LUNGRENG NGÂW..S-3..(6).
LUNGRENG NGÂW...S-3....6..
( PASALṬHA THANPUIA)
M.Lusei Palian
........ ......... ...........
Chutih lai chuan an kaiṭen a rawn ri a, sumhmunah rawn ri phei zelin tlengrel rawn nam hawngtu an hmuh meuh chuan mak tiin an ka ho mai a pasalṭha Selzama chuan Zaii leh Tuaki lo ṭap kauh kauh chu an entawn a, a ni pawh a hrilhhai hmel hle a ni. Changel hnah a thil fun chu an dawhthlengah chuan an dah a, a rawn ṭawngchhuak zui nghal a,
" U zai, Thlahtea a vanduai ta hi pawi ka ti takzet a ni, ral ramah huaisen takin a che a,mihrang dik tak a ni. Vawiin hun kan hman theih nana nun hlantu a ni...( an lo la inhnit faih faih a)...i mamawh leh ṭul apiang min han hriattir la, ka lo ngaihtuah zel a nge! Thlahtea dinhmun hi luah zawh rual a ni lo va, amah erawh chu tlem tala kan inzangkhai tawn theih nan sawi hreh hauh suh ang che...Hei chawhmeh ka lo ken che u a, Tuaki han tilum u la, nang pawh U Zaii hi kilpui ve nghal ang che aw...!" inthlahrun hmel tak chuan a ti a.
Zaii zawng ala biak tlak lova chha a ni e,a ni renga a innghahna a tliak a, a hmachhuan ve berin Pialral a kaisan ta si!Ṭah hla a ngah telh telh mai a ni. Dem chi ziazang a ni lo ve! Tuaki pawh insumin Pasalṭha Selzama sa rawn fun sak chu belah dahin a lo chhuang lum ve nghal a. A ni pawh hian a lawmpa Thlahtea nu hi chhawmdawl a tum tak meuh meuh a ni. Tunah zawng Tuaki tan pawh lawmpa dang han neih chu a harsa tawh viau ngei ang le! Nula khawngaihthlak a va ni tehlul em! Mahse hmalam a pan a ngai a, a dinhmun hrethiam bertu Thlahtea nu lah a heti ta si!
Pasalṭha Selzama hian hruaitu nih a tlin tak meuh meuh a, nakinah phei chuan Zaii hian a duh phawt chuan an inlama hruai phei daih a duh a, a la sawipui ngei ang. Amah chauh chuan hawpkhawp a thar zo ngut awm si lova! Theih se Thlahtea a ai khan nunna hlan a duh tak meuh a, a naute tam tak pawh khan an huam a ni, mahse ral nena han insam tak tak chuan vanduai zawk an awm a ngai ṭhin si! Innghahna ber tliak ta tan chuan Khuanu hi dem a awl viau ngei ang le. Zaii te thil tawn chu a sarhu lai a ni bawk a, thu tam ala sawi pui theih lova, tawrhpui em em chung chuan thu tam sawi lovin an inlam a pan san ta a. A thinlung ram pawh a rum ve tak meuh meuh a ni.
Ruai an kil zawh chuan Thanpuia han ding fal nalh chu Ṭhuami chuan a zui rang hle mai! Saipuii ṭhiannu hian Thanpuia hi thu tam sawi pui a ngai si, hmuh remchanna a la awm mai si lo, a zui ta ngawt mai chu a ni. Thanpuia a um pha ṭep a,
" Pasalṭha, kha enga tia, i lungleng em ni i hawi tak veng veng a, tun hi nula tlangval tan hlimna hun chauh lah ni!" mawi hawih zawng fe chuan Ṭhuami chuan an ti a. Thanpuia chu rawn inherin a nui sang a, tihian a chhang ve ta thung a,
" Eh....Ṭhuami, mihrang ang hrima khatia min koh ve tak, kan hawi khaw thawng mai mai lah ni, nang pawh engti zia nge ni! Chai na lamah tel i tum na nge a! " an ti ve thung a.
