang te Silai an puak kim ta! A rik hian a ri ṭuk ṭuk a, chappui rawh lai ang mai a ni.
Tualvum tlangval lam chu sawm ṭha fe an tlu leh ta, hek tak an ni hek tak...! Puklui mihrangte lah chuan an chet tibuai turin Silai keng hlir an bitum bawk si! Tuitun hnar kin lamah an tlan ta hum hum mai a. Pasalṭha Khuangliana chuan lungpui phen nghal zatin hmelma remruatna fin zia a chhut pha ta. An lal fanu lah an la hmu mai lo, chu mai a ni lo naute a nei tlem tawh lutuk! Chutah le, a naute tlanchhiahna lam chu a ri huk a,mangang au thawm chuan a beng a fan ta tak meuh mai le!
Hetih lai hian Huapzaua nauten an lung tian khawm an rawn sah ṭan a ni. Chutah le an han che ta tak tak a, a ri ta hum hum mai!
( chhunzawm tur)
.......M. Lusei Palian.......
BUNG 11 NA
......... ........ .........
Chutih lai tak chuan an lam pan thawm chu an hre ta, thawm rawn chhuahna aṭang chuan Zapuia te ho an nih an ring nghal a. Thawm an rawn dim ve hle a ni, mahse pasalṭha Chala bulah erawh Bengbung khawn ang vel a ni tlat thung si! Pasalṭha te hian a hmun leh a hun a zirin an hriatna hi an hmang chak ṭhin viau hi an chungchuanna khuanu ruat sa a ni thung. Rei lo deuh hnu chuan Zapuia leh tlangval dang chu an rawn thleng nghal a, Silai hum sa pathum an rawn tel ve bawk a pasalṭha Chala chuan a lo melh ralh a. Thutam sawi ta lo chuan an silai hum tur an lo pe zung zung a. Ngawi reng chuan an ṭhu ta ṭhap a, Tualvum tlangval ho chu an lo nghak ta ṭhap mai le. An hup fuh meuh chuan an chimih thei hial ang!
Tualvum lal Laltawna ngaih reng a ṭha thei lo, a fanu Lalngovi an ngaihtuah ṭhin a nileng maia a tham ruai te, a nu a bel tlat te kha lo thlir liam loh tur a ni asin maw le! Tlangval ho liam hnu pawh chuan zanmu reng chhinna chi a ni tawh lo. A khua chu an buai mep mep a ni ber a, inkang an ṭhelh mit tawh a, Zawlbuk lah a chanve lai a kang si a. Thinrimna chuan a thinlungah hna thawkin a vilh deuh ngat ngat mai a ni. Tualvum tlangvalten a fanu an rawn hruai haw lo a nih ngat zawngin amah ngei a che chhuak duh ang. Upa Sangduna khan tlangval ho kha a dem viau tak na a, Sapui vanga zanmu an hmuh ṭhat loh zia a hre ve kar a, dem lutuk theih an ni lo tih a hre ve reng si. Sapui ruang chu an en ṭhin a, lawmna reng a nei ta lo. Khua alo var a, Vamur te chuan khawlaia tui tling chu inphih fai nan leh inkhuih pial nan an hmang a, an insul pel zut zut mai! Laltawna chuan thlir vang vangin upa ho lo chuangkai chu a lo chhawn ta zawk a. Lungngaihna leh thinrimna thlipuiin mi a nuai tak tak lai chuan bula mite hi an pawimawh ṭhin em a ni. Bula mite azir hian kan awn duaiin kan che chhuak ṭhin a lo ni!
Hetih lai hian Tualvum tlangval leh an hruaitu pasalṭha te pawh chuan Zuangawn peng an rawn pel ta! An thinrimna chuan hmalam pan turin chakna a pe a, pawisak an nei tlem tawh hle. Puklui khua chu nuai chimih a, an lal fanu laklet chu an tumruh hle chu a ni. Tunah zawng an pasalṭhate thin pawh a nem thei lova, Nekliana duhthusam hun a thleng ta! Hma hruai pawlah awmin a ṭawng lian hle tawh a, a ṭawng danah chuan ral lu sawm chuang khai a kawkvahai phun tawh a ang hle a ni.Hma hruaitu pasalṭha Khuangliana ading ta chat a, val upa Kapruma chu han melhin,
" In ṭhen hrang teh ang u, ka ngaih a ṭha hauh lo, ralrel thiam takin a ho tlat a ni. Kan hnung lam kan ven a ngai in ka hria!" a ti chhuak ta a.
