LUNGRENG NGÂW..S-2..(9)
LUNGRENG NGÂW.....S-2.....9....
(PASALṬHA THANPUIA)
( M.Lusei Palian)
........... ........ .............
Khaw ralmuan nana thingserh sat ngam zam ngai lo Lusei tlangval chu an han ding ṭhap mai a. Pasalṭha Zalianan thu a han sawi dawn lai tak chuan kawtchhuahah hlado han chham vang vang thawm an hre ta a....! Thing khawn bula ding reng lal fanu thin a dek ta zar mai! Kha rawl kha, kha tak kha tu rawl nge a nih a hai mawlh lo, nidang ang chu ni se,mawi hawih dawn lovin kawtchhuah a pan ve ngat ang maw le! Hlado fan raih mai kawtchhuah lam a miten an han chham zawh chuan Pasalṭha Zaliana chuan,
" Kan hriat tawh angin kan chhak pawih ral te chuan kan Lusei lal te an rawn nek reng a, tunah tak phei chuan Khawng khua te run leh tawhin Herhzawl leh Khangzawl te pawh an lo run tawh bawk a, hetia kan lo awm mai mai chuan kan unau lusei faten an kut an tuar reng dawn a, tin, tun dinhmunah phei chuan Chawntui leh kan khua hi an bitum leh tur kan ni a.Pawih chhipa sam zial ho hi ṭhuang thum in an rawn thawk a, Run rala khawdang ten an rawn fin ve leh a, Kangzawl pasalṭha Thanglura leh a hote hian Hrangmuan ( Hauzasel tia an hriat lar) a leh a hote hi an hual bet ve mek thung a, puitu an ngai hle a ni. Kan ram chhungah ngei hian an duh duha an chetlak dan hi kuangkuahin kan lo thlir mai dawn em ni? Ram chhan vanga nun hlan huam kan ni ṭhin a, kan ni reng ang. He kan bawh ram min rawn chuhpui a, min rawn do tu te hi kan chhang let ngam dawn em? Tunah pawh Lusei khua tam tak rawn run tumin an inhawr khawm leh mek a, an ni ho lo dang a, an buzawl thleng rawka um ngam tur val te kan chetchhuah a hun ta! Tu nge ka rual hian kan Lusei pui dotu leh an lu latute um let a do ve dawn, kan bawh ram tan hian nun kan hlan ngam dawn lo'm ni, ti ru le thingserh sat valrualte kan ram tan i pen chhuak ang u aw!" pawr zet chuan an ti a, thu a thiam bawk a, valrualte lairil a fan ngaih mai!
Tlangval rualte chuan haw haw chungin an lo chhawn let nghal a. An ri hluah hluah mai a. Pasalṭha Zaliana chuan rawn zawm lehin,
" Tlangval huaisen te u, kan za hian pawih ral do tur hian kal kan duh vek ngei ang, amah erawh chu khua lo venghim tur hian mi eng emaw zat kan awm a ngai si a. Chuvangin a kal tur hi Pasalṭha Selzaman han thlang teh se...!" A ti ta mauh mai a.
Chutah Pasalṭha Selzama lam chu an hawi ta ṭhup mai a, thu tam pawh a sawi ve tawh lo, tlangval lamah chuan an chhuk a, tlangval ho chu ding leh veiah a nem sawn zel a. A rawn thliar hrang a ni ber a, eng mah lah a la sawi lo.A khawi lam chu nge raldo tura kal dawn a, khawi lam nge khua lo venghim dawn zawk tih chu tuman an la hre bik hauh lo! A veilam pang zawk a mi chu an tlem hle a, sawmhnih vel lek an ni. Chutah le, pasalṭha Selzama chuan,
" Ka veilam a mi zawng hi raldo turin an kal anga, heng tlangval bakah hian pasalṭha te nen, tin, tlangval dang pathum in min rawn belh bawk ang, tunah va haw ta ula, zanriak fai a tam thei ang nen in lo kalkhawm leh ang a, chaw fak hun chuan chhuah kan tum dawn nia!" hmel a zamna hmuh tur awm hauh lo chuan an ti a. Tin, Thanpuia te ramchhuak an lo thleng tih an hlado chham aṭang khan a hre tawh mai reng a, rawlrala chetnaah a thal nena aṭangkai zia kha a hrechiang em a, hruai ve ngei a tum a ni.
A veilam a mi te chu an han enchiang a, tlangval ah pawh huaisen deuh tak leh Silai ken tur nei ṭhah te an ni a.Chutih rual chuan an khuaah hian Silai fung hi Chawntui lamta an man nen sawmnga ṭha lam mah an kawl a, ṭul thuta hman theih an nei nual a ni. Pasalṭha meuhin a kal tur an thlang chu a ni a, vui vai duh leh ngam an awm lo, tin, heng hunah hian pasalṭha te rolum dan hi an zah thiam ṭhin a, sel ngam hi an awm ngai lo a ni. Chutah tlangval rualte chu an kal darh ta sang sang a.
.......... ........... .............
Ralven buk an han thlen chuan Zamkunga leh a naute ho chuan boruak chu an hre ve thuai a, pawih ral do a kal ve ngei pawh an tum ruh nghal hle a. Kawtchhuah aṭanga khaw chhung an han thlir chuan a reh ruai mai a, Naupang tak ngial hmuh tur pawh an vang hle a, Lal mual lamah vek an awm tih an hrethiam mai reng a. Buh phona chung zawn vela Sanghar vun phe hlap hlap te, vawk nguk hruih hruih ri te leh ar tui zo hlim dawk daw lak thawm te chu an hriat chhun a ni mai a. Rei lo deuh an han chawlh hnu chuan Zamkunga chuan,
" Thana, hlado han chham teh le...!" a ti ta a.
Thana chuan lungdawh a ding a, silai van lam lek chung chuan,
" Kei chu e, ka hmehtet e, sangho var ram ṭuan e,
Ramṭuan ka lungsihnim hloh ve....!"
An ti vang vang a, Silai chu a vanvawr zawng chuan an hmet puak ta dur a. Chutah Aimawia chuan Sazuk hlado ngei mai chu a chham ve leh ta vang vang a, Silai van lam hawiin ankap puak zui ve nghal a. Chutah naupang sa lu zawn tum chu rang fe hian an rawn intlansiak ta hlawm a, kawtchhuah an rawn thlen chuan a khu chuai chuai thei hial a. Sazuk ki mawi tak te, Sanghal ngho tle varte chu an thlir in an chul sek mai a, chutah Salu an han zawn ta a. Zamkunga chuan Pasalṭha Thanchhinga te Inah innghah phawt tur a tih avangin Thanchhinga te in lam chu an pan ta a, naupang ho an hlim bawk a, an ri phei laih laih mai a.