Ṭhuami chuan pehhel ta mang lo chuan, " Thana....a khaih...pasalṭha hei kan lal fanu Vahrit i hawn vanga lawmthu sawi tura tirh ka ni a, nang ni lah in rammu zui ta daih mai si kha a ni. Tin, tukin lama ṭhihna ah khan i lawm ngut em? Tunah pawh hian i lawmnu nih chakin a phi cheng mai thei a sin!" an ti ta a.
Thanpuia chu a beisei loh thilin a nang ta, an piah deuhah chuan mipui hlim pawh an la thawm hulh hulh a, han chhan mai ngaihna pawh a hre lo hial a, muangchangin a ṭawngchhuak ve ta...
" Ṭhuami, lal fanu chu alo lawm chuan a lawmawm a ni...! Eh...keini pasalṭhate hnungzuitu mai mai ṭhihna hial min hlan erawh phu lo ka inti a, ka lawm tak meuh meuh e.Mahse lal fanu te em chuan keini lawm nih a duh lovang. Tin, tlang chang tur lal fapaten an rawn be ṭep in a nia ka rin ni!" tiin a rilru a sawi ve ta!
Ṭhuami nula fing a che ve leh ta, " A nih tlang chang tur lalfapa aiin khawtual upa min tupa pasalṭha tlang thang hat duh zawk ta se!" a ti ve leh ta.
Thanpuia chhan hma chuan Lal fanu Saipuii ngei mai chu pheikhai zang vah hian an lam panin a rawn kal ta! Thanpuia chuan a lo hmu rang hle mai, chu lal fanu chu han en mai pawh hian Lasi te zinga a nutuai deuh ni awm hi a ni a. A hlim hmel te hlei hlei chu en tawh tih a awm thei lo, thlir nin a har a ni. Mitmeng hlim em em chuan Thanpuia chu an melh a, a rilru a suangtuahna lairilah zawng a ta ni ngei turin a duh a ni. A thinlung chhungril ber thlenga luahtu pasalṭha tuai tir chu a thlir ning lo, chutih rualin a thlir rei ngam hlawl lo a ni. A hnai zel a, a ṭhiannu Ṭhuami chu a pan a, a lungte hial chu su dup dup hian a hria a ni. A ni reng ang chu...suangtuahna luahtu duhtakte han hmuh meuh hi chuan hamhaih hi a awl hle si a.
Tlang thang hat tawh pasalṭha pawh eng ruai a ni lo, hawi ngaihna pawh a hre lo, Mikawl hma a zam ngai lo val kha thir khai rirek( nula hmel ṭha sawina) hma-ah hian a zam chhe mai dawn em ni? Saipuii melh ṭhin dan lah a hai mawlh lo, eng emaw ti tak hian a awm si ṭhin! Ṭawngka-a Sailo hmel ṭhat tihte chu tih mai mai, Saipuii hmel zawng Phai vapui ang mai hi a ni a, a tawrh han tihar tur lek hian a hmui chunglama khuavang han awm kalhte hian a ṭhatna a belhchhah ting mai si! A ngaih la tawk leka Thanpuia melh pah chuan,
" Pasalṭha, i hlim ve meuh na nge? Nge kan tihlim zo lo che em ni?" awmze nei fe a melh chung chuan an ti a.
Chutah meuh chuan Thanpuia mihrang nun zir, tlang thang pasalṭha ni tir hi a zam ta em ni!? Mikawl hma a khur ngai lo, zu han khur der der pek a! Sawi tur a hre ta mang lo, han chhan mai ngaihna lah a hre lo! Pazawna tal awm ve se aw...! Nge ni amaha a lo tei ngawt ni! A aw an thian a, Saipuii han melh chung chuan,
" Awh...E ! A....hlim tehreng e, kan Lal thla zar hnuaiah kan hlim e...Eh...ka ṭhiante pawh hi khaw nge an awm ni!?" a thusawi zawh chiah pawh chu amah chuan a hre tawh kher lovang le!Chu Pasalṭha tuai tir han che lai lutuk chu Saipuii te a tihlim a, a tilawm a, a tinui a ni. Nuihzat erawh an ni hauh si lo! Ṭhuami chuan a inrawlh a hun ta tih a hrethiam mai reng a,
" Ti r'u Lungdawh lamah i leng khawthawng ang u hmiang, kan pasalṭhate zara kan hlimni hi hlimin i lawm ang u!" a ti chhuak ta a. Amah chu a kal hmasa ta tharh a, han zui loh zia ni hek lo le! An han kal tur chu Thanpuia leh Saipuii an pen chhuak rual a, Thanpuia chuan an tai lawp mai, chu Sailo lal nula chu a petek nawk a, a tlu tur chu tha chak tak hian a pawm nawlh hman tlat! Zo fe hian a pawm ta nawlh mai le! Ni, Sailo lal nula tan chuan chu hun aia nuam chu a awm kher a ngem le!
