LUNGRENG NGÂW..S-4...(7)....

LUNGRENG NGÂW...SEASON-4....7...

           ( PASALṬHA THANPUIA)


               M. LUSEI PALIAN

     
            .........      ...........     ..........

     

           Zamkunga chuan, " E.... Thana, rilru hnualna tur eng mah i nei lo. Lal fanu zawng a ni ngei a....mahse kan lal mit i tikham hauh lovang! Tin, a tunhma nun kha...Ni e, hei hi ngaihtuah tel la, a hmel ṭhat avanga Huai ho tihbuaina niin ka hria a, a duhthlanna a ni hauh lo tih hretu lah kan ni! Tin, nangmah ngeiin.....( chutih lai tak chuan an chhak thingro a ri ta rap a, rang fe hian Thanpuia chu Silai nen a dingchhuak nghal zat a!) Thui lo te an pen chho  a, a chhing vang vang a an hawi chhuak leh Sapui lian tak chu a hmu thei ta!  Sapui lam chu a melh vang vang a, Thanpuia chuan,

  " Pasalṭha, nang i ni maw! Kha laiah khan i sa tur kan dah e!" zuamawm hauh si lo, nelawmna tel miah lo chuan a ti a.

   Zamkunga chuan, " A hun tawh reng a ni, ka rinai in a rawn lang har zawk a, ti teh, khamkhawp zan tur a neih kha!" a ti zui a. Inring ru tak chuan an ṭhu leh ta zawk a. He Sapui hian Sarep rim hi a hria a ni ngat mai,Chhirbi ram hi zawng Sapui ram ngang a ni vei nen inti Ramvachal satliah hi an lut ngam meuh ṭhin lo a ni. Chu Sapui pawh chuan a duh a hmu ta a niang a ri leh bup bup tawh mai!

     Thanpuia chu han melh vang vang pah chuan, " Pu Luta arbawm tah ang deuhin han ṭan ṭha leh i la, Saipuii zawng a tunhma nunah a kir hauh lovang, a thlamuanna ber bula a awm ngat phei chuan a damni a sei ang! Tin, kha thu lah kha keini ho hriat chauh lah ni, sawichhuah tawh loh tur a ni!" tih pah chuan vaibel an fawp ri hrawih a.

     Thanpuia chuan, " A nih ka pa Zam, thil a ṭha zawngin a inher turah ngai ila, Kan lal hian a man hi a chhiar fe ang ka ti!" Nui huk pah chuan an ti a.

   Zamkunga chuan, " Eh... Chung mai mai lungkham tur va awm suh, i pu hian i nupui man tur zawng a ngah lutuk, lal fanu tam tak man tur a nei lah ni! Laiawrha phei chuan Lalbula aiin a hausa e a tih kha...! Nang zawng thangchhuahpa i ni leh zel nen, thil harsa a awm hauh lovang! I pa Selzama kalsan tak te hi ṭang tlangin kan chhawmdawl ala ngai zel dawn a nia aw!" a ti ta daih a,pasalṭha  Selzama hming a rawn lam leh zawng an pahnih chuan an ngawi dun ta!

      Pasalṭha Selzama zawng an thinlungah a thi ngai lovang, an kawkvahai phun te mitthlaah a cham a, pasalṭha pahnih te chuan an nunhlui leh an chet hona chu an dawn kir vang vang mai! Kumhlun tur awmlohna hringnun zawng, a chang chuan hringnun hian kham kara thing pawh a tluk meuh ṭhin lo a ni. Titi thlakin Chamtlang khaw lam chanchin an sawi dun ta zawk a. Siruk in vanlaizawl a thlen chuan Pazawna zun zungin a rawn tho ta, Sapui thawm a hre ve ta! Thanpuia te lam an hawi a,

  " Eh....khual kan lo nei a ni maw! Va chhing ve tawh u, kan lo vil ve a nge!" tih pah chuan Aimawia chu ava kai tho zui zat a. Aimawia leh Pazawna chuan Sarep an ur ve thung a,an chhaka pasalṭha thawm pawh a ri bup ṭhin a an khua a har lo tawp ang.

        Thanpuia leh Zamkunga pawh  riahbuk chhungah lutin an zal ve ta! Hmuamda ah meuh chuan an ri dun sak sak tawh mai! Thanpuia chuan mumang a lo nei a....