An khaw dinhmun an hria a, rei chawl lovin kal an siam zui ve ta nghal a, Thanpuia te inlam pan chuan an phur rit tak nen chuan an in awi phei ta thliah thliah a. Naupang salu zawn an thleng phei tawh a, an lo ri nak nak hlawm a. Thanpuia pa chu inah a lo awm bik hauh lova, Lal mual lamah alo awm ve daih chu niin! Zamkunga chuan hma an hruai a, inchhung lamah chuan hlim takin an lut ta a.Zamani, Thanpuia nu chuan alo lawm thiam hle a. An luh fel chiah chuan Thanchhinga pawh a rawn thleng chawp chilh ve nghal bawk a. Chutah khaw boruak leh Chawntui palai rawn kal thu te, pawih ral do tura tlangval rual an kal tur thu te thleng chuan an sawi ta a. Thanpuia te ṭhian ho chu an inmelh ralh hlawm a, chutah A pa Thanchhinga chuan pawih ral do tur tlangvalte an thlan fel tawh thu leh chawfak huna an chhuah tawh tur thu te an sawi zui nghal zat mai chu... Aimawia te ho chuan an lo ramchhuak ta chu pawi an ti hnuhnawh hle a! Han tihngaihna tak a awm tawh si lo a ni. Thanpuia chuan a vahrit hawn chu mite hmuh hlau tak in a thuk ru chu a ni a, a thukru rei thei ngut a nge maw!?
Zamkunga chuan salu zawn naupang ho chu sarep an sem tliar tliar a, he thil hi pasalṭha thilphal te nunzia a ni reng a ni. Chumi hnu chuan an sa te chu an han insem tlang ta a, tin, Lal sa tur pawh an han dah hrang thlap a, chutichung pawh chuan ṭhahnem tak chuan an la insem tlang a ni. Chutah Zamani chuan Lal sachhiah tur chu an chawi a, kalpui a tum ta a. Chutah le, Thanpuia chuan a nu chu a ruk deuh chuan an zui a, an in piah deuhah chuan a va umpha a, A vahrit la nung ngei chu a nu chu an pe a,
" Ka nu, Saipuii khan min han chah a, hei hi i lo pe tel mai a niang chu..!" Inthlahrun hmel tak chuan an ti a.
Zamani chuan a fapa chu phawk fe hian an melh a, chutah, " Eh....hetiangte an inchah ngai rawk rawk em ni...! In va timak ve le, Thana ka pek chi a ni ngut dawn em ni!"mak tih hmel fe chuan an ti a. A awta awm fel thlap a la ni zui vei nen, makti fe chuan an ar khai lawp a. Eng dang sawi ta lem lo chuan a keng tel ve ta a. Muangchang lo chuan Lal in lam chu a pan ta zel a. Lal mualah chuan tlangval ho an lo awm lova, Lal sumhmunah chuan an ding dat a, chutah luh chu an dil zui ta a. Lal in chhungah chuan khawnbawl ho an lo awm ṭhap mai a, tap lama Lalnu awmna lam chu a pan ta a. Chutih lai chuan Lalbula chuan,
" Zaman, eng thil nge ni ta? E khai.... kha eng sa te nge ni!?" Tih pah chuan Zamani chu a lo melh a.
" Hawh awi....ni e, hei Thana ten Sanghal leh sakhi te an rawn kap a, hei in sa tur ka rawn dah a nia, khawnge Saii hi a awm le!?" An ti zui zat a.
" Eh....kha a tam hle mai si a,in zarah hian kan rap pawh a awl hman meuh lova, kan lawm ṭhin takzet a ni, Saii nu kha tuibar al te lo hmuam tir teh...! " tih pah chuan Khawnbawl te ṭhutna lam chu a pan san ta a.
Lalnu leh Saipuii nu an inbiak lai chuan Saipuii pawh a rawn lang nghal a. Zamani aw an hria a, Thanpuia hming a hriat khan a lo hnim raih a, Kawmchar lama a awm chu rang deuhin a rawn lut nghal a ni. Zamani chuan Saipuii chu an melh a,
" Saii, in ar chhiar bulah sawn i thil tur ka dah a nia aw...Hei, inlamah tihtur ka nei nual si a, ka hawng leh mai tawh ange!" Lalnu melh leh zawk pah chuan an ti a, a chhuak zui ta nghal a.
Zamani chhuah hnu chuan Lalnu chuan a fanu chu an melh a, " Eng thil chu ni maw? Eng thil nge i lo dil ngawt pek ṭhin ni?" An ti a . Saipuii lah chuan a nu thusawi pawh chu bengkhawn lem lovin archhiar lam chu a pan nghal vat a. Chutah le...! A thil va hmuh chuan a thinlung ava tihlim ngai em! Vahrit pachal chu arawt ah alo awm reng mai chu niin,tu rawn hawn nge tih lah chu a hrechiang nasa mai si a. Hlimna leh lawmna chuan a tuam mup mup a ni ber mai! He thil avang hian Thanpuia chuan a ngaihthah hauh lo a ni tih a hre thiam ta em em mai a. Saipuii hi piangnawn leh dawn pawh ni se Lal fanu a pian chu a duh tawh hauh lovang le, lal fanu nih hi hrehawm a ti ṭhin hle mai si a. Nula tan zawng a hrehawm em ṭhin reng a ni.
Chu vahrit chu an chawi kang vel a, a nun chu a hlim hle mai, inchhungah chuan a keng lut ta nge nge a. A nu chuan a lo en kal mai a, a hrethiam lo hle nghe nghe a. A ni Saipuii lah chuan eng mah a sawi ṭha duh der si lo! Arbawm a la a, arbawmah chuan vahrit chu dim leh duat takin a dah ta a.
......... ........... ...........
Sarep vel chu Thanchhinga chuan an buaipui a,Thanpuia pawh chuan a lo pui thuai a. Zamkunga te ho chuan inlam an pan san tawh a, an buai pafa hle a, chutah Thanpuia chuan,
" Ka pa Sanghal sarep kha min han fun sak teh, Pu Khuanga te nupa ka va pe ve a nge, an nupa kham khawp tur kha a ni mai!" A ti chhuak ta phawng mai a.
