LUNGRENG NGÂW..S-4...(4)...

LUNGRENG NGÂW...SEASON-4....4..

           ( PASALṬHA THANPUIA)


               M. LUSEI PALIAN

     
            .........      ...........     ..........


     Thangvela chuan  aw an thian leh te te a,

 " Aw ni e, han sawi ṭanna tur pawh  thiam a har hle mai, harsatna khirh fe ka hmachhawn mek a... ka ṭhiannu in nangmah rawn hmu tur che in min rawn tir ta a ni. A tawi zawngin sawi ta ila i puk hmuh chhuah....kha pukah ngei khan he buaina chinfel theih dan a awm a ni.  Min rawn pui tur chuan ka sawm ngam hauh lo che a, mahse kan dinhmun a khirh hle chu a ni.....! Kan Lal fanu chungchang a ni mah a, a ṭhiannu nen an thing phur Thinglian pasalṭha ten an lo man a, a tlannan  ṭhi leh Dar an phut tlat si, kan Lal pawh a mangang hle a ni, Dar chu kan lal hian a nei nual a, ṭhi erawh a nei tam lo hle a . Zan tam a chhing tawh lo hial ang...!" tih pah chuan a kun lap a.

      Uluk taka lo ngaithlatu Thanpuia chuan a hrethiam kher mai, Thangvela han melh vang vang pah chuan,

     " Thinglian khua chu inkhua aiin a lian bawk si a ni maw? An lal ten an hriatpui nge, lal tih zawk ni aw? Puk kha chu kan chhak deuhah khian a nia, zing lamah kan han thli thlai zawk dawn em ni? " a ti chhuak ve leh a.

     Thangvela chuan, " A va tihzia lehzel ve aw...Ni e, Thinglian lal thuchhuak zawk ani e. Chamtlang khua aiin an lian zawk miau mai si, kan tan kawng a ping hle chu a ni. Hei mai hi a ni lo, kan lal fanu chu sal chhawrin an chhawr a ni...!" chu thu a sawi lai chuan a rilru a na hle tih a hriat theih hial a.

       Lusei lal te an inrun khat tawh viau a, chhak pawih pawh an nawr ho ngei kha a ni a, hetiang taka lal duham an lo awm thei ngai dawn em ni? Thanpuia rilru chu a lo na ve  hle mai le...! Thangvela chu an melh a,

    " Kan Sailo lal te hi hetiang tihching an lo la awm a ni maw! I rawn kal dan hi chu sawi kher lo mah la ka hrethiam che a, rawn puih che ka chak kher mai, a ṭul leh Thinglian khua chu kan meivapah kan chantir mai tur lah ni! In lal fanu chu i tan a pawimawh hle ang chu maw!?" an ti ve leh a.

       Chu zawhna meuh chuan Thangvela chu a dengna deuh a ni mahna, Thanpuia chu an melh leh vang vang phawt a, ban deuh charh chuan a rawn ṭawng chhuak ta!

    " Ni e, kan lal fanu Sangzuali hi....( an ngawi leh vang vang a) mi tin ngainat a ni a. Kei ngei pawh hian ka ngaina takzet a ni. Thinglian khuaah hian va luh ka duh viau a, mahse kan lal in ṭhi leh Dar nen lo chuan an lo that mai ang tih a hlau si a ni." a ti chuai raih mai a.

    Chutah meuh zawng pasalṭha Thanpuia chuan a hrethiam ta takzet mai, a rilru tur a hriatthian pui takzet a. Heti hian a rawn ṭawngchhuak ta...

   " Aw le, varṭianah puk lam chu kan pan dawn nia. Tin, rawn puih ngei che ka duh a, ka ṭhiante bulah pawh i sawi dawn nia! Ti rawh, riahbuk lam i pan tawh ang hmiang, ka ṭhianten min lo ngaihtuah lutuk a nge..!!" tih pah chuan a kal zui nalh a, riahbuk lam chu an pan  dun ta a.

     Zamkunga te ho chuan sarep ur pah chuan  an lo ngaichang ve reng a, an rawn lang dun leh ta chu an thaw huai mai. Pazawna pawh chuan a lo thlir a lo thlir tawh mai kha a ni. Riahbuk tual an thleng leh ta, hetih lai hian zan hi a hma tawh lo hle a.Arsi te pawh chuan an ṭuanna tur lam an pan sang sang tawh a ni. Aimawia chuan Thanpuia te pahnih melh vung vung pah chuan,

    " Eng thil chu ni maw? Kan hriat atana pawi lo tur chi a awm em? A pawimawh hmel viau si a..!" Thanpuia te ṭhuthmun rem hma chuan a ti a. A ni reng a, thu hi a ruk zawh poh leh hriat ve hi a chakawm sauh ṭhin reng a ni. Ṭhuthmun han rem pah chuan,

    " Hriat chi tehreng e.... Hei, Chamtlang lal fanu ruk bo a ni a, Thinglian lamin an lo kawl a ni awm e. Thangvela hian min beisei ngam chiah lo na a, kan puihna an mamawh hle a ni...Chamtlang khua aiin Thinglian hi an lianin pasalṭha an ngah zawk vei nen, an buai rih hle a ni...!"  Thanpuia chuan a ti a.

