LUNGRENG NGÂW...S-$...(4) .

LUNGRENG NGÂW.....S-2.....4.....

            (PASALṬHA THANPUIA)

             

               ( M.Lusei Palian)


   Vangkhuaah mihrang val mihranga a than dawn chuan,
   Mikawl leh sakawl a tukdaih a ngai si ṭhin,
   Mihrang chuan zo nun ze mawi a nunah a lantir ṭhin.


        ...... ....   ............     ..............

  ( Thuhma : Hei kan thawnthu hi min phurpui ṭhin a, ka lawmna hi ava sang ṭhin em! A tirah khan kan pasalṭhate ho hi Lungreng ngaw a va ṭuan tir a, an tawn tur te va tawn tir a tihtawp leh mai tum kha ka ni a, mahse in phal ta hauh lo kha a ni....Chutichuan in duhthusam ang zanin sei thei ang bera dah chhoh kha kan tum ta a. A ṭhenin  'ṭawng upa hi hmang tlem teh', in han ti a, a ṭhenin hmang tam rawh, in han ti leh a. 'Hlado an va chham khat ve' tih te, upa titi hi a tam lutuk, upa titi hi tam teh se a bengvar thlak in han ti leh a. Thlunglu a hai map zel a ni.  In duh ang zanin kalpui zel kan tum dawn nia. A phena ka thu zeh ṭhin hi hmu thiam hram ula ka duhsam ber a ni.


He thawnthu hi fate ho han chhiarsak ṭhin te kan awm a, tin pi leh pute lo chhiarsak te, chhungkua a pakhat chhiar tira ngaithla in lo awm min han hrilh te kha ka va lawm em!



 Myanmar ( Burma) te, Singapore te, Mizo kristianna aṭanga rinna mit a kan thlir nin theih loh ram thianghlim ( Israel) leh ram dangte aṭanga in rawn comment hram hram hi ka lawm a ni.


Ka dik ber lova, tihdik loh ka nei ṭhin a, chung erawh min hrilh hre hram hram zel dawn nia. In tan Episode tam tak, ( season tam zawk) ziah ka tum e.... Chhiar tui u le...)



       ............    ..........    .........



 
   Chutah le ..Upa Phirtuala Lal luhkapui a ding mek chuan, "Keimah Phirtuala tupa  Sangchina thattu Thanpuia ti rawh" ring tak leh fiah tak chuan a rawn ti ve ta tlat mai!


    Thanpuia chuan muzuk fei lek chung chuan Pasalṭha Chhunthanga lamah an pen sau pawk pawk a.....


      Lal mual sir deuh aṭanga lo thlirtu  val upa Thanṭhuama chuan Thanpuia chu a ring tawk hle mai a, a tumpui tur awm tawk a hmu ta ah riak a ngai a, khabe hmul tuai pah chuan alo thlir mai mai a. Thanchhinga erawh chuan a fapa chu a hlauhthawn pui hle a, a lo insehruh ṭung thung a. Mipuite pawh chuan an tlangval lakah chuan rinna an nghat ngam lo achha a ni e, thi mai tur chuan an ui hle a ni. Nula ho lah chuan chu tlangval hmel pa hrak mai, mitmeng mawi tak pian thiam si chu an lo ngaihtuah em em a, chung zingah chuan Khawnbawl Fanu Lalkhawthangi pawh a bang bik hauh lo mai le! He tlangval Thanpuia hian an naupan laiin kawi bial ṭha em em mai a lo pe tawh a, ar kawlh lakah a lo chhan tawh bawk a. Lalkhawthangi, Thangi thinlungah hian Thanpuia hi a tla na em asin!  Lal muala awm chu hrehawm ti mahse a kalsan thei chuang hauh si lo. A thinlung a so bulh bulh ni mai hian a hria a....!



      Ni a rawn chhuak tawh na a, an awmna chung zawnah chuan chhum hi a awm tlat thung a, chu chhum chu a che sawn ve ta hauh lo, amah erawh chu mipui te chuan Lal mual a inbei turte lamah hlir an mit chu a awm a, an lo chik hauh lo a ni. A chhan erawh a awm ngei ang le...