Thanchhinga chu an ngawi hlek a, a fapa rilru chu mak a ti a, chutih rual chuan a ti lawm hle thung a, a rilru chuan sa ei khat deuh tur a dap kual ve nghal a. Thanpuia chu melh pah chuan,
" Kha, tuium bula hnah kha min han pe la, i pu Khuanga te chu va pe ve mawlh teh, tin,Thluaii ( Thluaii hi hmeithai a ni) te kha i rawn pe ve nghal dawn nia. Ramchhuah nikhuaa hlawhtlin chang hian kan zar hi a tam thei ang midangte zo tir tum tur, chu chu khuanu hian a hre kar a, malsawm tlakah a ngai ṭhin! Khuanu malsawmna a nih ber chu...!" A fapa bulah chuan an ti a.
Chutia an buai lai chuan Pasalṭha Selzama a rawn lut ta hlawl mai a, Lal in aṭanga rawn chhuak chiah a ni. Thanpuia te pafa sarep buaipui chu an thlir a, chutah,
" Thana, in rawn hlawhtling hma a, a lawmawm e, hei khaw dinhmun chu i pa ka aṭang in i hriat tawh ka ring a.( aw an thian ṭha leh a) Nang pawh pawih ral um turin insiam ve nghal la, i ṭhiante pawh insiam tura hrilh turin tlangval ka tir tawh e..!" An pafa a melh ran chung chuan an ti a, chutah tap bulah chuan a ṭhu ve nghal a.
Thanchhinga chuan sarep chu hmun hnih ah chuan alo fun ṭha mawlh mawlh a, rawn hawi chhuak in, " Eh....A kal tur kha i thlang fel tawh emaw tia, tlangval dang te hian an huat phah reu reu a nge!" An ti zui ve a.
A ni reng lah taka, pawih ral do tura kal hi tlangvalte hian an chak sakhai hlawm a, a kal tur pawh an thlang chhuak hial a, an thlan laia awm ve lo Thanpuia te ṭhian ho an kal ve leh si chuan mi sawi an kai ang tih a hlau ru ve hle a ni.
Thanchhinga rilru tur chu Selzama chuan a hre thiam kher mai, mahse Thanpuia hi a hrechiang tawh a, a bula rammu ve ngei turin a duh a ni. Chuvang tak chuan a ṭhiante pawh kep ranin tlangval rual ho bulah pawh khan alo sawi lawk reng tawh a ni. Vaibel han pak talh talh pah chuan,
"Huat phah lah love, lo ngai hawtu an awm leh barah khawn a ngai lo, tin, hlado an chham thawm ka hriat khan ka lo chhiar tel diam tawh reng asin, Salu kan lawm hman rih dawn lo a nih hi maw... khawnge kei pawh ka va insiam a nge, faisa kha atam thei ang kha ah ni se, kan chin tur sawi lawk a har a nia. Thana sarep te pawh kha ip puar lawngin han ak tel la...( a nui ṭha a) chawfak hun chuan chhuah hman tur a nih kha....!" Tih pah chuan a tho ta vut a, a ṭin ve ta a.
Thanchhinga chuan a fapa lam chu en in a sarep fun chu an dah a,
" Kha le, va pe tawh. Mipa tan insiam vak angai ngai lo, lo haw leh thuai la..!" a ti a.
Thanpuia pawh a tho nalh a, tuikhur kawnga Pu Khuanga te inlam chu a pan ta vang vang a, Pi Thluaii te in nen pawh a inhnaih viau nghe nghe a. Pu Khuanga te in a thlen chuan an nupa chuan sumhmunah an lo ṭhu a, Thanpuia an hmuh chuan an hlim hle a,
" Ka pu hei sanghal ka kap ve a, hei hi lo tem ve teh u...!" tihpah chuan Sanghal sa hnahthiala fun chu an nupa bulah chuan an dah a.
" E heu leh....kan naute, i lo tlangval ta tak tak a nih hi, i zar hi kan va zo nasa ṭhin em! ( Pu khuanga chuan a aw an thian a, a hnuk a ulh lek lek a ni) Thana, khuanun mal a sawm mawlh ang che...!" A ti chhuak thei hram a.
Pu Khuanga nupui pawh chuan tuibur zu pah chuan,
" Thante, kan va lawm ṭhin teh lul ve le.... Keini tehlul hi min thlahthlam ngai tak si lova, Khuanun mal a sawm mawlh mawlh che hian ka ring...!" A rawn ti chhuak ve leh a.
Thanpuia chuan, " Ka pu, ka hmanhmawh deuh va, ka kal leh phawt a nge!" Tih pah chuan a kalsan ta a.
Pu Khuanga chu inah chuan a lut a, a phun sap sap a, a nupui pawh chuan a thusawi chu a hre pha meuh lo. A ni hi Tlangval huaisen tak a ni ṭhin a, pasalṭha sakap thei tak Lasi zawl a ni. Mahse a zawlnu in duh a thlan tir a, hringmi nupuia neih athlang ta a, mahse fa reng reng an nei thei ta lova. Nupui a neih hnu phei chuan khawdangah an pem ta a, sa a kap ngai tawh lova, a ramchhuak ngai ta lo hial a ni. Pu Khuanga chuan a zawlnu ṭhin kha an kova, he nau Thanpuia hi venghim a malsawm turin a dilsak ta hial a ni.A zawlnu pawh chuan chu a ṭawngkam chu alo ngaithla ngun hle a ni.
Thanpuia chuan Pi Thluaii inlam chu an pan leh a, a thingphur a lo haw chiah mai bawk a, Thanchhinga fapa tlangval lianpui maiin sa a rawn pe chu Thluaii fate chuan mak an lo ti hle mai! An ni sa ei ngai ta lo chu an va hlimin an va lawm tehlul em! Pi Thluaii chuan tu vak hian an ngaihsak hian a hre ṭhin lova, mahse hetia lo hrerengtu an awm tih a hriat chuan a mit chu a khap per ta sak sak mai le. Lawmthu inhrilh mawlh mawlhin an inkalsan thei ta hram a ni. Thanpuia hian hmu ve fovin a fate pawh hi mi tirhkah lutuk turah leh hmuhsit turah alo chhansak ve fo tawh ṭhin a. Chung thu a faten Thluaii an hrilh meuh chuan a hnuk chu a ulh ṭeuh mai reng a ni.