        Zamkunga te ho chuan an ngaithla uluk hle a, Thangvela chu an han melh leh zuk ṭhin, a ni tlangval pian thiam fe hian an ṭhiana a rawn pun mai danah a tan a huphurhawm hle a ni tih an hai lo! Khawdang pasalṭha te pun hi a tlawm thlak hle mai si a...!  Aimawia chuan intithupui fun fe hian,

   " In lal fanu chu a hmel ṭha hle a niang chu maw...! Lal fanu han inruk sak ngawt mai chu a...! A ṭul intih leh kan va pui mai tur lah ni! " a ti vei khuk a.

   Pazawna leh Zamkunga ngaih dan pawh a ni,puih ngai chu puih an duh viau mai, han tlan nghal vut vut mai chu an duh hial a ni. An sawi zui ta nak nak mai le, hetih lai hian pasalṭha te pahnih lah chuan zep ṭhen an nei rih si! Aimawia te thu chu a rum viau mai le! Thu tlukna erawh siam har an ti takzet a, Thangvela pawh chuan han sawm chiah chu a ngam rih lo a ni. Chutih rualin a bula ding ve tur chuan a duh hle mai! A tawpa an thu tlukna erawh an ramchhuak an haw phawt ang a, Thangvela hi alo va haw hmasa anga, an umzui dawn a ni. Thangvela hian Ṭhi leh Dar nen an lal fanu  Sangzuali chu lo va tlanchhuah a tum dawn a ni, chu erawh a ṭhiante hriat tur chin chiah an la hrilh rih a.

     Chu zan thla eng zam raih hnuaiah chuan mut zai an rel ta a. Thanpuia chuan a ngaihtuahna a kawm nasa hle mai! Engtizia a Chawngtinleri nau khan thil awmzia hrilh mai lo nge a nih le? A ṭhianten a bulah he Chamtlang pasalṭha hi an rawn tir tho bawk si! A rilru a enna a ni thei angem....tih thleng chuan a dawn kual a. Tin, engtizia a Chawngmawii hi tir bo reng nge an nih tak le! Chhan theih loh zawhna chu a inzawt nawn ta fo mai! Fangfar puk a a hmuh tawh hnu an lalnu khan a chhang thei ngat ang le!? Thangvela hi an lal thu lo hian va pui ngawt se, khua leh khua inhmelmakna thleng thei a ni ngei bawk si! Thanpuia chauh ani lo, Zamkunga pawh chuan a ngaihtuah ve nasa hle a ni.

        Seifa te khawvelah meuh zawng inrunna hian thla a zar reng mai zawng a ni. Pawih lalte nen remna Saui an tan hnuah an lalten an  pasalṭha an rawn khap dai zo lova! Kha an saui tanna lah Saui lui tih tun thlengin an la vuah chu a ni si! Tunah lah ṭhi leh Dar itna leh duhna avangin an lusei pui ngei  tlang chang lal nula meuh ruk chhuah a ni leh si!  Thanpuia  chuan Varparhi thusawi ṭhi leh dar hian buaina bak a  thlen lo a tih kha a hrechhuak thar leh a. Mutmu a tuah thei meuh lo chu a ni. He zanah hian chhin hnih khat bak a chhing lo achha a ni e.


       Varṭianah chuan thawm dim taka thovin Thanpuia leh Thangvela chuan Puk lam chu an pan ta a. Ram chin hria a ni bawk a, an kal thei hle mai! Rei vak lo hnu chuan Puk bul chu an thleng ta a, Thanpuia chuan hrui a chhah sak a, Thangvela chu an melh leh vang vang pah chuan ,

    " Sangzuali tlanna khawp zan chu la ta la, hei ala hma hle a, Khiangzawl lamah ka va vak a nge, riahbuk thlen hma in dah ṭha la, tukṭhuan kan bar tlang leh phawt dawn nia!" a ti chhuak a.

