LUNGRENG NGÂW..S-3..(7)...
LUNGRENG NGÂW...S-3....7....
( PASALṬHA THANPUIA)
M.Lusei Palian
........ ......... ...........
Thanpuia pawh a khi sak a, rei lote a ṭhut hnu chuan puk lam pan chuan a chhuk a, kawi hruiah chuan a uai thla ta! Inzo fe chuan puk chhungah chuan a inperh lut ta zat a, puk chhung an lut chiah chu le.....! Puk chhung chu a lo eng sut mai a, eng emaw hi a tawn tlang ni mai hian a hria a. Chu puk chhung chu kha a lungmawi Chawngmawii pek ngei mai khan a lo ti eng sut mai a ni.Ṭhi leh darte chu an en kual a, a lo tam tham ngei mai le! Chu lungmawi lian lo tak chuti taka eng chu mak a ti hle mai! Dim te chuan a la ta a, a lak rual chiah chuan eng chu a chuai tial tial a, uluk taka a ruka a tuamna tura a duanah chuan a dah dawn ta, a en chiang a, chutih lai tak chuan lasi nula hmel ṭha lui eltiang Chawngmawii chu,chu pukah chuan a rawn ding ta zan mai le!
Lasi nula Chawngmawii hian Thanpuian a lungmawi a zawng dawn a ni tih a hre kar a, a hlimna a zual a. A lungmawi kha a ṭhian Varparhin a thiltihtheihna a vensakin a lo humhim sak kha a ni a. A kawltu tur diktakin a kawl dawn tih a hriat chuan ram mgaw chin thing lian pui pui ngir khupna aṭang chuan a zui ta zel a ni. A nghahhlelh em em lungmawi a kawltu turin a kuta a lak ve leh insum zo tawh lovin a inlar ta nghal mai a ni.
Thanpuia han hawi chhuak chiah chuan a bula nula lo ding ve reng an hmu phut chu mak tihna in a tuam nghal a, hrethiam takin a thlir zui ta. Han sawi mai tur pawh a haihchham hle nghe nghe a, chu nula bulah meuh chuan hmuam ṭunin a dang der mai chu a ni. Chutah Chawngmawii chu a rawn ṭawng chhuak ta a,
" Thanpui, i lungmawi hi ila tawh dawn lo emaw ka ti hman hial asin! Ka lo pe ta che kha ka lo inchhir hman ṭep a, i hmel hmu thei lova han awm meuh chu a hrehawm duh kher mai! (an ti chuai deuh raih mai a) mahse hei..." tiin a sawi chhun zawm ta lova.
Thanpuia chuan, " Ni e, ka thiam loh a ni, ka hun tawn khan a zir lo em bawk a tin ni! Ka hman ve leh hei ka zawng nghal a ni!" inthiam loh hmel fe chuan a ti a.
Chawngmawii hmel nguai raih chu hlimna chuan a rawn tuam ṭan ta, " Zanin ah ka rawn tlawh leh dawn che nia, tunah zawng ka tihtur kan ti ve phawt a nge!" hlim hmel tak chuan an ti a.
Thanpuia pawh chuan hriatthiam hmel takin a en a, puk pawn lama a liam tak thleng chuan a thlir zui a. A rilru chuan eng tihtur nge a neih le aw? tih te a inzawt a, a ni pawh Ṭhi leh dar tlem chu la in puk aṭang chuan a chhuak ve leh ta rih a. Kham pangah chuan kawi hrui ring chuan inzo fe chuan a uai chho leh ta a. A hma deuh a, apa Selzama te nena an riahbuk sualna kha alo la ṭha hle a, chutah chuan zan riah chu a tum ta a. A chaw fun chu la chhuakin chawchhun chu a bar ve ta! A mah chauh a zanriak a a vahchhuahna hmasa ber a ni a, a khua a har ve hle a ni. Ṭhi leh dar tam tham fe khu tu dah nge ni ang le? Rauthlate hian an chenchilh angem le aw! Lak thiang a ni angem? tih chu amah leh amah a inzawt sek mai chu a ni. Chawchhun a bar zawh meuh chuan a lo tlai ve tawh hle a, chutia zanriak meuh a a ramchhuah takah chuan sa kah tur han zawn chu a tum ta a! Varhva mual mawng a nak pek lam Khiangzawl ram nuam takah chuan fimkhur takin a kal ta a, sa hnu chu a ṭha hle mai! Chutih laiin Duhlian ṭawng thiam lova hniak pawh a hmu ve leh ta! Han chhui bik tur pawh a hrethiam mai bik lova, hmun danga sahnu dang chhui a duh ta zawk a. Hmun dangah chuan a kual leh ta zawk a,mahse engti zia nge ni eng sa mah a tawng tlat lo! Khua a tlai zel si, buk lam chu a pan leh ta a.