Thanpuia haw lam chu Aimawia chuan a lo hmu a, a lo insiam peih at tawh mai a,Silai a pu a, iptepui puar lahin a ak a, an inzui haw ve ta nghal a. Thanpuia te in an thlen chuan Pazawna pawh inti thupui tawk hian an lo ṭhu ngei a. An Lalpa Lalbula tih dan ang chuan aw thian pah chuan an lo tei kual vel a, an hawi kual vel lur lur a, a vaibel te chu lal tihdan chuan an pet kual vel a, amah lah chu a nui duh der mai si lova, Thanchhinga pawh chu a nui ve suk hial a. Pazawna leh Aimawia hi Pasalṭha Selzama khan tlangval ho a lo hrilh tir diam tawh a, chuvanga inpeih hma chu a ni. Chutia an awmkhawm ṭhap lai chuan Val upa Thanṭhuama alo lut a, chung tlangval ho chu an fuih mawlh mawlh a. Thanpuia ipte puiah chuan thirzum lian lo tak, thalfang hmawra vuah tur chu a dah ta a. Thanpuia patea hian thirdengpa alo chher tir a ni, a ring tawk hle tawh bawk a, duh thalin hmelma ho lakah chuan han che vel se a duh a, amah pawh chuan a chevel chu a hmu chak phian a, mahse thui tak kal thei chi a ni ve tawh si lo! A thinlung chuan a chak ve hle reng a ni.
Thanpuia pawh a inpeih ve ta at a, Thanchhinga chuan a fapa leh a ṭhiante chu thu ṭha tinreng leh rawlrala chet dan tur te,an hruaitu Pasalṭha te thu zawm tlat tur te,tlawmngai taka awm tur te in an chah a.Thanchhinga chuan a fapa hnenah chuan a pa Selzama kianga awm zel turin a chah a, a mah pawh chuan va thlah ve chu a tum a. Lal mual lam an pan ta a, tlangval pawih do tur te chu an lo awm reng tawh a, chung ho chu an va zawm ve ta nghal a.
Hemi ṭum hian pasalṭha ho pawh kal vek an chak hle a, Pasalṭha Hualroa pawh a tei thuak thuak thei tawh a, kal ve a chak phian mai a, mahse khaw venhim a ngai bawk si. Tin, khaw dang tam tak nen anni dawn a, Lusei leh lusei kar a ni lova, Lusei Lal te ṭanrual ve lai tak a ni bawk nen, raldo a kal te hi an ṭhahnem hle in an ring a ni.
Lal mual sir aṭang chuan Thangi chuan tlangval rual pawih do tur chu an thlir a, Thanpuia a hmu tel ve ta tlat mai! Nghing lawih hian a inhre nghe nghe a, ava vanduai ang tih a hlau hle mai a, han dan mi a ni der si lo, hrehawm a lo ti hle mai a! Chutah Aimawia te pawh an hmu ve leh a, tlem chuan a thla muang ve deuh a, hman zana Aimawian i lawmpa turte kan lo leng a nia a han tihte a ngaihtuah chhuak a, tak tak ni se a ti em em a ni.
Lal leh upate chu Lal in aṭang chuan an rawn chhuak ta a, Pasalṭha Selzama leh Bukbawnga chu an hruaitu tur te an ni a, Lal leh upate bulah chuan an lo ding ve nghal zat a, chutah Serzawl Lal Lalbula chuan tlangval ho en chuan aw an thian te te a,
" Aw le, Lusei tlangval huaisen te u, kan hmelma pawih ho chungah hian zah kan ngai rei ta viau a, kan pu te aṭang pawhin ram bawh thu hlaah thlang kan thlak phah ta zel a. Chuti a nih tawh a hnu, hetia kan thang tla tawh chung pawh a, Lusei min rawn do ta sek mai hi ka lai ana takzet tawh a ni,ka Sailo Lal pui te pawh an lai ana ve vekin ka ring a. Chuvangin han dim hauh lo ula,( An hawi kual leh lur lur a) Huaisen takin han che ula, dam takin lokir leh vek ang che u, in vahsan lak te hi lungkham hauh suh ang che u, a ṭul chen chen han thang ula, in hruaitu pasalṭhate zai ngai ula, a ṭul leh Run lui chhak ratah pawh han nawr tawm hreh hauh suh ang che u." An ti a, tlangval rual chu an haw haw hluah hluah mai a.
Chutih lai chuan Saipuii chu Vahrit pawm chung chuan luhkapuiah a rawn chhuak ve ta a. Lawm hmel leh duh hmel tak hian Thanpuia chu a thlir vawng vawng a. Aimawia chuan alo hmu hmasa kher bawk a, Pazawna an nghawk zauh a, an mitmei ralh a, chutah le Vahrit thlenna chu an hrechiang ta hle mai! Thanpuia chuan Lal luhkapui lam a lo en ve hauh lova, Lal muala Thangi kal liam tur chu alo thlir daih a, chutah na fe hian Pazawna chuan a rawn nghawk a....
" Vahrit khi....vahrit!" Tih pah chuan Luhkapui lam chu an mitmei a.
Thanpuian a han thlir chhoh nak chuan Saipuii chuan Vahrit pawm chungin a lo thlir reng chu niin, sawi mai tur pawh a hre ta hauh lo. Lal fanu khan a chah a, a hawn sak ve mai kha a ni! Aimawia leh Pazawna chuan an lo nuih sak a, chung te hlei hlei chuan a ti thinrim, Saipuii hi an dem dawn tlat! A pa Zamkunga lah chuan a dem fiam fo bawk si!
A kut chi lo hawi vel mai mai a!
Chutah Pasalṭha Selzama chu a rawn ṭawngchhuak ve leh ta a,
" Aw le, tlangvalte u, Chawntui lam kan pan hmasa phawt anga, Kan Lal duhthusam ang ngeiin chet kan han la dawn nia. ( Hawi kual pah chuan) Ti r'u le....!" Tih pah chuan a rawn chhuk thla a, tlangval rualte chuan kal an han siam ta a. Chawntui lam pan chuan an liam ta nguah nguah mai a.
Chung tlangvalte chuan an lawmnute thinlung an kal tel pui ta vuah vuah mai chu a ni. Serzawl khua chu a ngui ve nghuai a tih theih hial awm e. Rammu, rawlrala chetna, ramchhuah ni khua te hi an ngaih varung ṭhawnte, an lawmnute thinlaiah an lo cham reng ṭhin a. An va thang zat te, a ni leh zan te hi an lo chhinchhiah kiau ṭhin reng a ni.