" Eh....Awh...I kal ang hmiang!" Thanpuia chuan an ti a. A lung han su dup dup ri te chu he Sailo nula hian a hriat a hlau a ni mahna! Dimtea nghatin an vei nuih sak a, chu tlangval chu lasi te thlir rawn pian thiam zet a ni si! Saipuii tan lah chuan a rawn nui sak hmelte kha a hlu asin! Thinlung pahnihte inhnuh hnaih a dawn lungruk inhriat tawn sak ni meuh zawng, a aia ni duhawm hi a awm tawh kher lovang le! A mawi tawka inmelh leh zauh chuan kal an han rem ta!
Chu tlaini tla tur han sen raih mai te, sava riahbuk zawng han ri laih laihte chuan chung lungdawha leng velte thinlung an hriat sak nimai hian a lang a. Chu ni chu nghilh ni nei lo tur an awm ta! Saipuii leh Ṭhuami chu an nui dun leh har har ṭhin a, Thanpuia lah sawi tur a hre lo ngang mai! An bulah chuan a ṭhawmmawl rinawm din ve tlut mai chu a ni.
Zan hun a lo nih meuh chuan hlim takin zai an vawr leh ta, chhawrthlapui pawh chu a rawn eng no nghial mai a, arsi te pawh chuan mawi an rawn chhual leh ṭan ta! Lal pitar thih kuma an bawh ram an neih leh kum hian vawihnih lai rallu lam an nei a. Kut pui hmang lo mahse an thin a dam em em mai chu a ni. Serzawl Lal Lalbula lah a hlim em em mai si! Tlai lama a fanu leh a mihrang inzui kha a hmu ve reng a, a kiai suk ngawt chauh kha a ni. Thanpuia lakah hi chuan nem tur a ni reng a, a upa ten a ni lo zawng a a rilru an kuai her a nih ngawt loh chuan.... ! Lal inah chuan Chawntui ho ten inremna sa ui tan hun tur an sawi ho laih laih mai a ni. Chawntui lam hian a ni ruat turin thuhnuairawlh takin an rawn ti kha a ni si! Lusei fate zawng inrem tlan hi an tan a ṭha a ni, hnam tlemte an ni a, chuta kara an lo indo ve leh chuan Pawih ral lian leh Kawrvai rawn pawng in an chimral mai a hlauhawm si!
Chhawrthlapui eng zam raih a thlir vang vang hnu chuan Thanpuia pawh Zawlbuk bawhbel a bawh liam ve leh ta! Chu ni an hman liam meuh chuan chau ve raih hian a inhre hial a, Bukbawnga ahlim nasa mai si, an ṭin har ta phian kha a ni. Zawlbuka tlangval ho pawh an lo la ri laih laih a, an rallu lam chu an kham lo mah a ni. An nunah zawng awmni khama hunpui hman hi an thlahlel hle mai si! Zan a rei fe tawh a, val upa chuan a aw an thian a, ṭawng zai rel tawh lovin an ngawi tlang ta! Aimawia erawh a la rawn mu ve lo, Thanpuian nuthlawi Luaii nen lungdawh lam an pan kha a hmu a, chu chu a la rawn kir leh ta pek lo a niang! Ani hi zawng a hun te a rah ṭhin hi a ni si a. Thanpuia chuan lal fanu Saipuii chu an ngaihtuah let a, a thusawi...
" Thana, i hman zante hi chuan rawn leng lut ṭhin rawh aw!" awmze nei fe a melh pah a a tih laite chu an ngaihtuah a. Mihrang pawh mut hmunah a kiai suk thei mai! Kar lovah a muhil ta!