     Thangvela chhan hma chuan a liam ta! Thangvela chuan kawihrui chu man in puk lamah chuan inzo fe chuan a uai thla ta a. Harsa lo tak chuan puk ah chuan a zuang lut tharh a, a rilru a hlim hle mai! Chung ṭhi mawi fe fe te chu a thlir vang vang a, Pasalṭha Thanpuia chungah chuan lawmthu sawi a ba nasa hle a ni. A ipte pui ah chuan a khung ta mial mial a, heng ṭhi leh dar zozai chuan lal fanu sawm pawh a tlan thei ngei ang le! Hetianga tam ṭhi leh dar hi pasalṭha khan engtia sem phal ve nge a nih aw...tihte thleng chuan angaihtuah a, ram lama a ṭhiannu in pasalṭha Thanpuia huaisen zia leh rilru ṭhat zia a hrilh kha a hrechhuak uai uai mai!

         ........    ........   ........

       Chu zingni chhuakah sarah chuan Seipui lungdawhah chuan Pasalṭha Ralkapa te ho chu an ding far a, an kim hnu chuan kal an rem ta. Anni hian Hriangmual an pan phawt ang a, chumi hnuah Serzawl an pan dawn a ni. Zaluta khabe sep thiam fe chuan sawi tur hi a haihchham miah lo, awihawm fu chuan dawt var a sawi khuk khuk reng mai zawng a ni. Fiamthu te lah chu a thiam phian lawi nen, an hlim dar dar hle chu a ni. Hriangmual an thleng har lovang a, an tihtur ber an hai lo hle a. Pasalṭha Ralkapa zawng a zat hian a za zak mai a, Thatphunga lah a duai lo... Serzawl thangchhuah pa tlawm ngei an tum a ni. Hriangmual khaw lam pan chuan an pen ta sauh sauh mai le...

        Hetih lai hian Hriangmual lal fapa Ngurṭhuama pawhin Zaluta te  chu a lo nghakhlel hle tawh a. Zaluta meuh hi chuan Seipui pasalṭha a rawn hruaichhuak thei ngeiin a ring bawk a. Pasalṭha Ralkapan Serzawl pasalṭha Thanpuia a dah ṭhat hnuah a ni chuan Saipuii chu a hruai haw mai dawn a ni, Serzawl a a lo induh vei larh avang khan Khumpui han kai pui te te a, sal chhawr taka chhawr a tum ruh hle a ni. A tum angin thil a kal thei ngut a nge maw? A finrawl chhuahin a pa bulah pawh thudik hlel fe fe a sawi kha a ni a, Hriangmual lal lah chuan a fapa chuti taka rawn thinrim haw chu thlir liam a lo tum bik hauh lo! Serzawl khua chu tawrhtir ve ngei a tum tlat a, tuna Seipui lama Zaluta te liam ta pawh hi a rukin a hre ve nghe nghe a ni.

          .........     ..........   ..........


      Pasalṭha Thanpuia riahbuk a alet chuan Zamkunga chu a lo tho tawh a. Thangvela chin a lo zawt thuai a, Thanpuia lah chuan a ramvah ve thu chuan a lo chhang mai a, a zawt zui zel ta bik lo. Khiangzawl ram lamah chuan a liam san zui nghal a, Zamkunga lah chuan mak ti fe chuan a thlir liam a. Thanpuia leh Thangvela hian zep an nei ngatin a hria a ni. Sih thli thlai tuma chhuak an ni na a, Sih lam reng an la hawi lo. Aimawia leh Pazawna hian va thli thlai se a ṭha ang! Thanpuia liam hnu chuan Pazawna pawh a rawn tho chhuak ve a, pasalṭha ten an lo thawh khalh diak mai chu a inthiam lo hle a, zahthlak a ti hle chu a ni.Aimawia pawh chu an kaiharh zui nghal a.


         Khiangzawl ram rem chin Thanpuian  a va thlen chuan Sa hnu chu a lo thar ṭha hle a, Thing lian fe fe lo ngir khup mai te chu an thlir kual leh thuak thuak a. Kawrte a tui sik fim tak leh thiang kak mai a dut khalh khalh hnu chuan mual nakpek lamah chuan a kal ta a. A Silai te chu an endik leh te te a....Sa hnu chu a chhui zui ṭan ta a, lo fing hnih awm vel a chhui hnu chuan Changel hmunah a hnu chu a lut tih a hrethiam a, a fimkhur hle mai! Thawm nei hauh lo chuan Changel hmun chu a pan ta a, kawrte kamah chuan a lut ta! Thawm a ngaichang ran a, chutah a chhak lama Changel kung lian tak chu an thlir vang vang a, na tawka nawr che tu an awm ngei tih a hrechiang hle....! Thawm dim takin a hnaih chho leh hret a lungpui rem fe phenah chuan a pil zui nghal zat a. Zan lama Chawngtinleri nau thusawi a ngaihtuah chhuak a, a rilru a hlim hle mai! Lungpui phen aṭang chuan an hawi chhuak leh chu le .....


     ( chhunzawm tur)