Chutah Nekliana chuan, " Eh...kan pasalṭha chu i zam mai em ni? Pasalṭha Sangthanga phuba la tur leh kan lal fanu hruai haw turin a ni lo'm ni kan thawhchhuah!? Puklui tlangval tehlul in hnung lam aṭangin min hup lovang!" ring fe chuan a lo ti a. A hming ṭhat a kaltluang rih a, a thaw lian hle a ni.
Val upa Kapruma leh Khuangliana chuan Nekliana chu an melh dun nghal ngar mai a, rallu a rawn khai ve chauh a chutia ṭawng kau an chhep mai chu mak an ti a ni. Kapruma chuan,
" Neklian, min hup lovang tih hi i sawi ngam a maw? I huai viau a nih chuan hma han tawn ta che!" a tichhuak ve ta sak a.
Nekliana pawh a meng khup ve leh bai tawh a, a hawi chhuak tawh lo, pasalṭha Khuangliana chuan an thu eng vaka ngaih hmel lo chuan,
" Neklianan hma hruai se, a chanve kha kal u la, hnung lam veng pahin kan rawn zui dawn che u a nia, Kaprum...tlangval han sem teh le!" a ti zui zat a.
Nekliana chuan ṭawng sual a inti hle tawh a, tuibaw hnu ruh theih ni ta hek lo le. Val upa Kapruma chuan Silai hum tur nei hma a hruai tir a, an hnungah fei keng ho a dah leh a, hnudalah tlangval sawmthum silai hum tur nei tlem nen an awm dawn ta! Mau tluk thum velin an inhlat dawn ta! Zan lama Silai an chan hnem lutuk chu an lai ana takzet a ni. Khati taka an sapui tihhlum an lo lawm kha an inchhir hle tawh a ni. Thil dang a ni lo, Lal leh upa te hriat loh khan belpui an kuan chiam pek kha a ni, zing lama Sapui lu ai tur mai an ni a, tukhum sai ngar ngarin zupui ngei mai khan Sapui lu an lo ai lawk kha a ni. Kha thil khan a thawk ṭha phian si a, an harh thei lawk lo reng a ni. Fimkhur tak chuan Tuitun lui lam chu an pan ta zel a, Nekliana pawh a fimkhur hle mai, hlauh thawnna nen a hawi kual reng mai a ni.
Pasalṭha Hingliana leh Huapzaua te ho chuan hmelma lo tawlh hnai hret hret chu an lo thlir reng a, duh angin an lo la hnai kim lo mai chauh a ni. Pasalṭha Hinga chuan a naute chu an melh kual a, Silai an kawl hnem bawk a an zam lo hle tawh mai! A rinai takin Tualvum tlangval chu an tlem tlatin a hria a, a hawi kual nasa hle, an hnung lamah pasalṭha Chala leh a nauten an rawn ṭan khalh dawn bawk a Tualvum hma hruai an lo hnaih leh hret chuan a chengrang rawl a autir ta. Chu veleh tlangval ho chuan an silai chu an han kap puak tak tak a le, fuihna ṭha tak dawng an ni tih alang chiang hle....an tum pum ṭhelh an awm mang tlat lo! Tualvum tlangval ho mangang in an chiau chul a, eng emaw zat chu dingchhuak tawh ngai lo turin an tlu hlen ta! Nekliana pawh a tlu hma pawlah a ṭang a, a dar ṭhuamah ngenmu sa ver vawr chuan a verh a, lung phenah a ṭhu sawp nuai ta mai!
Pasalṭha Chala leh Thangnghilhlova te ho chu rang fe in Silai puak ri an hriat ve leh awmze neiin hmalam an pan ta! Thing bul phen nghal zatin hmelma rawn tawlh tur chu an lo chang a. An lam pan a hmelma ho rawn let chu an lo kap ve leh ta, Tualvum lam chu an hek ta hle a, awm ngaihna hre lo chuan an nghalrual ṭhawn darh chet ta chiam mai le! Chuveleh hnung lam aṭang chuan pasalṭha Chala te chu Tualvum pasalṭha ten an rawn kap ve leh a, pasalṭha Chalan alo chhut kim lo ta deuh a ni a nge! An chet a buai ve ta hle mai,Puklui tlangval lam pawh panga lai an tlu ve hial mai reng a. Pasalṭha Chala chuan a naute au khawm thuaiin silai an sawh nghal zat a, Tualvum lam lahin an tamna hmachhuanin bawhchilh an rawn tum tih hriat tak hian an rawn tlan ta hum hum mai le!