      Thanpuia chuan muzuk fei chuan na fe hian an hawlh na a, Chhunthanga chuan chiang fe hian a kut dinglam chuan a lo khak per a, a kut veilam, a chempui chuan Thanpuia lu sah chhum tum chuan an vai fua a, lo kun zeuh hman lo se zawng Pialralah  a hawi a hawi ngei ang le!  Thanpuia chu inher leh in tlan pah chuan Chhunthanga chhun fuh ngei tum chuan zuang pah chuan a muzuk fei chuan an chhun leh ta, mahse pasalṭha Chhuna hi chuti maia khawih fuh mai theih mi a ni lo, a kut veilam chuan alo la leu let tlat! An milu lak chem ve ve chu an intawng ṭek chhuai ta mai! An la in fuh thei lo ve ve a ni. Pasalṭha Chhunthanga pawh chuan chutiang taka tawhkhirh chu ala hmachhawn ngai lo! Lal luhka sang a mi te leh pasalṭha chinchang hre deuh te chuan an daih rei ngei dawn tih chu an hre mai a, chutiang taka inbeih thiam chu an la hmu ngai hauh lo!  Pasalṭha Chhuna chuan a kut khing hnih duhtawkin an hmang thei tih an hmu thiam ta thuai mai le....!


 

       Chutah le thapui an thawh dun ta, pasalṭha tawnhriat ngah tawh tak leh tlangval tir te mai chu Lal tualah chuan an innawr dun hle mai! Pasalṭha Chhunthanga chuan Thanpuia muzuk fei chu a lo sah chhum sak ta tlat mai a, a kut veilam rawn vai chhuak leh chuan Thanpuia mit ko chu a thawi ta fua mai le! Zamkunga pawh a lo " E" thawt hman a, mipui an lo phu suau hman a.Pasalṭha Selzama pawh chuan a silai chu a hum nghet viau hman hial a,  Thanpuia rawn inher kut dinglam a chempui rawn vai chu Pasalṭha Chhuna chuan a lo la tleu leh hman tlat mai! Tawh a khirh takzet a ni, Thanpuia hian a khawih fuh ve thei tlat lo hi a mak a ni, chutih rualin a zam hauh lo! An han in melh leh te te a, milu lak chem ve ve vai in an innawr leh ta...! Thanpuia chu a inveng a ni deuh ber tawh mai, a milu lak chem han vai chu mak tak mai hian pasalṭha Chhuna hian a lo dang thei tlat zel a ni. Chutah Thanpuia chem vai lo dan pah chuan Pasalṭha Chhuna chuan a awmah a lo tlawh ngheng mai chu...Thanpuia pawh a lir hlawl mai a, mahse rang zeta rawn tho lehin a kut veilamah milu lak chem a hum ta thung a, a kut dinglamin muzuk fei bung tawh a zum lam chu rang zet chuan a chhar ve ta nghal a.....!  Khaw mite chuan a kut khing hnih a hmang thiam tih hre hek lo le, an lo hlauthawng viau mai! Pasaltha Chhuna chu a pan leh ta....! Chuta mikawl pahnih te han inchhaih zet zawng an thlan tui pawh far zawih zawih  tham hial a ni ta.


     An han innawr leh tak tak a, Thanpuia chuan a nawr na ta tial tial a,duhtawkin a kut khinghnih an hmang tawn ve ta zak zak mai, hetiang taka inmal beih alo thiam hi mak an ti hle mai, mahse inkhawih fuh a inhliam thei an la awm lo. Thanpuia chuan a kut ding lama muzuk fei hmawr lam chuan Pasalṭha Chhuna chu an nawr let vak a, a kut veilamin a lu zawnah milu lak chem an vai a, Pasalṭha Chhuna a lo indang leh hman tlat! Mahse Thanpuia chuan a keah lo thai zauh in a tlu lai thlir an tum a, a tlu leh ta hauh lo..Thanpuia hian mak a ti takzet tawh a ni. Vengtu a nei ni hial hian a hre tawh a, chutih rual chuan tlawm erawh a tum phah hauh lo.



              ...........    ...........   ...........