Tlang thengthaw nuam takah hian a Silai nen lungpui rem tak chungah hian a lo ṭhu a, chutah le, aw mawi tliang taka zai rat rat thawm a hre ta! Duhlian ṭawng ni hian a hre lova, mahse a hla thu awmzia chu a hre rei ruai a, hetiang hi ni mai hian a hria a,
" I zunleng zamin ka ṭang a vuan,
Min nghilh lovin thinlaiah min vei la,
Tawn loh kar ni tuar ka thiam mahna!"
Chu rawl chu a hre tawh ngat mai! An hawi kual a, tumah reng a hmu si lo! A hawi ruai ruai mai chu a ni, hmana Sazuk chunga chuang nula rim kha a nam chem chem a. Chutah a bengah chuan " Lungmawi kha!" tih ri a hre ta!
A harh ta hlawl mai a, an hawi kual a kha nula rim kha a hre leh tlat, a hnar a len vat vat nghe nghe a. Kawl a lo eng ṭan ta, a tho zui ta a, an inlam chu a pan vang vang a. A pa Thanchhinga chu dawhthlengah lo ṭhu in a ma silai leh Thanpuia silai chu a lo hrufai surh surh a.Thana rawn pen lut chu hmu in,
" Kha i lo va haw hma ve, eng ti zia nge ni!" a lo ti var a, a fapa chu ngun lehzualin an thlek a, eng emaw vei nei hian a hria a ni. A taksa te lah chu mihrang chhinchhiahna ser a lang ve nual tawh si! Tunah zawng pasalṭha tia chhiar theih a ni ve ta! Chutah le, Thanpuia chuan a pa bulah chuan Varhva lui kam a thil theihnghilh a neih thu leh puk pakhat chhunga ṭhi leh dar a hmuh thute chu sawi sap hian a sawi ta a! A pa chuan uluk fe chuan a fapa chu an melh a,
" Kam tam loh hi a ṭha, ṭhi leh dar zawng buaina thlentu ni mai hian ka hria a, i pu pawn a neih nual saw.... i duh leh zuk kal ta la, mahse mahni chauh chuan a va khawhar thlak awm ve le!?" a ti a.
" Tun ṭum chu mahni a ṭuan ka duhzawk mah e, thlam ber i lo zawh tawh chuan Buhpui tuh hma hun a tlem tawh hle si a!" a pa pawh melh tawh lem lo chuan a ti a.
" E..lungkham tur a awm lo, Buhpui lah hei i nu nen pawh kan tuh thei a, thlai chi lah a mut fur tawh a, zuk kal tawh...zuk kal tawh..!" Thanchhinga chuan an ti a.
Zamani zing tuichawi lo haw chu Thanpuia chuan a lo chhuah a, an pafa a melh chung chuan,
" Eng thu nge in lo rel leh pafa a? Thana ramvah i tum e lo? I lo thleng deuh chiah lah ni! Mipa ho lah hi aw...!" vin bak hlar chuan an ti zui zat a. Nu ho tih dan a ni reng a ni.
Thanpuia chu a insiam ta zung zung a, zanhnih riak faisa a pai nghe nghe a, tukṭhuan hma taka barin Chhirbi zau leh varhva mual fang turin a liam ta! A kal chak hle mai a, chaw chhun bar a hun meuh chuan Chawntui khua te an dahṭhatna hmun kha a thleng ta! Chutah le....lungpui chungah chuan in zo fe a per kai thauh thauhin Pasalṭha Chhunthangan a rawn kahna hmun kha a thleng ta! Chulai hmunah chuan am ṭhu chawl a, vaibel an ṭan kai ta a. Lasi nula hmel ṭha tak rim kha a rawn nam leh ta chem chem mai le...! Thanpuia pawh a khi sak a, rei lote a ṭhut hnu chuan puk lam pan chuan a chhuk a, kawi hruiah chuan a uai thla ta! Inzo fe chuan puk chhungah chuan a inperh lut ta zat a, puk chhung an lut chiah chu le.....