Thawm dim fe chuan buk lam chu a pan ta a, buk a thlen ṭep chuan thawm a hre ta tlat! Kawrte kam maiah chuan a ni thawm lo chhuahna chu...chutah inring fe, thawm nei lo chuan a veh hnai hriau hriau a. Nghalmal hi ava hmu ta, chutah le, uluk fea tin chuan a silai chu a kap puak ta dur mai a. Chu sanghal chu a let nghal tual a, a ke a leng vat vat a. Thanpuia chuan a fungki a zen chu a silaiah thunin an sawh lehnghal zat a, Sanghal tlukna lam chu a pan zui ta a. An chian a, a nghawng a kap a ni bawk a, nawm a ngai lo kher mai! Sakhi emaw vahrit emaw zawnga kal a ni a, Sanghal a kap ta si! Buaipui a hautak ngawt ta ve ang le! Chu sanghal chu sum ruk vel tur chu hmun hniha bungin buk lam pan chuan a pu thla ta vu vu a, buk a hnai tawh bawk a, a zia phian mai! Rei loteah buk a thlen ta, Pazawna tal a lo hruai lo a ni! Sanghal sa chan pah chuan zanriah a buatsaih a, a buai hle mai!Ṭhut muan ar khuan hun velah chuan a inrep zo fel ta hram a, a hma a an thing chhehkhawm sa chuan a zangkhai hlauh zawk a ni. Muang changin zanriah chu a bar ta a, a sa hem hmin nen chuan puar takin a ei ta a. Saruh leh sa hrang lian deuh chu buk chhak deuhah chuan Hmaiparchhuka ei ve atan a dah sak bawk a. A khua a har hle mai, thla pawh rawn chhuakin en lam a pan ve zel a, mei vil ngai nen a buai hle chu a ni. Meichher a siam a, rua sat turin a liam ta a.
Buk a thlen leh dawn chuan a sarep lo viltu awmin a hre ta a, inring fe chuan buk lam chu a pan ta a! A mit an len a, chutah le...lasi nula hmel ṭha em em Varparhi chu a hmu ta phut mai le! Pasalṭha Chhunthanga ṭhiannu kha a ni ngat mai! A hmel ṭhat tizual turin mei eng te chu sen phut hian a hria a, a thil la tawn ngailoh ani a,a lawm a mak a ti angreng hle a ni.An hawi vel ruai ruai a, a rilru chuan Chawngmawii a zawng a ni, a rilru hrethiam ni awm takin Thanpuia lamah Varparhi chu a rawn hawi a,
" Thanpui,mak min va ti awm ve! Chawngmawii kha thil pawimawh tak ti turin kan lalnu in chhim tawpah a tir a, a hnial thei si lova, a pawi hle mai! A chin rawn hrilh tur che in ka rawn kal ta ngawt mai a ni! I lungmawi i nei let tawh thova, i duh chuan reilo deuh chu i ko thei a nia..!" a ti chhuak a, a nui sen sen a.
Thanpuia chuan a rawnal put chu hnang turin a duang zui nghal zat a, Varparhi lam an hawi a,
" I chungah hian lawmthu sawi ka duhna a rei tawh hle mai, ral rama thichhawnga ka awm lai khan min rawn enkawl tih kha ka hria a ka lawm takzet a ni!" a ti chhuak ve ta a.Heng ho hian an awmna hmun hi eng tin nge maw an hriat zel theih chu aw.! A ngaihtuahna a buai takzet a ni. Chutah Varparhi chuan a ngaihtuahna hria ni awm tak chuan,
" Thanpui, pasalṭhate hi chu kan thlir reng ṭhin che u asin! Kan chungah lawmthu sawi a ngai lo ve, pasalṭha Chhuna thih huama i chhan kha ka lawm takzet a ni. Ti daih ila, Chawngmawii hi a lokir har mai thei a, mahse ka sawi tak ang khan i mamawh hun chuan i auvin i ko thei a nia!" a ti leh ta a.
Thanpuia chuan a rilru rawn hre thei zel ni chuan a hria a, hlauhawm a nih chu a ring hauh lova, mahse mak tihna in a tuam ve thung! Puk chhunga ṭhi leh dar chungchang chu zawh a rilruk ta a, chutihlai tak chuan Varparhi chuan,
" Puk chhunga ṭhi leh dar i hmuh kha i duh chuan i hawn vek thei ang! Hlauh tur a awm hauh lo! Chanchin thui fe a nei a, i duh chuan ka la hrilh dawn che nia, mihring ruhro te khu hlauhawm an ni lo a nia!" a rawn tichhuak ta mai reng a.