      Hetia mihrang te an in nuai lai hian an chung lamah lasi te an lo buai ve hle thung a lo ni. Lal mual lam chu an thlir ve reng na a, a bika thil tihtheihna a venhim bik neih chu an duh lo hle a ni. An buai laih tawh mai nghe nghe a ni. Mahse a chingfel theitu chu an lalnu chauh a ni si! Lasi nula hmel ṭha em em mai, kha Sazuk chunga rawn chuang ngei Chawngmawii chuan a mittui a khap per ta sak mai le.....! Chu mittui zawngin an hotunu a ko chhuak ngei ang le! Hringmi pasalṭha te hi zawng an hringchan chhungin saiphir chen chauh a ni si ṭhin a, chutih laiin an mahni te chu indo a inrunin an hringnun  ngei chu a hun hma in an chhat si ṭhin!



             ...........    .............  .............




          Mi huaisen pahnih chuan thaw an ha la dun hak hak a, Chu ramtuk thla a zing sara ni chhuak pawh chu a ṭihawm rum rum thei hial a! Chutah le, an han innawr leh ṭan ta, Thanpuia chu rang tak taka inher kualin Pasalṭha Chhuna chu na fe fe hian a milu lak chem chuan an vai ta tak tak a, a nawr tawm phei rawk rawk mai a, chutah Lalbula luhka sanga ding chuan,


    " Ka pasalṭha, zam hauh suh, ka phalna la lova kan chikhur min ṭawmpui tumtu te leh a ruk a min chimih tumtu te an nih kha, an khaw thleng rawkin a ṭul leh nawr mai tur lah ni....!" Ring fe chuan a rawn ti a. Mipui pawh a phun mur mur mai. Pasalṭha Chenhranga leh tlangval dang Chawntui valte pawh chu thu an hriat chuan an meng kawk mai a.



        Pasalṭha Chhunthangan Lal thusawi an hriat chuan a meng kawk mai, a kuta a chem ken te chu a thlauh ta bawl mai, a ṭhingṭhi ta hnawk mai a! Chulai vela khaw mipui pungkhawm te leh an mi mante pawh chuana ngaihna hre  lo tak chuan an lo thlir ṭhap a,


     " Tlangval ka tlawm ta e, ka lu ilak hma hian in Lal hi thu kam hnih leka biak ka va duh em!"  thaw hlawp hlawp chuan an ti zui a. 

 
   Thanpuia pawh chuan Pasalṭha Chhuna chet dan chu mak a ti hle mai, a mah bum a tumna a ni angem tih chu an chhut a, mahse a chem lah a thehthla a, chumai ni lovin a ṭhingṭhi zui ngei bawk si, alu chu a lo buk khum nghat a. A milu lak chem chu a la hum reng a, inring fe chuan a ding ran a, han tihzui pawh chu a tum chiah rih lova...



   Pasalṭha Chhunthanga chuan Lal luhkau sanga ding lam chu an hawi a, " Lalpa, tuna i thu chhakchhuah kha mak ka va ti em! Kan Pasalṭha Sangchina leh a hote khan an rawn dil thlap che a ni lo'm ni? " an ti chhuak ta a.


   Chu pasalṭha thusawi chu alo hre phak te pawh chuan mak an ti hle a, Lalbula pawh chu a hawi ve ho tho mai, chutiang tak a nih avang chuan Chhunthanga chuan thil awm dan chu mak a ti hle mai zawk a ni. Lal chu luhkapui aṭanga rawn chhuk nghalin, a bulah tlangval rual silai kengten an din hual nghal a, Chhunthanga lam chu an rawn pan ta a.An rawn thlen hnaih hle chuan,


    " I sawi pasalṭha khan ka Lalin a rawn rap hauh love, he thu hi ka hming chhal meuh pawn ka sawi ngam! Chutah an inring lo lai hup kan ni lova, ka pasalṭha te an mahni zuk chian tum te hmaah khan thal an lo thlah hmasak zawk asin! Khatiang tak a ni tawh chung pawn nangnin min rawn hup vek tumin inla rawn thawk chhuak ta fan a.....!" Muzuk fei hum chung chuan an ti a.