(PASALṬHA THANPUIA)
( M.Lusei Palian)
........... ........ .............
Khaw ralmuan nana thingserh sat ngam zam ngai lo Lusei tlangval chu an han ding ṭhap mai a. Pasalṭha Zalianan thu a han sawi dawn lai tak chuan kawtchhuahah hlado han chham vang vang thawm an hre ta a....! Thing khawn bula ding reng lal fanu thin a dek ta zar mai! Kha rawl kha, kha tak kha tu rawl nge a nih a hai mawlh lo, nidang ang chu ni se,mawi hawih dawn lovin kawtchhuah a pan ve ngat ang maw le! Hlado fan raih mai kawtchhuah lam a miten an han chham zawh chuan Pasalṭha Zaliana chuan,
" Kan hriat tawh angin kan chhak pawih ral te chuan kan Lusei lal te an rawn nek reng a, tunah tak phei chuan Khawng khua te run leh tawhin Herhzawl leh Khangzawl te pawh an lo run tawh bawk a, hetia kan lo awm mai mai chuan kan unau lusei faten an kut an tuar reng dawn a, tin, tun dinhmunah phei chuan Chawntui leh kan khua hi an bitum leh tur kan ni a.Pawih chhipa sam zial ho hi ṭhuang thum in an rawn thawk a, Run rala khawdang ten an rawn fin ve leh a, Kangzawl pasalṭha Thanglura leh a hote hian Hrangmuan ( Hauzasel tia an hriat lar) a leh a hote hi an hual bet ve mek thung a, puitu an ngai hle a ni. Kan ram chhungah ngei hian an duh duha an chetlak dan hi kuangkuahin kan lo thlir mai dawn em ni? Ram chhan vanga nun hlan huam kan ni ṭhin a, kan ni reng ang. He kan bawh ram min rawn chuhpui a, min rawn do tu te hi kan chhang let ngam dawn em? Tunah pawh Lusei khua tam tak rawn run tumin an inhawr khawm leh mek a, an ni ho lo dang a, an buzawl thleng rawka um ngam tur val te kan chetchhuah a hun ta! Tu nge ka rual hian kan Lusei pui dotu leh an lu latute um let a do ve dawn, kan bawh ram tan hian nun kan hlan ngam dawn lo'm ni, ti ru le thingserh sat valrualte kan ram tan i pen chhuak ang u aw!" pawr zet chuan an ti a, thu a thiam bawk a, valrualte lairil a fan ngaih mai!
Tlangval rualte chuan haw haw chungin an lo chhawn let nghal a. An ri hluah hluah mai a. Pasalṭha Zaliana chuan rawn zawm lehin,
" Tlangval huaisen te u, kan za hian pawih ral do tur hian kal kan duh vek ngei ang, amah erawh chu khua lo venghim tur hian mi eng emaw zat kan awm a ngai si a. Chuvangin a kal tur hi Pasalṭha Selzaman han thlang teh se...!" A ti ta mauh mai a.
Chutah Pasalṭha Selzama lam chu an hawi ta ṭhup mai a, thu tam pawh a sawi ve tawh lo, tlangval lamah chuan an chhuk a, tlangval ho chu ding leh veiah a nem sawn zel a. A rawn thliar hrang a ni ber a, eng mah lah a la sawi lo.A khawi lam chu nge raldo tura kal dawn a, khawi lam nge khua lo venghim dawn zawk tih chu tuman an la hre bik hauh lo! A veilam pang zawk a mi chu an tlem hle a, sawmhnih vel lek an ni. Chutah le, pasalṭha Selzama chuan,
" Ka veilam a mi zawng hi raldo turin an kal anga, heng tlangval bakah hian pasalṭha te nen, tin, tlangval dang pathum in min rawn belh bawk ang, tunah va haw ta ula, zanriak fai a tam thei ang nen in lo kalkhawm leh ang a, chaw fak hun chuan chhuah kan tum dawn nia!" hmel a zamna hmuh tur awm hauh lo chuan an ti a. Tin, Thanpuia te ramchhuak an lo thleng tih an hlado chham aṭang khan a hre tawh mai reng a, rawlrala chetnaah a thal nena aṭangkai zia kha a hrechiang em a, hruai ve ngei a tum a ni.
A veilam a mi te chu an han enchiang a, tlangval ah pawh huaisen deuh tak leh Silai ken tur nei ṭhah te an ni a.Chutih rual chuan an khuaah hian Silai fung hi Chawntui lamta an man nen sawmnga ṭha lam mah an kawl a, ṭul thuta hman theih an nei nual a ni. Pasalṭha meuhin a kal tur an thlang chu a ni a, vui vai duh leh ngam an awm lo, tin, heng hunah hian pasalṭha te rolum dan hi an zah thiam ṭhin a, sel ngam hi an awm ngai lo a ni. Chutah tlangval rualte chu an kal darh ta sang sang a.
.......... ........... .............
Ralven buk an han thlen chuan Zamkunga leh a naute ho chuan boruak chu an hre ve thuai a, pawih ral do a kal ve ngei pawh an tum ruh nghal hle a. Kawtchhuah aṭanga khaw chhung an han thlir chuan a reh ruai mai a, Naupang tak ngial hmuh tur pawh an vang hle a, Lal mual lamah vek an awm tih an hrethiam mai reng a. Buh phona chung zawn vela Sanghar vun phe hlap hlap te, vawk nguk hruih hruih ri te leh ar tui zo hlim dawk daw lak thawm te chu an hriat chhun a ni mai a. Rei lo deuh an han chawlh hnu chuan Zamkunga chuan,
" Thana, hlado han chham teh le...!" a ti ta a.
Thana chuan lungdawh a ding a, silai van lam lek chung chuan,
" Kei chu e, ka hmehtet e, sangho var ram ṭuan e,
Ramṭuan ka lungsihnim hloh ve....!"
An ti vang vang a, Silai chu a vanvawr zawng chuan an hmet puak ta dur a. Chutah Aimawia chuan Sazuk hlado ngei mai chu a chham ve leh ta vang vang a, Silai van lam hawiin ankap puak zui ve nghal a. Chutah naupang sa lu zawn tum chu rang fe hian an rawn intlansiak ta hlawm a, kawtchhuah an rawn thlen chuan a khu chuai chuai thei hial a. Sazuk ki mawi tak te, Sanghal ngho tle varte chu an thlir in an chul sek mai a, chutah Salu an han zawn ta a. Zamkunga chuan Pasalṭha Thanchhinga te Inah innghah phawt tur a tih avangin Thanchhinga te in lam chu an pan ta a, naupang ho an hlim bawk a, an ri phei laih laih mai a.