Chutia a rilru a rawn hriat tak zelah chuan Thanpuia awm pawh a nuam ta hauh lo, a hlau hauh lo, mahse mak a ti a ni. Hnang hlai pah chuan Varparhi chu an en a,
" Min hrilh chian theih chuan ka lawm ngawt ang, ṭhi leh dar tlem chu ka la a, buk chhungah sawn ka dah a!" a ti chhuak ta a.
Lasi nula hmel ṭha tak Varparhi chuan,
" Aw....pasalṭhate hian thil hriat chian hi inchak ṭhin si a....!( an ti raih a) Aw le, a hma chuan kan chhak ramrem chin khi lai chhirbi chhak fe ah khian khaw lian tak a awm ṭhin a. Chu khua chu Hnumpui an ti a, pasalṭha pawh an kawl nual nghe nghe a, mahse ṭumkhat chu Pawih ralin rawn run an tum tih an hre ta a. An lal chu a buai hle a, lal hausa tak a ni si a, chutichuan a ṭhi leh dar te chu tlangval sawm vel a thuhruk tir ta a. Chung tlangval chuan kan chhak fe mi lu puk ah khian an dah ta a. Chutak chu pawih ral ni lo khawdang miten an hmu fuh tlat mai le, chulai hmunah chuan an innuai ta fe mai a, Hnumpui tlangval te, Hnum tlangsanga rawn chhukte chu an lo mang phiar a, an taksa chu milu pukah khian an dah rui mai a ni. Chutah le ṭhi leh dar chu an han chian a a lo tam ngang mai le! Chutih mek lai chuan Hnumpui khua pawh chuan run an tawk ve mek bawk a, pasalṭha hovin theihtawpin lo dang ve mahse Pawih ral ho khan an tam hneh em avangin an lo ṭang zo ta lova! Hnumpui khua chu an hal a, an thah bangte pawh salah an hruai ta a. Lal meuh pawh an zuah bik lo, chu Hnumpui khua chu khaw ram a lo ni ta! Tin, ṭhi leh Dar lo it tute khan he Varhva kam hi an pan thla ta , i puk hmuhchhuah ah khuan an riak ta a. An zinga pakhat chuan ro zawng zawng chu neih vek a duh ta tlat mai, a ṭhiante muhil lai chu a that ta nghauh nghauh mai a, pakhat chiah a bak tawh tih chuan chu pa chu rawn harh ve lehin an pahnih chuan an innuai ta a, mahse le...rilru ṭha lo pu na na na chu vannei thei tawh bik hek lo le! An pahnih chuan puk chhungah khuan an tlu ve leh ta a ni. Ro hian buaina bak hi thlen a nei hian ka hre lo! Tu a te mah chuan an chang ta lo a ni.Nangin chang hlauh la, mahse he ro hian buaina hi thlen ve lo che se la ka duh hle a ni!!" a ti ta a.
Chung thu Thanpuian a hriat chuan hriat chian a chak hle a, mahse han zawh zui zel a ngam tawh meuh si lo! A ni reng lah taka, ro duhna te, duhamna te hian rah ṭha a chhuah ngai hauh lo! Boralna-ah zawk mihring hi a hruai ṭhin a ni. Thanpuia chuan a bawmrang chu a tah mawlh mawlh a,
" A mak hle mai a....! mahni chuan ka zo dawn hauh lo! Hei sa lah ka ngah si a, i duh zat zat i hawn dawn nia, Bawmrang ka tah kep dawn che nia!" a tih meuh chuan lasi nula Varparhi chuan Thanpuia rilru chu a hrethiam a, a nui ta sak mai! Thanpuia hian sa zawng zawng hi an lalnu in Buannela a siam tih hi ala hre lo a ni ngei ang!
" Thanpui, keini zawngin sa kan ngah e, naktukah i haw dawnah ka lo kal leh anga, bawmrang chu min tah kep duh suh, ka rempui dawn che nia! Sa hi changel hnahin khuh vek la, a rep ṭha bik a, a rimtui duh bawk a nia.Tin, khi laia i sa dah khi kan uipa in a rawn tem ve dawn a, lo hlau hauh suh ang che aw, ka kalsan phawt ang che!" ding chhuak chung chuan a ti a. A rawn nuih leh a, thim chinah chuan a liam ta!