      Lungpui nuam tak chungah hian a lo ṭhu a, a fungki chu a lo tuai alo tuai a. A bulah chuan Chawngmawii chu ngui nghiai hian a lo ṭhu thung a.Thanpuia chuan Chawngmawii hmel ngui tak a hmu ngai hauh lo va, mak a ti hle mai! Han hnem chu tum viau mahse a thiam loh lam a ni a, a darah chuan a lo vuan ngawt a, Chawngmawii chuan Thanpuia pawh melh chuang lovin,

   " Thana....kan hotunu in  chhim tawpa min  tirhchhuah hian chhan a nei a! I hrethiam si lo ti raw?" a ti chhuak deuh hnap mai a.Thlifim in Chawngmawii sam a rawn chhem pah a a rim rawn nam chem chem te chu aw...! Thanpuia chuan,

    " Engtizia nge ni a, in awm dan hi hriat thiam a har ṭhin ngawt mai! Mahse dem zawng che a sawi ka ni hauh lo a nia!! " ati chhuak ve a.

      Chawngmawii chuan a thinlung zawng zawng sawi chhuah a chak kher mai! Mahse thil tihmi a ni si lo, hringmi pasalṭha te hian an kawppui tur atan meuh chuan an hringmi pui bawk an thlang leh si ṭhin a ni. An hotunu pawh in hei hi hre ranin awmze nei takin chhim tawp lamah a tir ta a ni. A awm renga a dik reng si, hringmi pasalṭha te zawng an hringchan chhung rei ni mawlh hek lo, saipir chen lek a ni mai si! Lasi te hian an hre reng na a, pasalṭha Ramvachal ramhnuaia inzo taka per kai thoh thoh te an hmuh hian an insum zo ṭhin lo a ni. Ni, an mahni a inpe pumhlum an awm chuan an damni an pawhsei sak ṭhin hial a, mahse chu zawng Khuanu remruat dalna a ni thin si! Khuanu pawh hian phalsak chin zawng a nei a ni mahna!

    " Thana....Saipuii chu a ṭha zel maw? I venhim tlat a ngai dawn a nia!" Chawngmawii'n a tih chuan Thanpuia chu eng emaw ti tak hian a awm a. Chhan a tum lai tak  chuan Chawngmawii chu a tho nalh a, an hmalama Purun tlang chu a thlir veng veng a. Thanpuia chuan an awmna an chian a, Lungreng ngaw a ni ngat mai!

     Chawngmawii chuan, " Kan intawng leh vat dawn nia...!" tiin Thanpuia chu a melh vang vang a. Thanpuia chuan chu lasi nula hmelah chuan lungngaihna thuk tak inphum a hmu a, a hre thei hial a ni. Amah bana dinchhuah chu a tum a, a harhchhuak ta hlawl mai le!


       An hawi chhuaka khua alo var tawh hial a, a tawnmang chu ava ui ngai em! Riahbuk tualah chuan a ṭhiante chu an lo vei sek tawh a. Tawnmang ngaihtuah rauh rauh chung chuan a tho chhuak ta a. A ṭhiante chuan an lo fiam laih laih mai le, a inthlahrung ve hle a ni. Aimawia chuan bawmrang mawng phah tur Hnahthial hnah ngat a lo dah hnur tawh a. Tukṭhuan hma takin an bar anga, khaw lam an pan tawh dawn a ni.

        Sakhi sarep, Sanghal leh Nghalphusen sa te chu an phur haw dawn ta. Tukṭhuan an bar zawh meuh chuan hnahthial hnah an bawmrang mawngah phahin an inrem ṭan ta! A chak rual ṭhah an ni na a, an zo dawn tlat lo mai! An chhek ngei a ngai dawn a ni, chhek tur chuan an inruahman ta nge nge a.
Phur tak chuan khawlam  pan in an pen chhuak ta! Lofing nga dan velah chuan an chhek ṭan ta! Nghalphusen kha Aimawia teh kha an ring na a, a lian hle kha a ni chhek tham lawih an nei ta si!

      ...........      ...........    .........

       Pasalṭha Thangvelan an lal in zanreia a luh khan Ṭhi tam tak a ak a ni a, an lal Saingura chuan chung ṭhi a hmuh meuh chuan a hlim hle mai! A pasalṭha chu a chhuang takzet a, khawi lam aṭanga a neih nge tih a zawt uluk viau na a chhanna pawmawm tak erawh a hmu lo a ni. Thangvela chuan Serzawl Thangchhuahpa pasalṭha Thanpuia puihna a ni tih zawng chuan a chhang a. Tin, rawn zin vat an tum thu chu a sawi leh zel a, Chamtlang Lal Saingura chuan,

   " E....rawn zin mawlh teh se, pawih ral um pasalṭha huaisen chu hmuh a chakawm kher mai! Ka fanu tana a thiltih hi nghilh a har hle ang le...Vela....Naktuk lamah Thinglian hi upa Zinga nen hian in pan mai em ni ni ang?" a ti chhuak a. Lal nu meuh pawh a lawm avangin a khap per sak sak mai le! He pasalṭha Vela hi a chhuang takzet a ni.