( chhunzawm tur)
( PASALṬHA THANPUIA)
M.Lusei Palian
........ ......... ...........
Chutih lai chuan an kaiṭen a rawn ri a, sumhmunah rawn ri phei zelin tlengrel rawn nam hawngtu an hmuh meuh chuan mak tiin an ka ho mai a pasalṭha Selzama chuan Zaii leh Tuaki lo ṭap kauh kauh chu an entawn a, a ni pawh a hrilhhai hmel hle a ni. Changel hnah a thil fun chu an dawhthlengah chuan an dah a, a rawn ṭawngchhuak zui nghal a,
" U zai, Thlahtea a vanduai ta hi pawi ka ti takzet a ni, ral ramah huaisen takin a che a,mihrang dik tak a ni. Vawiin hun kan hman theih nana nun hlantu a ni...( an lo la inhnit faih faih a)...i mamawh leh ṭul apiang min han hriattir la, ka lo ngaihtuah zel a nge! Thlahtea dinhmun hi luah zawh rual a ni lo va, amah erawh chu tlem tala kan inzangkhai tawn theih nan sawi hreh hauh suh ang che...Hei chawhmeh ka lo ken che u a, Tuaki han tilum u la, nang pawh U Zaii hi kilpui ve nghal ang che aw...!" inthlahrun hmel tak chuan a ti a.
Zaii zawng ala biak tlak lova chha a ni e,a ni renga a innghahna a tliak a, a hmachhuan ve berin Pialral a kaisan ta si!Ṭah hla a ngah telh telh mai a ni. Dem chi ziazang a ni lo ve! Tuaki pawh insumin Pasalṭha Selzama sa rawn fun sak chu belah dahin a lo chhuang lum ve nghal a. A ni pawh hian a lawmpa Thlahtea nu hi chhawmdawl a tum tak meuh meuh a ni. Tunah zawng Tuaki tan pawh lawmpa dang han neih chu a harsa tawh viau ngei ang le! Nula khawngaihthlak a va ni tehlul em! Mahse hmalam a pan a ngai a, a dinhmun hrethiam bertu Thlahtea nu lah a heti ta si!
Pasalṭha Selzama hian hruaitu nih a tlin tak meuh meuh a, nakinah phei chuan Zaii hian a duh phawt chuan an inlama hruai phei daih a duh a, a la sawipui ngei ang. Amah chauh chuan hawpkhawp a thar zo ngut awm si lova! Theih se Thlahtea a ai khan nunna hlan a duh tak meuh a, a naute tam tak pawh khan an huam a ni, mahse ral nena han insam tak tak chuan vanduai zawk an awm a ngai ṭhin si! Innghahna ber tliak ta tan chuan Khuanu hi dem a awl viau ngei ang le. Zaii te thil tawn chu a sarhu lai a ni bawk a, thu tam ala sawi pui theih lova, tawrhpui em em chung chuan thu tam sawi lovin an inlam a pan san ta a. A thinlung ram pawh a rum ve tak meuh meuh a ni.
Ruai an kil zawh chuan Thanpuia han ding fal nalh chu Ṭhuami chuan a zui rang hle mai! Saipuii ṭhiannu hian Thanpuia hi thu tam sawi pui a ngai si, hmuh remchanna a la awm mai si lo, a zui ta ngawt mai chu a ni. Thanpuia a um pha ṭep a,
" Pasalṭha, kha enga tia, i lungleng em ni i hawi tak veng veng a, tun hi nula tlangval tan hlimna hun chauh lah ni!" mawi hawih zawng fe chuan Ṭhuami chuan an ti a. Thanpuia chu rawn inherin a nui sang a, tihian a chhang ve ta thung a,
" Eh....Ṭhuami, mihrang ang hrima khatia min koh ve tak, kan hawi khaw thawng mai mai lah ni, nang pawh engti zia nge ni! Chai na lamah tel i tum na nge a! " an ti ve thung a.