Thanpuia chuan mak a ti ngei mai! Upa te leh pasalṭhate titi aṭangin Lasi hi a hre tawh ṭhin a. Chutiang chu a tawng chho ta zauh zauh mai chu a ni. Chutih rualin an thangah a awk ang tih a hlau em em a, an zuna uai tawh reng reng talchhuah a harsat zia a hre ve nual mai si! Chutia a inngaihtuah lai chuan Bengtawia rim chu a hnar fing fe chuan a hre ta, Varparhi lah khan kan uipa a ti mai kha a ni si! A sakah a rawn chhim ve dawn a ni tih a hrethiam ta! Ramhnuai pasalṭha tan hian tam fe kha a dahsak si, alo lawm ve hle a ni. Pasalṭhate hian an hlawhtlin chuan an sa hi an ui ngai hauh lova, ram neitupa hi an hleh ve ṭhin reng a ni.Hei hi pasalṭhate nunphung an zia a bet nghet tlat chu a ni. Chu Ramhnuai pasalṭha chuan ha pawh a nei ṭha bep bep hle mai! Mahse Thanpuia hian a hlau hauh lo, a khawhar a rawn hnem zawk a ni. A sarep chu Varparhi sawi ang khan changel hnahin a khuh ta vek kha a ni a, a lo sawi dik nameuh mai! A rimte chu tui hliah hiah tak a ni tawh a, a sen ṭhap tawh mai a ni.Chu zan chhawrthla bial chiah tawh lo ngaw kara rawn zam raih mai te chuan Thanpuia thinlungah chuan eng emaw tak hi a sawi a, mawi a ti takzet a ni. Buk tualah chuan a ṭhu mu a, a khat tawkin mei chu a chhawm leh zauh ṭhin a! Zan a rei lutuk kher lovang le!
Hetih lai mek hian lasi nula Chawngmawii chu an hotunu chuan a tir chhuak daih kha a ni a. A kalna lamah a rilru a pe lo kher mai! Thanpuia nen an inhmu thei ṭan chiah a tirhbo a ni ta hi atan chuan a hrehawm hle ngei ang le! Hlim taka inkawm hi a phu takzet asin le... a nghah rei tehreng nen...mahse a duhthu a awm thei a ni miau si lo a ni.Hringmi pasalṭhate zawng an hringchan chhung hi a rei lo hle mai si! Kum tluana kawppui atan meuh chuan hringmi bawk an thlang leh nge nge ṭhin si a! An duhthlanna a nih miau chuan an inrawlh thei si lo! Lungreng ngaw a rawn luh hun tur mawlh chu a nghakhlel a ni, Fangfar pukah chuan alo nghak ngei ang le!
Khua avar meuh chuan Thanpuia chuan a bawmrang mawnga phah tur hnahthial a zawng ta! Ramhnuai pasalṭha varṭiana ṭin san ta hnu te chu an en thuak a, a tlai hle ta ve ang le! Kar lovah hnahthial zakzeh ṭunin a let leh ta a. Chutia buka a let leh chuan Varparhi chuan a lo nuih leh var var tawh a, a thusawi rawn hlen a tum hle a ni. Thanpuia chu lo melh zauhin,
" Thanpui, kawtchhuah thleng ka thlah dawn che a, sarep hi ka lo rem ang a, puk chhunga ṭhi leh dar chu zuk la tawh...! Tukṭhuan pawh min kep ka ring ngawt a...!" nui sang chuan an ti a. Chawngmawii chu alo la lang ve lo cheu mai! A rilru hria ni awm tak chuan Varparhi chuan Thanpuia hnahthial rawn dah chu an en a,
" I ṭhian Chawngmawii zawng a lo la let rih lo a ni e, i lungmawi chu ila hmang lo a ni maw? " a ti a.
Thanpuia chuan, " E...a buai a nih ka ring a, ka la hmang ṭangkai em em ang!!" a ti a.
Varparhi sawi ang chuan puk chu a zuk pan leh ta a. Puk chhunga a luh chuan ṭhi ṭha fe fe chu tam vak lo a ipte puiah chuan a ak a. Puk chu a chhuahsan ta, a let leh chu Varparhi chuan mak ti fe hian a lo thlir a. Thanpuia chu an melh a,
" Eng tizia nge, iva rawn la tlem si ve!? Ka rawn thlah dawn che asin!" tiin mak ti fe chuan a zawt a.
Thanpuia chuan Varparhi pawh melh lem lo chuan, " A tawk chauh, i sawi ang khan ṭhi leh dar zawng buaina min thlentu mai a ni ang, ka pu pawh khan a ngah tho si a, nakinah midangte vanneihna la ni rawh se!" a ti daih mai chu le... Varparhi mak tih a va hlawh em!
Hetiang renga hringmi pasalṭha duham lo hi......