    Thangvela chuan, " Aw le, Lalpa...i thu thu a ni e, ka hman reng e! Tunah zawng hei...lenghnawt ar khuanna a rei ta, ka ṭin tawh a nge...!" tih pah chuan a tho chhuak a, an inlam a pan ta!

    Chamtlang lal Saingura te nupa chu an hlim hle mai! An lawmna la kim chiah lo mahse an fanu an tlan thei dawn ngat mai!Hlim fe chuan an inkuah dun ngawt ngawt mai a ni.

      Pasalṭha Thangvela chu Zawlbuk lam kai ta lovin an inlama riak zawk turin inlam a pan ta a. A pa Vunga kum upa tawh lam chu Dawhthlengah ṭhu in a lo la meng a. Vela hian nu a nei tawh lova,  farnu  pathum lai a nei a, a upa ber hi pasal nei tawhin a farnu te pahnih  nen a pa hovin an khawsa a ni. Amah hi Fapa mal a ni a, a milai a ni nghe nghe a. Vunglaian a fapa hi a ngaihtuah hle a, mak takin a lo haw a ring a alo ngaichang a ni. Velan a pa bula ṭhi tam fe an phawrh chuan a meng bial kawk kawk mai le! Mei han tuah eng ṭha in an bel chiang leh a, zawhna ava ngah tehlul em!

        Chu zanah chuan Thangvela pawh a inngaihtuahna nasa hle mai! Partinchhingi puihnaah a lawm hle a, Serzawl thangchhuahpa in puk pakhat a hmuhchhuah thu leh ṭhi leh dar a ngah thu a hrilh a. Va hmu turin a ti ta a, ava kal ta kha a ni. Serzawl pasalṭha ngat kha zawng nghilh har a ti hle ang, an mahni rawn pui tura rawn kal tum kha an ni a, Serzawl mihrangte an rawn kal ngat ang le! Partinchhingi mitthlaa chamtir vang vang chuan a chhing ta a. Zingah Thinglian khua pan leh an ngai dawn a ni.

           .........   ...........   .............

        Chu mi ni, Ni han nem raih mai hnuaiah chuan Saipuii chuan thing a ha mek a, zanriah bawl ala hun chiah lova, chhun lamah puan a tah a, a tah tlut tlut mai a ni! Eng emaw atan a inruahman a ni mahna! Ni, nula tamtak hian pasal nei dawn hnaia an inhriat hi chuan an inbuatsaih ve nasa ṭhin reng a ni. Thangchhuahpa te pawh zanhnih an thang tawh a, an rawn thleng ṭep ngei ang le...!


       Ni suk chen vel a nih chuan Serzawl mihrangte chu kawtchhuahah an thleng ta! An hah hle zawng a ni e, an han ṭhu thlan dai te te a, Thanpuia chu hlado chham turin an han ti a, kawtchhuah lungdawh han rap chung chuan tihian an chham ta vang vang a...

    " Tlai ni e, tla rawng rawng la,

       Khua khu ngui la ka duhin e,

       Nghovar e, ha ṭha le maw,

       Lenghnem e, thanlai ka duhte nen...!"


       Silai puak riin a zui zat a, chutah Aimawia chuan a aw ṭeng per zet chuan a chham ve leh a, Silai an puak leh thawr a. Chu hlado chuan naupang thingnawi keuh tawh te a au khawm a, kawtchhuah lungdawh lam pan chuan an tlan khu ta nguah nguah a. Hlado kha naupang thinlungah chauh a tla na lo, Serzawli pawh chuan a hre ve ngat mai le! Lalnu chuan awmze nei fe hian a melh kher a!

          ........    .........   .........


      Zaluta leh Seipui pasalṭha te pawh Hriangmual daiah an thu ta far mai! Zaluta hian a tlangval hruai pakhat kha tirin an lal fapa Ngurṭhuama hnenah chanchin a han thlen tir kha a ni a. Kawtchhuah lungdawhah an lo hmuak ngei ang le! Tin, Zaluta hian a lawmman a hmu ngei dawn si a, a thaw lian bial ṭan ta hle a ni. Lawmman hmu tlakin khabe a va sep ngei kha a ni, mahse a kentel tur erawh a namai lo hle ang le! Rei mawi tawk an ṭhut hnu chuan kal an han rem leh ta  a, kawtchhuah lungdawh an hnaih ta hle mai!

        Ngurṭhuama te ho kawtchhuah an pan lai chuan an hmaah an kawng dal tak chuan tlangval pian thiam fe hi a rawn ding ta tlat mai......! Thinrim hmel fe chuan Hriangmual lal fapa chu an en a, ngaihno bei lo zet chuan a rawn ṭawngchhuak ta...!


     ( chhunzawm tur)