Chengrang rawl hre ve pha Puklui lam pawh chuan pasalṭha Chala te hnung lamah midang an la awm ve a nih an ring a. Inpuih a harsa ta hle mai, an lam panin mi eng emaw zat an tlan kual chu an kap leh rih a. Tlangval ṭhenkhatin thingtuai hmanga an fei siam an lo khawh chhuak ve zat zat thung a. Tualvum tlangval chulai hmuna tangkhang ho chu an tlem ta kher mai! Pasalṭha thinlung diktak chu harsatna leh hun khirhkhanah alang chhuak ṭhin! Pasalṭha Chala chuan Thanga te ho chu au khawm tuarin rang fe in vei lam ngaw ah a tlan kual pui ta daih a, arpa chan an channa turin an arpa tlan ta! Tualvum lamin an tlanchhia emaw an tih tur ngei chuan a chetpui ta a.
Pasalṭha Khuangliana naute chuan Puklui lam tlanchhia chu an melh zawk a, an ṭhiante ngaihven chuan rang fe in an tlanchhuak ta a. Pasalṭha Khuangliana leh Val upa Kapruma te chuan tlangval ho an au tuar tuar na a, an ko let zo ta hauh lo, an um ve ta ngawt mai a ni.Dem theih an ni lo, ṭhiante mangang au thawm an hriat meuh chuan pan lo thei an ni bik lo. Hetih lai hian Tualvum lal fanu kha tlangval pahnihin an lo veng thung a, Silai han puak zawt zawt ri te leh mangang au thawm ri te chu a rapthlak a ti kher mai! A beng chu a hup ta ngawt ngawt a, a mittui chu a far zawih zawih mai a, Indona hian fahrah engzat tak siam ang maw tih chu a rilru luahtu a ni. Tlanchhuah chu a hnaih lo mai ni lovin a ngam hian a ngam lo hrim hrim a ni.
Pasalṭha Khuangliana te chuan Tuitun lui zawlah tlangval ho an au ding thei ta hram a, val upa Kapruma chuan an hrawk tuar tuar na a, mahse an tlai ta tlat niin a lang. Puklui mihrang rual hruaitu pasalṭha Chala chuan hmelma te an ṭhiante awmna lam pan a an tlan kha a hmuh hmaih hauh lo! Tlanchhia anga lan kha a tum tak a ni bawk a, Silai sawh zovin hmelma te hnungah an inrem ṭha ta! Thingbul phen zat zatin an leh um ṭan thung, a kah nuam tawk vel an thleng a, chutah pasalṭha Chala chuan hruaitu nih tlin takin a Silai chu hmelma lamah a tin ta vang vang a, a naute hnenah chuan thawp sat hian,
" Tuman in bitum in ṭhelh thiang lo, thih leh dam karah ngenmu hlut zia hrereng ang che u, in inring em!?" tih pah chuan a Silai an kap puak ta dur a. Chutah Thangnghilhlova Silai pawh a puak ve nghal zat a, Puklui mihrang te Silai an puak kim ta! A rik hian a ri ṭuk ṭuk a, chappui rawh lai ang mai a ni.
Tualvum tlangval lam chu sawm ṭha fe an tlu leh ta, hek tak an ni hek tak...! Puklui mihrangte lah chuan an chet tibuai turin Silai keng hlir an bitum bawk si! Tuitun hnar kin lamah an tlan ta hum hum mai a. Pasalṭha Khuangliana chuan lungpui phen nghal zatin hmelma remruatna fin zia a chhut pha ta. An lal fanu lah an la hmu mai lo, chu mai a ni lo naute a nei tlem tawh lutuk! Chutah le, a naute tlanchhiahna lam chu a ri huk a,mangang au thawm chuan a beng a fan ta tak meuh mai le!
Hetih lai hian Huapzaua nauten an lung tian khawm an rawn sah ṭan a ni. Chutah le an han che ta tak tak a, a ri ta hum hum mai!
( chhunzawm tur)
a ngaihnawm hle mai....duh aiin a tawi deuh ṭhin tih mai loh chu....
ReplyDeleteVa khamawm loh țhin ve
ReplyDelete