( chhunzawm tur)
( PASALṬHA THANPUIA)
M.Lusei Palian
........ ......... ...........
Thanpuia pawh a khi sak a, rei lote a ṭhut hnu chuan puk lam pan chuan a chhuk a, kawi hruiah chuan a uai thla ta! Inzo fe chuan puk chhungah chuan a inperh lut ta zat a, puk chhung an lut chiah chu le.....! Puk chhung chu a lo eng sut mai a, eng emaw hi a tawn tlang ni mai hian a hria a. Chu puk chhung chu kha a lungmawi Chawngmawii pek ngei mai khan a lo ti eng sut mai a ni.Ṭhi leh darte chu an en kual a, a lo tam tham ngei mai le! Chu lungmawi lian lo tak chuti taka eng chu mak a ti hle mai! Dim te chuan a la ta a, a lak rual chiah chuan eng chu a chuai tial tial a, uluk taka a ruka a tuamna tura a duanah chuan a dah dawn ta, a en chiang a, chutih lai tak chuan lasi nula hmel ṭha lui eltiang Chawngmawii chu,chu pukah chuan a rawn ding ta zan mai le!
Lasi nula Chawngmawii hian Thanpuian a lungmawi a zawng dawn a ni tih a hre kar a, a hlimna a zual a. A lungmawi kha a ṭhian Varparhin a thiltihtheihna a vensakin a lo humhim sak kha a ni a. A kawltu tur diktakin a kawl dawn tih a hriat chuan ram mgaw chin thing lian pui pui ngir khupna aṭang chuan a zui ta zel a ni. A nghahhlelh em em lungmawi a kawltu turin a kuta a lak ve leh insum zo tawh lovin a inlar ta nghal mai a ni.
Thanpuia han hawi chhuak chiah chuan a bula nula lo ding ve reng an hmu phut chu mak tihna in a tuam nghal a, hrethiam takin a thlir zui ta. Han sawi mai tur pawh a haihchham hle nghe nghe a, chu nula bulah meuh chuan hmuam ṭunin a dang der mai chu a ni. Chutah Chawngmawii chu a rawn ṭawng chhuak ta a,
" Thanpui, i lungmawi hi ila tawh dawn lo emaw ka ti hman hial asin! Ka lo pe ta che kha ka lo inchhir hman ṭep a, i hmel hmu thei lova han awm meuh chu a hrehawm duh kher mai! (an ti chuai deuh raih mai a) mahse hei..." tiin a sawi chhun zawm ta lova.
Thanpuia chuan, " Ni e, ka thiam loh a ni, ka hun tawn khan a zir lo em bawk a tin ni! Ka hman ve leh hei ka zawng nghal a ni!" inthiam loh hmel fe chuan a ti a.
Chawngmawii hmel nguai raih chu hlimna chuan a rawn tuam ṭan ta, " Zanin ah ka rawn tlawh leh dawn che nia, tunah zawng ka tihtur kan ti ve phawt a nge!" hlim hmel tak chuan an ti a.
Thanpuia pawh chuan hriatthiam hmel takin a en a, puk pawn lama a liam tak thleng chuan a thlir zui a. A rilru chuan eng tihtur nge a neih le aw? tih te a inzawt a, a ni pawh Ṭhi leh dar tlem chu la in puk aṭang chuan a chhuak ve leh ta rih a. Kham pangah chuan kawi hrui ring chuan inzo fe chuan a uai chho leh ta a. A hma deuh a, apa Selzama te nena an riahbuk sualna kha alo la ṭha hle a, chutah chuan zan riah chu a tum ta a. A chaw fun chu la chhuakin chawchhun chu a bar ve ta! A mah chauh a zanriak a a vahchhuahna hmasa ber a ni a, a khua a har ve hle a ni. Ṭhi leh dar tam tham fe khu tu dah nge ni ang le? Rauthlate hian an chenchilh angem le aw! Lak thiang a ni angem? tih chu amah leh amah a inzawt sek mai chu a ni. Chawchhun a bar zawh meuh chuan a lo tlai ve tawh hle a, chutia zanriak meuh a a ramchhuah takah chuan sa kah tur han zawn chu a tum ta a! Varhva mual mawng a nak pek lam Khiangzawl ram nuam takah chuan fimkhur takin a kal ta a, sa hnu chu a ṭha hle mai! Chutih laiin Duhlian ṭawng thiam lova hniak pawh a hmu ve leh ta! Han chhui bik tur pawh a hrethiam mai bik lova, hmun danga sahnu dang chhui a duh ta zawk a. Hmun dangah chuan a kual leh ta zawk a,mahse engti zia nge ni eng sa mah a tawng tlat lo! Khua a tlai zel si, buk lam chu a pan leh ta a.