    Pasalṭha Chhuna meuh pawh a meng kawk kawk hial a ni. Lal lam chu an en a,

" Chhe hiau leh....Kan tlangvalte hnen aṭanga kan thudawn dan nen chuan ava dang ta si em! Zeng kan ti ta chu ni maw! Thudik lo avangin maw tamtakin nun an chan tak ni! Keini rual pawh thudik lo avangin kan rawn pen chhuak tihna lah ni! Ka lai ava na ngai em! " a rawn ti ve ta mai a.


      Chutah Lal chuan, " Zeng   a ni....! In tlangval pali lai nungdamin ka rawn chhuah zawk a nih kha...an silai pawh a tlan hun nen delh kilhin ka rawn haw tir kha...!" an ti leh ta a.


      Lal mual a mipui ho chu an phun sup sup mai a, mak ti fe chuan an rin dan an inhrilh sup sup mai. Thanpuia pawh chung thu an hriat chuan a in thlah dul ve ta a.


  Thil kal dan Lalin an sawi dap dap a, Pasalṭha Chhunthanga chuan uluk fe chuan alo ngaithla a, a lo bu nghut nghut a,a hmelah chuan pawi tihna leh thinrimna chu a hmuh theih hial mai reng a. Lal in a sawi zawh hnu chuan,



     " Kan Sangchina khan a tidik hauh lo lah ni, Kan Lal thu han chah dan khan nangma hnena dil hmasa phawt tur an ni ngei si, tin, kan tlangvalte thu rawn hawn dan lah dik hek suh.....( a ha chang a ṭhial rap a) ka hringnuna ka zah ber tum a ni. Ka lai ava na kher ve le.... Mahse Lalpa hei kan nunna hi i kut kan ni tawh a, kei phei chu kha tlangval huaisen ( Thanpuia an melh a)khan ka lu a rawn la ṭep tawh a, kan Lal Lalvura hnena thudik tak hrilh tur ka duh hle mai! A ni pawh thudik lo than vel  vanga a tlangval huaisen heti zat a chan  hi a lai ana ngawt chuan ka ring a ni...!" an ti zui ve leh a, a la ṭhingṭhi reng a, a hmelah chuan pawi tihna chu a hmuh theih mai reng a. Khaw mipui te pawh an lainat ṭan ve ta viau nghe nghe a ni.



 
   Chung thu an hriat leh meuh chuan Serzawl Lal Lalbula Lal ṭha leh huaisen tia hriat lar em em pawh chu a ngawi ta ngul mai a.Mi huaisen, tlawm ngam khawpa huaisen, pasalṭha chak lo zawk nih pawh pawm thei a hmu ta    Chutah an hawi kual a, Pasalṭha Chhunthanga chu an melh leh ngur a,

  " Pasalṭha, tho teh le...! Pasalṭha huaisen leh mak tak i ni, thudik i hriat avanga i khawsak tak dan lah tu'n an hmuh hmaih lo, nangmah ngeiin in Chawntui Lal chu thudik i fah dawn nia, I lu zawng kan la hauh lovang. Mahse in nun kan zuah avanga inchhirna tur thil min siam hauh suh ang che, ka ring tawk hle che a ni. Ka rintawkna che i hmuh nan tuna la dam zawng hi hruai hawng ta la, an ni  pawh hi an Silai ṭheuh hawn leh rawh se...! Mihrang, pasalṭha diktak ka tawng ta che a ni, in Lal chuan a chhuangin a thlamuanpui hle dawn che tih ka hria a ni...!" A ti ta daih mai a.



     An ṭawng hre pha khaw mipui te mak tih a tling hial a ni, ṭawng chhuah mai nachang hria lah awm hek suh. An Lal Lalbula thu han thlir dan chu mak an ti a, a duhloh zawnga rorum leh chet dan mak ni ṭhin, an belchhung sa, an ralte hma a a thu tihthluk dan chu mak tih hian a hrilhfiah pha kher lovang le!



     Pasalṭha Chhunthanga, ṭhingṭhi mek rawn hawi chhuak pawh chuan Lal thu han rolum dan chu mak a tiin a ngaisang hle mai a. Sawitur lah ahre hek lo, thi tawh tur riakah a inngai a, hetiang khawpa Lal zaidam, thu thlir thui leh hmalam dawn thiam hi ala tawng ngai lo. Chawntui dai ngul niin, ral vawi tam a hmachhawn tawh, sapui vawi tam a tudai tawh a. Tuna a chunga thil thleng meuh zawng a sawifiah thiam kher awm love. A zawl ṭhin te thil tih a nih a ring hial zawk a! Muang changa rawn ding chhuakin  mak ti tak chuan Lalbula chu an melh leh a, a hmelah chuan takna leh zahna hmuh tur a awm hial a ni.