An khaw dinhmun an hria a, rei chawl lovin kal an siam zui ve ta nghal a, Thanpuia te inlam pan chuan an phur rit tak nen chuan an in awi phei ta thliah thliah a. Naupang salu zawn an thleng phei tawh a, an lo ri nak nak hlawm a. Thanpuia pa chu inah a lo awm bik hauh lova, Lal mual lamah alo awm ve daih chu niin! Zamkunga chuan hma an hruai a, inchhung lamah chuan hlim takin an lut ta a.Zamani, Thanpuia nu chuan alo lawm thiam hle a. An luh fel chiah chuan Thanchhinga pawh a rawn thleng chawp chilh ve nghal bawk a. Chutah khaw boruak leh Chawntui palai rawn kal thu te, pawih ral do tura tlangval rual an kal tur thu te thleng chuan an sawi ta a. Thanpuia te ṭhian ho chu an inmelh ralh hlawm a, chutah A pa Thanchhinga chuan pawih ral do tur tlangvalte an thlan fel tawh thu leh chawfak huna an chhuah tawh tur thu te an sawi zui nghal zat mai chu... Aimawia te ho chuan an lo ramchhuak ta chu pawi an ti hnuhnawh hle a! Han tihngaihna tak a awm tawh si lo a ni. Thanpuia chuan a vahrit hawn chu mite hmuh hlau tak in a thuk ru chu a ni a, a thukru rei thei ngut a nge maw!?
Zamkunga chuan salu zawn naupang ho chu sarep an sem tliar tliar a, he thil hi pasalṭha thilphal te nunzia a ni reng a ni. Chumi hnu chuan an sa te chu an han insem tlang ta a, tin, Lal sa tur pawh an han dah hrang thlap a, chutichung pawh chuan ṭhahnem tak chuan an la insem tlang a ni. Chutah Zamani chuan Lal sachhiah tur chu an chawi a, kalpui a tum ta a. Chutah le, Thanpuia chuan a nu chu a ruk deuh chuan an zui a, an in piah deuhah chuan a va umpha a, A vahrit la nung ngei chu a nu chu an pe a,
" Ka nu, Saipuii khan min han chah a, hei hi i lo pe tel mai a niang chu..!" Inthlahrun hmel tak chuan an ti a.
Zamani chuan a fapa chu phawk fe hian an melh a, chutah, " Eh....hetiangte an inchah ngai rawk rawk em ni...! In va timak ve le, Thana ka pek chi a ni ngut dawn em ni!"mak tih hmel fe chuan an ti a. A awta awm fel thlap a la ni zui vei nen, makti fe chuan an ar khai lawp a. Eng dang sawi ta lem lo chuan a keng tel ve ta a. Muangchang lo chuan Lal in lam chu a pan ta zel a. Lal mualah chuan tlangval ho an lo awm lova, Lal sumhmunah chuan an ding dat a, chutah luh chu an dil zui ta a. Lal in chhungah chuan khawnbawl ho an lo awm ṭhap mai a, tap lama Lalnu awmna lam chu a pan ta a. Chutih lai chuan Lalbula chuan,
" Zaman, eng thil nge ni ta? E khai.... kha eng sa te nge ni!?" Tih pah chuan Zamani chu a lo melh a.
" Hawh awi....ni e, hei Thana ten Sanghal leh sakhi te an rawn kap a, hei in sa tur ka rawn dah a nia, khawnge Saii hi a awm le!?" An ti zui zat a.
" Eh....kha a tam hle mai si a,in zarah hian kan rap pawh a awl hman meuh lova, kan lawm ṭhin takzet a ni, Saii nu kha tuibar al te lo hmuam tir teh...! " tih pah chuan Khawnbawl te ṭhutna lam chu a pan san ta a.
Lalnu leh Saipuii nu an inbiak lai chuan Saipuii pawh a rawn lang nghal a. Zamani aw an hria a, Thanpuia hming a hriat khan a lo hnim raih a, Kawmchar lama a awm chu rang deuhin a rawn lut nghal a ni. Zamani chuan Saipuii chu an melh a,
" Saii, in ar chhiar bulah sawn i thil tur ka dah a nia aw...Hei, inlamah tihtur ka nei nual si a, ka hawng leh mai tawh ange!" Lalnu melh leh zawk pah chuan an ti a, a chhuak zui ta nghal a.
Zamani chhuah hnu chuan Lalnu chuan a fanu chu an melh a, " Eng thil chu ni maw? Eng thil nge i lo dil ngawt pek ṭhin ni?" An ti a . Saipuii lah chuan a nu thusawi pawh chu bengkhawn lem lovin archhiar lam chu a pan nghal vat a. Chutah le...! A thil va hmuh chuan a thinlung ava tihlim ngai em! Vahrit pachal chu arawt ah alo awm reng mai chu niin,tu rawn hawn nge tih lah chu a hrechiang nasa mai si a. Hlimna leh lawmna chuan a tuam mup mup a ni ber mai! He thil avang hian Thanpuia chuan a ngaihthah hauh lo a ni tih a hre thiam ta em em mai a. Saipuii hi piangnawn leh dawn pawh ni se Lal fanu a pian chu a duh tawh hauh lovang le, lal fanu nih hi hrehawm a ti ṭhin hle mai si a. Nula tan zawng a hrehawm em ṭhin reng a ni.
Chu vahrit chu an chawi kang vel a, a nun chu a hlim hle mai, inchhungah chuan a keng lut ta nge nge a. A nu chuan a lo en kal mai a, a hrethiam lo hle nghe nghe a. A ni Saipuii lah chuan eng mah a sawi ṭha duh der si lo! Arbawm a la a, arbawmah chuan vahrit chu dim leh duat takin a dah ta a.
......... ........... ...........
Sarep vel chu Thanchhinga chuan an buaipui a,Thanpuia pawh chuan a lo pui thuai a. Zamkunga te ho chuan inlam an pan san tawh a, an buai pafa hle a, chutah Thanpuia chuan,
" Ka pa Sanghal sarep kha min han fun sak teh, Pu Khuanga te nupa ka va pe ve a nge, an nupa kham khawp tur kha a ni mai!" A ti chhuak ta phawng mai a.