Thawm dim fe chuan buk lam chu a pan ta a, buk a thlen ṭep chuan thawm a hre ta tlat! Kawrte kam maiah chuan a ni thawm lo chhuahna chu...chutah inring fe, thawm nei lo chuan a veh hnai hriau hriau a. Nghalmal hi ava hmu ta, chutah le, uluk fea tin chuan a silai chu a kap puak ta dur mai a. Chu sanghal chu a let nghal tual a, a ke a leng vat vat a. Thanpuia chuan a fungki a zen chu a silaiah thunin an sawh lehnghal zat a, Sanghal tlukna lam chu a pan zui ta a. An chian a, a nghawng a kap a ni bawk a, nawm a ngai lo kher mai! Sakhi emaw vahrit emaw zawnga kal a ni a, Sanghal a kap ta si! Buaipui a hautak ngawt ta ve ang le! Chu sanghal chu sum ruk vel tur chu hmun hniha bungin buk lam pan chuan a pu thla ta vu vu a, buk a hnai tawh bawk a, a zia phian mai! Rei loteah buk a thlen ta, Pazawna tal a lo hruai lo a ni! Sanghal sa chan pah chuan zanriah a buatsaih a, a buai hle mai!Ṭhut muan ar khuan hun velah chuan a inrep zo fel ta hram a, a hma a an thing chhehkhawm sa chuan a zangkhai hlauh zawk a ni. Muang changin zanriah chu a bar ta a, a sa hem hmin nen chuan puar takin a ei ta a. Saruh leh sa hrang lian deuh chu buk chhak deuhah chuan Hmaiparchhuka ei ve atan a dah sak bawk a. A khua a har hle mai, thla pawh rawn chhuakin en lam a pan ve zel a, mei vil ngai nen a buai hle chu a ni. Meichher a siam a, rua sat turin a liam ta a.
Buk a thlen leh dawn chuan a sarep lo viltu awmin a hre ta a, inring fe chuan buk lam chu a pan ta a! A mit an len a, chutah le...lasi nula hmel ṭha em em Varparhi chu a hmu ta phut mai le! Pasalṭha Chhunthanga ṭhiannu kha a ni ngat mai! A hmel ṭhat tizual turin mei eng te chu sen phut hian a hria a, a thil la tawn ngailoh ani a,a lawm a mak a ti angreng hle a ni.An hawi vel ruai ruai a, a rilru chuan Chawngmawii a zawng a ni, a rilru hrethiam ni awm takin Thanpuia lamah Varparhi chu a rawn hawi a,
" Thanpui,mak min va ti awm ve! Chawngmawii kha thil pawimawh tak ti turin kan lalnu in chhim tawpah a tir a, a hnial thei si lova, a pawi hle mai! A chin rawn hrilh tur che in ka rawn kal ta ngawt mai a ni! I lungmawi i nei let tawh thova, i duh chuan reilo deuh chu i ko thei a nia..!" a ti chhuak a, a nui sen sen a.
Thanpuia chuan a rawnal put chu hnang turin a duang zui nghal zat a, Varparhi lam an hawi a,
" I chungah hian lawmthu sawi ka duhna a rei tawh hle mai, ral rama thichhawnga ka awm lai khan min rawn enkawl tih kha ka hria a ka lawm takzet a ni!" a ti chhuak ve ta a.Heng ho hian an awmna hmun hi eng tin nge maw an hriat zel theih chu aw.! A ngaihtuahna a buai takzet a ni. Chutah Varparhi chuan a ngaihtuahna hria ni awm tak chuan,
" Thanpui, pasalṭhate hi chu kan thlir reng ṭhin che u asin! Kan chungah lawmthu sawi a ngai lo ve, pasalṭha Chhuna thih huama i chhan kha ka lawm takzet a ni. Ti daih ila, Chawngmawii hi a lokir har mai thei a, mahse ka sawi tak ang khan i mamawh hun chuan i auvin i ko thei a nia!" a ti leh ta a.
Thanpuia chuan a rilru rawn hre thei zel ni chuan a hria a, hlauhawm a nih chu a ring hauh lova, mahse mak tihna in a tuam ve thung! Puk chhunga ṭhi leh dar chungchang chu zawh a rilruk ta a, chutihlai tak chuan Varparhi chuan,
" Puk chhunga ṭhi leh dar i hmuh kha i duh chuan i hawn vek thei ang! Hlauh tur a awm hauh lo! Chanchin thui fe a nei a, i duh chuan ka la hrilh dawn che nia, mihring ruhro te khu hlauhawm an ni lo a nia!" a rawn tichhuak ta mai reng a.