    Lalbula chuan tlangval lam an hawi a, ral an man lam chu hawi lehin,


" In phuarna kha han zai chat rawh u le, him takin haw teh se, thu dik tawk lo vang hian thisen a luang tam ta, min do tur chuan kan khaw lam an rawn pan tawh hauh lovang !" an ti leh ta mai a.



          Chung an ral mante an han chhuah fel hnu chuan Lal thupek angin an Silai ṭheuh te chu an rawn thlang leh ta a. Khawtual mi lah chuan an lo thlir ṭhap a, an ni ho pawh chu an hmai a uang lo hle tih a hriat a. Pasalṭha Chenhranga pawh chuan mak tiin chet mai ngaihna a hre lo hial a ni.



    Pasalṭha Chhunthanga chuan a silai an la ve a, chutah Lal chu an melh leh a, Lalbula chu a lo bu nghauh a. Chutah Lal mual sir Charchhawn veng lama inkiltawih deuh taka lo ding, nula te mit len ṭhapna Thanpuia lamah chuan an pen phei ta a. Thanpuia lam chu hawiin,


 " Tlangval lo hnai teh le, mi tam tak ka lo hmachhawn tawh a, nang ang reng reng a mi huaisen leh zam ṭha hi ka la tawng hauh lo. Ka hneh ngang lo che a ni, i lam hawi chuan ka chengrang hi ka lek tawh ngai hauh lovang le.....Lo hnai teh le, ka nun min zuahsak hi ka hriatreng nan he ka Silai tlawlh ngai hauh lo hi hlan che ka duh e!" A ti chhuak ta a. 


  Chutah Thanpuia chuan Lal chu an melh a, a ni chu alo bu nghut mai a, Chhunthanga kut aṭang chuan Silai chu ala ta a.  Khaw mite chuan an lo thlir ṭhap a. Chutah Chhunthanga chuan Lal chu an melh leh a,


  " Lalpa, he tlangval hi mibik a ni tih ka hria a, i khaw daingul ala ni ngei ang, hetiang reng renga thahrui ngah hi ka la hre ngai love...!" an ti leh a.


    Chutah Lalbula chu buk nghat pah chuan, " Kal tawh u, tin, in silai kan man hi in tlan  duh a nih chuan ka thu ngai, Silai fung khat zel hi se sawm zelin thla det vawi hnih hma in in rawn tlan tlan tur a ni ang....In Lal chuan indo leh inrun hi ala kham lo a nih pawhin Keini khua lam chu kan lo inring reng a nia.!" An ti chang khal mai a.



      Chawntui tlangval te leh an hruaitute Lal mual an pelh hnu chuan Khawnbawl leh Pasalṭha te chu Lalin ah chuan Lal thupek ang chuan an han lut khawm leh ta a. An khaw tlangval nun chan ta te chu pathum chauh niin hliam tuar erawh an awm nual a. Hlim in lawm viau mahse an lawm erawh a kim hauh lo, an silai mante Lal ina an han dahkhawm chu a tlim hmur thei hial a. Thlamuanpui tham zu han tling hial a, Selzama te ho khan sawm chuang an man vei nen! An ral thahte ruang erawh tlak lam khama nam liam mai ni se an ti a. Tlangval hovin sengfel hna an thawk ang a, a ṭhenin thlan an lai thung dawn a ni. Lal chuan chumi tuk chuan tlangval rual leh khaw mite thla hual nan a Sepa chu a lo ruahman a, Upa Phirtuala chuan a vawkpa in alo do let a, upa dangte pawhin an lo do let tliar tliar a, a khaw nawtin ropui takin an mi lu lam nghal ang chu....!