Thanchhinga chu an ngawi hlek a, a fapa rilru chu mak a ti a, chutih rual chuan a ti lawm hle thung a, a rilru chuan sa ei khat deuh tur a dap kual ve nghal a. Thanpuia chu melh pah chuan,
" Kha, tuium bula hnah kha min han pe la, i pu Khuanga te chu va pe ve mawlh teh, tin,Thluaii ( Thluaii hi hmeithai a ni) te kha i rawn pe ve nghal dawn nia. Ramchhuah nikhuaa hlawhtlin chang hian kan zar hi a tam thei ang midangte zo tir tum tur, chu chu khuanu hian a hre kar a, malsawm tlakah a ngai ṭhin! Khuanu malsawmna a nih ber chu...!" A fapa bulah chuan an ti a.
Chutia an buai lai chuan Pasalṭha Selzama a rawn lut ta hlawl mai a, Lal in aṭanga rawn chhuak chiah a ni. Thanpuia te pafa sarep buaipui chu an thlir a, chutah,
" Thana, in rawn hlawhtling hma a, a lawmawm e, hei khaw dinhmun chu i pa ka aṭang in i hriat tawh ka ring a.( aw an thian ṭha leh a) Nang pawh pawih ral um turin insiam ve nghal la, i ṭhiante pawh insiam tura hrilh turin tlangval ka tir tawh e..!" An pafa a melh ran chung chuan an ti a, chutah tap bulah chuan a ṭhu ve nghal a.
Thanchhinga chuan sarep chu hmun hnih ah chuan alo fun ṭha mawlh mawlh a, rawn hawi chhuak in, " Eh....A kal tur kha i thlang fel tawh emaw tia, tlangval dang te hian an huat phah reu reu a nge!" An ti zui ve a.
A ni reng lah taka, pawih ral do tura kal hi tlangvalte hian an chak sakhai hlawm a, a kal tur pawh an thlang chhuak hial a, an thlan laia awm ve lo Thanpuia te ṭhian ho an kal ve leh si chuan mi sawi an kai ang tih a hlau ru ve hle a ni.
Thanchhinga rilru tur chu Selzama chuan a hre thiam kher mai, mahse Thanpuia hi a hrechiang tawh a, a bula rammu ve ngei turin a duh a ni. Chuvang tak chuan a ṭhiante pawh kep ranin tlangval rual ho bulah pawh khan alo sawi lawk reng tawh a ni. Vaibel han pak talh talh pah chuan,
"Huat phah lah love, lo ngai hawtu an awm leh barah khawn a ngai lo, tin, hlado an chham thawm ka hriat khan ka lo chhiar tel diam tawh reng asin, Salu kan lawm hman rih dawn lo a nih hi maw... khawnge kei pawh ka va insiam a nge, faisa kha atam thei ang kha ah ni se, kan chin tur sawi lawk a har a nia. Thana sarep te pawh kha ip puar lawngin han ak tel la...( a nui ṭha a) chawfak hun chuan chhuah hman tur a nih kha....!" Tih pah chuan a tho ta vut a, a ṭin ve ta a.
Thanchhinga chuan a fapa lam chu en in a sarep fun chu an dah a,
" Kha le, va pe tawh. Mipa tan insiam vak angai ngai lo, lo haw leh thuai la..!" a ti a.
Thanpuia pawh a tho nalh a, tuikhur kawnga Pu Khuanga te inlam chu a pan ta vang vang a, Pi Thluaii te in nen pawh a inhnaih viau nghe nghe a. Pu Khuanga te in a thlen chuan an nupa chuan sumhmunah an lo ṭhu a, Thanpuia an hmuh chuan an hlim hle a,
" Ka pu hei sanghal ka kap ve a, hei hi lo tem ve teh u...!" tihpah chuan Sanghal sa hnahthiala fun chu an nupa bulah chuan an dah a.
" E heu leh....kan naute, i lo tlangval ta tak tak a nih hi, i zar hi kan va zo nasa ṭhin em! ( Pu khuanga chuan a aw an thian a, a hnuk a ulh lek lek a ni) Thana, khuanun mal a sawm mawlh ang che...!" A ti chhuak thei hram a.
Pu Khuanga nupui pawh chuan tuibur zu pah chuan,
" Thante, kan va lawm ṭhin teh lul ve le.... Keini tehlul hi min thlahthlam ngai tak si lova, Khuanun mal a sawm mawlh mawlh che hian ka ring...!" A rawn ti chhuak ve leh a.
Thanpuia chuan, " Ka pu, ka hmanhmawh deuh va, ka kal leh phawt a nge!" Tih pah chuan a kalsan ta a.
Pu Khuanga chu inah chuan a lut a, a phun sap sap a, a nupui pawh chuan a thusawi chu a hre pha meuh lo. A ni hi Tlangval huaisen tak a ni ṭhin a, pasalṭha sakap thei tak Lasi zawl a ni. Mahse a zawlnu in duh a thlan tir a, hringmi nupuia neih athlang ta a, mahse fa reng reng an nei thei ta lova. Nupui a neih hnu phei chuan khawdangah an pem ta a, sa a kap ngai tawh lova, a ramchhuak ngai ta lo hial a ni. Pu Khuanga chuan a zawlnu ṭhin kha an kova, he nau Thanpuia hi venghim a malsawm turin a dilsak ta hial a ni.A zawlnu pawh chuan chu a ṭawngkam chu alo ngaithla ngun hle a ni.
Thanpuia chuan Pi Thluaii inlam chu an pan leh a, a thingphur a lo haw chiah mai bawk a, Thanchhinga fapa tlangval lianpui maiin sa a rawn pe chu Thluaii fate chuan mak an lo ti hle mai! An ni sa ei ngai ta lo chu an va hlimin an va lawm tehlul em! Pi Thluaii chuan tu vak hian an ngaihsak hian a hre ṭhin lova, mahse hetia lo hrerengtu an awm tih a hriat chuan a mit chu a khap per ta sak sak mai le. Lawmthu inhrilh mawlh mawlhin an inkalsan thei ta hram a ni. Thanpuia hian hmu ve fovin a fate pawh hi mi tirhkah lutuk turah leh hmuhsit turah alo chhansak ve fo tawh ṭhin a. Chung thu a faten Thluaii an hrilh meuh chuan a hnuk chu a ulh ṭeuh mai reng a ni.