Ṭhuami chuan pehhel ta mang lo chuan, " Thana....a khaih...pasalṭha hei kan lal fanu Vahrit i hawn vanga lawmthu sawi tura tirh ka ni a, nang ni lah in rammu zui ta daih mai si kha a ni. Tin, tukin lama ṭhihna ah khan i lawm ngut em? Tunah pawh hian i lawmnu nih chakin a phi cheng mai thei a sin!" an ti ta a.
Thanpuia chu a beisei loh thilin a nang ta, an piah deuhah chuan mipui hlim pawh an la thawm hulh hulh a, han chhan mai ngaihna pawh a hre lo hial a, muangchangin a ṭawngchhuak ve ta...
" Ṭhuami, lal fanu chu alo lawm chuan a lawmawm a ni...! Eh...keini pasalṭhate hnungzuitu mai mai ṭhihna hial min hlan erawh phu lo ka inti a, ka lawm tak meuh meuh e.Mahse lal fanu te em chuan keini lawm nih a duh lovang. Tin, tlang chang tur lal fapaten an rawn be ṭep in a nia ka rin ni!" tiin a rilru a sawi ve ta!
Ṭhuami nula fing a che ve leh ta, " A nih tlang chang tur lalfapa aiin khawtual upa min tupa pasalṭha tlang thang hat duh zawk ta se!" a ti ve leh ta.
Thanpuia chhan hma chuan Lal fanu Saipuii ngei mai chu pheikhai zang vah hian an lam panin a rawn kal ta! Thanpuia chuan a lo hmu rang hle mai, chu lal fanu chu han en mai pawh hian Lasi te zinga a nutuai deuh ni awm hi a ni a. A hlim hmel te hlei hlei chu en tawh tih a awm thei lo, thlir nin a har a ni. Mitmeng hlim em em chuan Thanpuia chu an melh a, a rilru a suangtuahna lairilah zawng a ta ni ngei turin a duh a ni. A thinlung chhungril ber thlenga luahtu pasalṭha tuai tir chu a thlir ning lo, chutih rualin a thlir rei ngam hlawl lo a ni. A hnai zel a, a ṭhiannu Ṭhuami chu a pan a, a lungte hial chu su dup dup hian a hria a ni. A ni reng ang chu...suangtuahna luahtu duhtakte han hmuh meuh hi chuan hamhaih hi a awl hle si a.
Tlang thang hat tawh pasalṭha pawh eng ruai a ni lo, hawi ngaihna pawh a hre lo, Mikawl hma a zam ngai lo val kha thir khai rirek( nula hmel ṭha sawina) hma-ah hian a zam chhe mai dawn em ni? Saipuii melh ṭhin dan lah a hai mawlh lo, eng emaw ti tak hian a awm si ṭhin! Ṭawngka-a Sailo hmel ṭhat tihte chu tih mai mai, Saipuii hmel zawng Phai vapui ang mai hi a ni a, a tawrh han tihar tur lek hian a hmui chunglama khuavang han awm kalhte hian a ṭhatna a belhchhah ting mai si! A ngaih la tawk leka Thanpuia melh pah chuan,
" Pasalṭha, i hlim ve meuh na nge? Nge kan tihlim zo lo che em ni?" awmze nei fe a melh chung chuan an ti a.
Chutah meuh chuan Thanpuia mihrang nun zir, tlang thang pasalṭha ni tir hi a zam ta em ni!? Mikawl hma a khur ngai lo, zu han khur der der pek a! Sawi tur a hre ta mang lo, han chhan mai ngaihna lah a hre lo! Pazawna tal awm ve se aw...! Nge ni amaha a lo tei ngawt ni! A aw an thian a, Saipuii han melh chung chuan,
" Awh...E ! A....hlim tehreng e, kan Lal thla zar hnuaiah kan hlim e...Eh...ka ṭhiante pawh hi khaw nge an awm ni!?" a thusawi zawh chiah pawh chu amah chuan a hre tawh kher lovang le!Chu Pasalṭha tuai tir han che lai lutuk chu Saipuii te a tihlim a, a tilawm a, a tinui a ni. Nuihzat erawh an ni hauh si lo! Ṭhuami chuan a inrawlh a hun ta tih a hrethiam mai reng a,
" Ti r'u Lungdawh lamah i leng khawthawng ang u hmiang, kan pasalṭhate zara kan hlimni hi hlimin i lawm ang u!" a ti chhuak ta a. Amah chu a kal hmasa ta tharh a, han zui loh zia ni hek lo le! An han kal tur chu Thanpuia leh Saipuii an pen chhuak rual a, Thanpuia chuan an tai lawp mai, chu Sailo lal nula chu a petek nawk a, a tlu tur chu tha chak tak hian a pawm nawlh hman tlat! Zo fe hian a pawm ta nawlh mai le! Ni, Sailo lal nula tan chuan chu hun aia nuam chu a awm kher a ngem le!