Chutia a rilru a rawn hriat tak zelah chuan Thanpuia awm pawh a nuam ta hauh lo, a hlau hauh lo, mahse mak a ti a ni. Hnang hlai pah chuan Varparhi chu an en a,
" Min hrilh chian theih chuan ka lawm ngawt ang, ṭhi leh dar tlem chu ka la a, buk chhungah sawn ka dah a!" a ti chhuak ta a.
Lasi nula hmel ṭha tak Varparhi chuan,
" Aw....pasalṭhate hian thil hriat chian hi inchak ṭhin si a....!( an ti raih a) Aw le, a hma chuan kan chhak ramrem chin khi lai chhirbi chhak fe ah khian khaw lian tak a awm ṭhin a. Chu khua chu Hnumpui an ti a, pasalṭha pawh an kawl nual nghe nghe a, mahse ṭumkhat chu Pawih ralin rawn run an tum tih an hre ta a. An lal chu a buai hle a, lal hausa tak a ni si a, chutichuan a ṭhi leh dar te chu tlangval sawm vel a thuhruk tir ta a. Chung tlangval chuan kan chhak fe mi lu puk ah khian an dah ta a. Chutak chu pawih ral ni lo khawdang miten an hmu fuh tlat mai le, chulai hmunah chuan an innuai ta fe mai a, Hnumpui tlangval te, Hnum tlangsanga rawn chhukte chu an lo mang phiar a, an taksa chu milu pukah khian an dah rui mai a ni. Chutah le ṭhi leh dar chu an han chian a a lo tam ngang mai le! Chutih mek lai chuan Hnumpui khua pawh chuan run an tawk ve mek bawk a, pasalṭha hovin theihtawpin lo dang ve mahse Pawih ral ho khan an tam hneh em avangin an lo ṭang zo ta lova! Hnumpui khua chu an hal a, an thah bangte pawh salah an hruai ta a. Lal meuh pawh an zuah bik lo, chu Hnumpui khua chu khaw ram a lo ni ta! Tin, ṭhi leh Dar lo it tute khan he Varhva kam hi an pan thla ta , i puk hmuhchhuah ah khuan an riak ta a. An zinga pakhat chuan ro zawng zawng chu neih vek a duh ta tlat mai, a ṭhiante muhil lai chu a that ta nghauh nghauh mai a, pakhat chiah a bak tawh tih chuan chu pa chu rawn harh ve lehin an pahnih chuan an innuai ta a, mahse le...rilru ṭha lo pu na na na chu vannei thei tawh bik hek lo le! An pahnih chuan puk chhungah khuan an tlu ve leh ta a ni. Ro hian buaina bak hi thlen a nei hian ka hre lo! Tu a te mah chuan an chang ta lo a ni.Nangin chang hlauh la, mahse he ro hian buaina hi thlen ve lo che se la ka duh hle a ni!!" a ti ta a.
Chung thu Thanpuian a hriat chuan hriat chian a chak hle a, mahse han zawh zui zel a ngam tawh meuh si lo! A ni reng lah taka, ro duhna te, duhamna te hian rah ṭha a chhuah ngai hauh lo! Boralna-ah zawk mihring hi a hruai ṭhin a ni. Thanpuia chuan a bawmrang chu a tah mawlh mawlh a,
" A mak hle mai a....! mahni chuan ka zo dawn hauh lo! Hei sa lah ka ngah si a, i duh zat zat i hawn dawn nia, Bawmrang ka tah kep dawn che nia!" a tih meuh chuan lasi nula Varparhi chuan Thanpuia rilru chu a hrethiam a, a nui ta sak mai! Thanpuia hian sa zawng zawng hi an lalnu in Buannela a siam tih hi ala hre lo a ni ngei ang!
" Thanpui, keini zawngin sa kan ngah e, naktukah i haw dawnah ka lo kal leh anga, bawmrang chu min tah kep duh suh, ka rempui dawn che nia! Sa hi changel hnahin khuh vek la, a rep ṭha bik a, a rimtui duh bawk a nia.Tin, khi laia i sa dah khi kan uipa in a rawn tem ve dawn a, lo hlau hauh suh ang che aw, ka kalsan phawt ang che!" ding chhuak chung chuan a ti a. A rawn nuih leh a, thim chinah chuan a liam ta!