Thanpuia haw lam chu Aimawia chuan a lo hmu a, a lo insiam peih at tawh mai a,Silai a pu a, iptepui puar lahin a ak a, an inzui haw ve ta nghal a. Thanpuia te in an thlen chuan Pazawna pawh inti thupui tawk hian an lo ṭhu ngei a. An Lalpa Lalbula tih dan ang chuan aw thian pah chuan an lo tei kual vel a, an hawi kual vel lur lur a, a vaibel te chu lal tihdan chuan an pet kual vel a, amah lah chu a nui duh der mai si lova, Thanchhinga pawh chu a nui ve suk hial a. Pazawna leh Aimawia hi Pasalṭha Selzama khan tlangval ho a lo hrilh tir diam tawh a, chuvanga inpeih hma chu a ni. Chutia an awmkhawm ṭhap lai chuan Val upa Thanṭhuama alo lut a, chung tlangval ho chu an fuih mawlh mawlh a. Thanpuia ipte puiah chuan thirzum lian lo tak, thalfang hmawra vuah tur chu a dah ta a. Thanpuia patea hian thirdengpa alo chher tir a ni, a ring tawk hle tawh bawk a, duh thalin hmelma ho lakah chuan han che vel se a duh a, amah pawh chuan a chevel chu a hmu chak phian a, mahse thui tak kal thei chi a ni ve tawh si lo! A thinlung chuan a chak ve hle reng a ni.
Thanpuia pawh a inpeih ve ta at a, Thanchhinga chuan a fapa leh a ṭhiante chu thu ṭha tinreng leh rawlrala chet dan tur te,an hruaitu Pasalṭha te thu zawm tlat tur te,tlawmngai taka awm tur te in an chah a.Thanchhinga chuan a fapa hnenah chuan a pa Selzama kianga awm zel turin a chah a, a mah pawh chuan va thlah ve chu a tum a. Lal mual lam an pan ta a, tlangval pawih do tur te chu an lo awm reng tawh a, chung ho chu an va zawm ve ta nghal a.
Hemi ṭum hian pasalṭha ho pawh kal vek an chak hle a, Pasalṭha Hualroa pawh a tei thuak thuak thei tawh a, kal ve a chak phian mai a, mahse khaw venhim a ngai bawk si. Tin, khaw dang tam tak nen anni dawn a, Lusei leh lusei kar a ni lova, Lusei Lal te ṭanrual ve lai tak a ni bawk nen, raldo a kal te hi an ṭhahnem hle in an ring a ni.
Lal mual sir aṭang chuan Thangi chuan tlangval rual pawih do tur chu an thlir a, Thanpuia a hmu tel ve ta tlat mai! Nghing lawih hian a inhre nghe nghe a, ava vanduai ang tih a hlau hle mai a, han dan mi a ni der si lo, hrehawm a lo ti hle mai a! Chutah Aimawia te pawh an hmu ve leh a, tlem chuan a thla muang ve deuh a, hman zana Aimawian i lawmpa turte kan lo leng a nia a han tihte a ngaihtuah chhuak a, tak tak ni se a ti em em a ni.
Lal leh upate chu Lal in aṭang chuan an rawn chhuak ta a, Pasalṭha Selzama leh Bukbawnga chu an hruaitu tur te an ni a, Lal leh upate bulah chuan an lo ding ve nghal zat a, chutah Serzawl Lal Lalbula chuan tlangval ho en chuan aw an thian te te a,
" Aw le, Lusei tlangval huaisen te u, kan hmelma pawih ho chungah hian zah kan ngai rei ta viau a, kan pu te aṭang pawhin ram bawh thu hlaah thlang kan thlak phah ta zel a. Chuti a nih tawh a hnu, hetia kan thang tla tawh chung pawh a, Lusei min rawn do ta sek mai hi ka lai ana takzet tawh a ni,ka Sailo Lal pui te pawh an lai ana ve vekin ka ring a. Chuvangin han dim hauh lo ula,( An hawi kual leh lur lur a) Huaisen takin han che ula, dam takin lokir leh vek ang che u, in vahsan lak te hi lungkham hauh suh ang che u, a ṭul chen chen han thang ula, in hruaitu pasalṭhate zai ngai ula, a ṭul leh Run lui chhak ratah pawh han nawr tawm hreh hauh suh ang che u." An ti a, tlangval rual chu an haw haw hluah hluah mai a.
Chutih lai chuan Saipuii chu Vahrit pawm chung chuan luhkapuiah a rawn chhuak ve ta a. Lawm hmel leh duh hmel tak hian Thanpuia chu a thlir vawng vawng a. Aimawia chuan alo hmu hmasa kher bawk a, Pazawna an nghawk zauh a, an mitmei ralh a, chutah le Vahrit thlenna chu an hrechiang ta hle mai! Thanpuia chuan Lal luhkapui lam a lo en ve hauh lova, Lal muala Thangi kal liam tur chu alo thlir daih a, chutah na fe hian Pazawna chuan a rawn nghawk a....
" Vahrit khi....vahrit!" Tih pah chuan Luhkapui lam chu an mitmei a.
Thanpuian a han thlir chhoh nak chuan Saipuii chuan Vahrit pawm chungin a lo thlir reng chu niin, sawi mai tur pawh a hre ta hauh lo. Lal fanu khan a chah a, a hawn sak ve mai kha a ni! Aimawia leh Pazawna chuan an lo nuih sak a, chung te hlei hlei chuan a ti thinrim, Saipuii hi an dem dawn tlat! A pa Zamkunga lah chuan a dem fiam fo bawk si!
A kut chi lo hawi vel mai mai a!
Chutah Pasalṭha Selzama chu a rawn ṭawngchhuak ve leh ta a,
" Aw le, tlangvalte u, Chawntui lam kan pan hmasa phawt anga, Kan Lal duhthusam ang ngeiin chet kan han la dawn nia. ( Hawi kual pah chuan) Ti r'u le....!" Tih pah chuan a rawn chhuk thla a, tlangval rualte chuan kal an han siam ta a. Chawntui lam pan chuan an liam ta nguah nguah mai a.
Chung tlangvalte chuan an lawmnute thinlung an kal tel pui ta vuah vuah mai chu a ni. Serzawl khua chu a ngui ve nghuai a tih theih hial awm e. Rammu, rawlrala chetna, ramchhuah ni khua te hi an ngaih varung ṭhawnte, an lawmnute thinlaiah an lo cham reng ṭhin a. An va thang zat te, a ni leh zan te hi an lo chhinchhiah kiau ṭhin reng a ni.
Comments
Post a Comment