" Eh....Awh...I kal ang hmiang!" Thanpuia chuan an ti a. A lung han su dup dup ri te chu he Sailo nula hian a hriat a hlau a ni mahna! Dimtea nghatin an vei nuih sak a, chu tlangval chu lasi te thlir rawn pian thiam zet a ni si! Saipuii tan lah chuan a rawn nui sak hmelte kha a hlu asin! Thinlung pahnihte inhnuh hnaih a dawn lungruk inhriat tawn sak ni meuh zawng, a aia ni duhawm hi a awm tawh kher lovang le! A mawi tawka inmelh leh zauh chuan kal an han rem ta!
Chu tlaini tla tur han sen raih mai te, sava riahbuk zawng han ri laih laihte chuan chung lungdawha leng velte thinlung an hriat sak nimai hian a lang a. Chu ni chu nghilh ni nei lo tur an awm ta! Saipuii leh Ṭhuami chu an nui dun leh har har ṭhin a, Thanpuia lah sawi tur a hre lo ngang mai! An bulah chuan a ṭhawmmawl rinawm din ve tlut mai chu a ni.
Zan hun a lo nih meuh chuan hlim takin zai an vawr leh ta, chhawrthlapui pawh chu a rawn eng no nghial mai a, arsi te pawh chuan mawi an rawn chhual leh ṭan ta! Lal pitar thih kuma an bawh ram an neih leh kum hian vawihnih lai rallu lam an nei a. Kut pui hmang lo mahse an thin a dam em em mai chu a ni. Serzawl Lal Lalbula lah a hlim em em mai si! Tlai lama a fanu leh a mihrang inzui kha a hmu ve reng a, a kiai suk ngawt chauh kha a ni. Thanpuia lakah hi chuan nem tur a ni reng a, a upa ten a ni lo zawng a a rilru an kuai her a nih ngawt loh chuan.... ! Lal inah chuan Chawntui ho ten inremna sa ui tan hun tur an sawi ho laih laih mai a ni. Chawntui lam hian a ni ruat turin thuhnuairawlh takin an rawn ti kha a ni si! Lusei fate zawng inrem tlan hi an tan a ṭha a ni, hnam tlemte an ni a, chuta kara an lo indo ve leh chuan Pawih ral lian leh Kawrvai rawn pawng in an chimral mai a hlauhawm si!
Chhawrthlapui eng zam raih a thlir vang vang hnu chuan Thanpuia pawh Zawlbuk bawhbel a bawh liam ve leh ta! Chu ni an hman liam meuh chuan chau ve raih hian a inhre hial a, Bukbawnga ahlim nasa mai si, an ṭin har ta phian kha a ni. Zawlbuka tlangval ho pawh an lo la ri laih laih a, an rallu lam chu an kham lo mah a ni. An nunah zawng awmni khama hunpui hman hi an thlahlel hle mai si! Zan a rei fe tawh a, val upa chuan a aw an thian a, ṭawng zai rel tawh lovin an ngawi tlang ta! Aimawia erawh a la rawn mu ve lo, Thanpuian nuthlawi Luaii nen lungdawh lam an pan kha a hmu a, chu chu a la rawn kir leh ta pek lo a niang! Ani hi zawng a hun te a rah ṭhin hi a ni si a. Thanpuia chuan lal fanu Saipuii chu an ngaihtuah let a, a thusawi...
" Thana, i hman zante hi chuan rawn leng lut ṭhin rawh aw!" awmze nei fe a melh pah a a tih laite chu an ngaihtuah a. Mihrang pawh mut hmunah a kiai suk thei mai! Kar lovah a muhil ta!