Thanpuia chuan mak a ti ngei mai! Upa te leh pasalṭhate titi aṭangin Lasi hi a hre tawh ṭhin a. Chutiang chu a tawng chho ta zauh zauh mai chu a ni. Chutih rualin an thangah a awk ang tih a hlau em em a, an zuna uai tawh reng reng talchhuah a harsat zia a hre ve nual mai si! Chutia a inngaihtuah lai chuan Bengtawia rim chu a hnar fing fe chuan a hre ta, Varparhi lah khan kan uipa a ti mai kha a ni si! A sakah a rawn chhim ve dawn a ni tih a hrethiam ta! Ramhnuai pasalṭha tan hian tam fe kha a dahsak si, alo lawm ve hle a ni. Pasalṭhate hian an hlawhtlin chuan an sa hi an ui ngai hauh lova, ram neitupa hi an hleh ve ṭhin reng a ni.Hei hi pasalṭhate nunphung an zia a bet nghet tlat chu a ni. Chu Ramhnuai pasalṭha chuan ha pawh a nei ṭha bep bep hle mai! Mahse Thanpuia hian a hlau hauh lo, a khawhar a rawn hnem zawk a ni. A sarep chu Varparhi sawi ang khan changel hnahin a khuh ta vek kha a ni a, a lo sawi dik nameuh mai! A rimte chu tui hliah hiah tak a ni tawh a, a sen ṭhap tawh mai a ni.Chu zan chhawrthla bial chiah tawh lo ngaw kara rawn zam raih mai te chuan Thanpuia thinlungah chuan eng emaw tak hi a sawi a, mawi a ti takzet a ni. Buk tualah chuan a ṭhu mu a, a khat tawkin mei chu a chhawm leh zauh ṭhin a! Zan a rei lutuk kher lovang le!
Hetih lai mek hian lasi nula Chawngmawii chu an hotunu chuan a tir chhuak daih kha a ni a. A kalna lamah a rilru a pe lo kher mai! Thanpuia nen an inhmu thei ṭan chiah a tirhbo a ni ta hi atan chuan a hrehawm hle ngei ang le! Hlim taka inkawm hi a phu takzet asin le... a nghah rei tehreng nen...mahse a duhthu a awm thei a ni miau si lo a ni.Hringmi pasalṭhate zawng an hringchan chhung hi a rei lo hle mai si! Kum tluana kawppui atan meuh chuan hringmi bawk an thlang leh nge nge ṭhin si a! An duhthlanna a nih miau chuan an inrawlh thei si lo! Lungreng ngaw a rawn luh hun tur mawlh chu a nghakhlel a ni, Fangfar pukah chuan alo nghak ngei ang le!
Khua avar meuh chuan Thanpuia chuan a bawmrang mawnga phah tur hnahthial a zawng ta! Ramhnuai pasalṭha varṭiana ṭin san ta hnu te chu an en thuak a, a tlai hle ta ve ang le! Kar lovah hnahthial zakzeh ṭunin a let leh ta a. Chutia buka a let leh chuan Varparhi chuan a lo nuih leh var var tawh a, a thusawi rawn hlen a tum hle a ni. Thanpuia chu lo melh zauhin,
" Thanpui, kawtchhuah thleng ka thlah dawn che a, sarep hi ka lo rem ang a, puk chhunga ṭhi leh dar chu zuk la tawh...! Tukṭhuan pawh min kep ka ring ngawt a...!" nui sang chuan an ti a. Chawngmawii chu alo la lang ve lo cheu mai! A rilru hria ni awm tak chuan Varparhi chuan Thanpuia hnahthial rawn dah chu an en a,
" I ṭhian Chawngmawii zawng a lo la let rih lo a ni e, i lungmawi chu ila hmang lo a ni maw? " a ti a.
Thanpuia chuan, " E...a buai a nih ka ring a, ka la hmang ṭangkai em em ang!!" a ti a.
Varparhi sawi ang chuan puk chu a zuk pan leh ta a. Puk chhunga a luh chuan ṭhi ṭha fe fe chu tam vak lo a ipte puiah chuan a ak a. Puk chu a chhuahsan ta, a let leh chu Varparhi chuan mak ti fe hian a lo thlir a. Thanpuia chu an melh a,
" Eng tizia nge, iva rawn la tlem si ve!? Ka rawn thlah dawn che asin!" tiin mak ti fe chuan a zawt a.
Thanpuia chuan Varparhi pawh melh lem lo chuan, " A tawk chauh, i sawi ang khan ṭhi leh dar zawng buaina min thlentu mai a ni ang, ka pu pawh khan a ngah tho si a, nakinah midangte vanneihna la ni rawh se!" a ti daih mai chu le... Varparhi mak tih a va hlawh em!
Hetiang renga hringmi pasalṭha duham lo hi......
( chhunzawm tur)
Ngaihnawm kher mai
ReplyDelete