      Pasalṭha te Lalin ala ṭhut fual tir a, chutah  tlangaupa chuan Lal rap a khap li bel chu a rawn chawi thla a, an han ti ti leh ta rih a. An ral beih dan chanchin an han sawi liam liam a, Pasalṭha Selzaman Thanpuia te nena an chanchin an kamkeu zet zawng an ngawi tlang ta hmak mai a, thehhmeh ang mai hi an ni. Thanpuia thi tawh riaka an ngaih hnu ah an mahni a rawn chhan let dan te, thal a hman thiam zia leh a ṭuan ṭhat zia te, amah avanga dam khawchhuak an nih dan te leh hmelma that tam ber a nih zia an sawi zet zawng ngaihnawm an ti ngang mai. Tap a eirawngbawl mek Lal nula tan zawng thu hriat nuam ngaihnawm ava ni teh lul em! Lal pawh chuan a khaw daingul tur a nih a rinthu leh nopui dawm a phu ngei a ni tih an sawi meuh chuan thinlung hlim em em hi an awm mai reng a ni.


            ..........    .........   .............





       Chawntui mihrang leh a hote pawh chuan Serzawl khua chu an chhuahsan ta a, an Lal huaisen zia leh han fel zia te, Thanpuia huaisen zia te chu kawng tluana an thu sep chu ani. Chutih rualin thu dik tawk lo rawn vawrhtu tlangvalte kha erawh Lal in ngaidam thei mahse, an ngaidam ve hauh lovang le. Indo leh inrun hian rah ṭha a chhuah hauh lova, hmeithai tam tak an siamin fahrah ah mi tamtak an siam ṭhin zawk a ni.  Kal lam ang ngawt chuan an chawn tha pawh a za tawh lo a ni mahna, an chawl sek mai chu a ni. An lawmthu leh an titi karlakah chuan  Pasalṭha Chhunthanga chuan Thanpuia chanchin han belh ve zeuhvin,


  " Kha tlangval kha, kha mi ang reng renga mi tawhkhirh ka la tawng lo, kan tum dan leh chet dan kha a inang zel mai chu a nia, han en khan rawlthar zawt chauh a ni si, lo chik r'u, he tlangdung thang khawpa pasalṭha a la ni ngei ang, " an ti a.



        An ngawi ṭhap a, kal zai an rel leh ta a.


            ........       .............    ..............



             Chumi ni nileng chuan Serzawl tlangval te chu  thlanlai leh hmelma te ruang Tlak lam khama paih chuan an buai a, a hma zana mutmu tuah ṭha lo nen an chau hle nghe nghe a ni. Hmun tin, in tin ah te chuan Thanpuia chanchin mawlh chu an sawi a. Upa Tlungirha benghawlh zawng tak a ni a, Rodawla lahin ngaihthlak hrehawm a ti hle a ni, mahse mi titi rei thlak thei hek lo le. Buai fe a hun hmangin chu mi ni chu Serzawl khaw ho chuan rei lo hle hian an hre hial mai reng a ni.



      Zan lam ropuina chu van lama arsi te leh thla te chuan a rawn pho chhuak leh ta uar mai a. Tlangval lam pawh Zawlbuk an kai leh ta sap sap mai le. Rodawla leh a ṭhiante Zawlbuk kai hmasaah an ṭang a, a titi a hraw leh ta phian mai. An sawi hmangah chuan hmelma sawm chuang mah alo that pek a ni awm e. Muang leiah zawng a thu hian a huai thei em a ni, a thu a rumin a paukhauh hmel hliah hliah a, a lan dan mai chuan a thlamuanpui tham hliah hliah hi a ni.  Chutah Thanpuia chungchang hetiang hian an sawi a,


   " Khatiang hun ṭhaah pawh an pasalṭha zia lo khawp kha maw! Chawntui pasalṭha lu kha zu han la ngam lo tlat kha a nia, a kut kha a aikherh a ni mahna....!" an ti kher a.



 Chutih lai taka Zawlbuk bawhbel rawn bawh liam mektu chuan, " Rodawl......





     ( Chhunzawm zel tur)

Comments

Popular posts from this blog

31st JULY( UNCHAINED MELODY) EPISODE -1

KAWKVAHAI BUNG 1 NA

PANGEN NGAW..1.. (RAUTHLA TE CHAWLHNA!?)