Tlang thengthaw nuam takah hian a Silai nen lungpui rem tak chungah hian a lo ṭhu a, chutah le, aw mawi tliang taka zai rat rat thawm a hre ta! Duhlian ṭawng ni hian a hre lova, mahse a hla thu awmzia chu a hre rei ruai a, hetiang hi ni mai hian a hria a,
" I zunleng zamin ka ṭang a vuan,
Min nghilh lovin thinlaiah min vei la,
Tawn loh kar ni tuar ka thiam mahna!"
Chu rawl chu a hre tawh ngat mai! An hawi kual a, tumah reng a hmu si lo! A hawi ruai ruai mai chu a ni, hmana Sazuk chunga chuang nula rim kha a nam chem chem a. Chutah a bengah chuan " Lungmawi kha!" tih ri a hre ta!
A harh ta hlawl mai a, an hawi kual a kha nula rim kha a hre leh tlat, a hnar a len vat vat nghe nghe a. Kawl a lo eng ṭan ta, a tho zui ta a, an inlam chu a pan vang vang a. A pa Thanchhinga chu dawhthlengah lo ṭhu in a ma silai leh Thanpuia silai chu a lo hrufai surh surh a.Thana rawn pen lut chu hmu in,
" Kha i lo va haw hma ve, eng ti zia nge ni!" a lo ti var a, a fapa chu ngun lehzualin an thlek a, eng emaw vei nei hian a hria a ni. A taksa te lah chu mihrang chhinchhiahna ser a lang ve nual tawh si! Tunah zawng pasalṭha tia chhiar theih a ni ve ta! Chutah le, Thanpuia chuan a pa bulah chuan Varhva lui kam a thil theihnghilh a neih thu leh puk pakhat chhunga ṭhi leh dar a hmuh thute chu sawi sap hian a sawi ta a! A pa chuan uluk fe chuan a fapa chu an melh a,
" Kam tam loh hi a ṭha, ṭhi leh dar zawng buaina thlentu ni mai hian ka hria a, i pu pawn a neih nual saw.... i duh leh zuk kal ta la, mahse mahni chauh chuan a va khawhar thlak awm ve le!?" a ti a.
" Tun ṭum chu mahni a ṭuan ka duhzawk mah e, thlam ber i lo zawh tawh chuan Buhpui tuh hma hun a tlem tawh hle si a!" a pa pawh melh tawh lem lo chuan a ti a.
" E..lungkham tur a awm lo, Buhpui lah hei i nu nen pawh kan tuh thei a, thlai chi lah a mut fur tawh a, zuk kal tawh...zuk kal tawh..!" Thanchhinga chuan an ti a.
Zamani zing tuichawi lo haw chu Thanpuia chuan a lo chhuah a, an pafa a melh chung chuan,
" Eng thu nge in lo rel leh pafa a? Thana ramvah i tum e lo? I lo thleng deuh chiah lah ni! Mipa ho lah hi aw...!" vin bak hlar chuan an ti zui zat a. Nu ho tih dan a ni reng a ni.
Thanpuia chu a insiam ta zung zung a, zanhnih riak faisa a pai nghe nghe a, tukṭhuan hma taka barin Chhirbi zau leh varhva mual fang turin a liam ta! A kal chak hle mai a, chaw chhun bar a hun meuh chuan Chawntui khua te an dahṭhatna hmun kha a thleng ta! Chutah le....lungpui chungah chuan in zo fe a per kai thauh thauhin Pasalṭha Chhunthangan a rawn kahna hmun kha a thleng ta! Chulai hmunah chuan am ṭhu chawl a, vaibel an ṭan kai ta a. Lasi nula hmel ṭha tak rim kha a rawn nam leh ta chem chem mai le...! Thanpuia pawh a khi sak a, rei lote a ṭhut hnu chuan puk lam pan chuan a chhuk a, kawi hruiah chuan a uai thla ta! Inzo fe chuan puk chhungah chuan a inperh lut ta zat a, puk chhung an lut chiah chu le.....
( chhunzawm tur)
A van ngaihnawm eeeeee
ReplyDelete